Geheime documenten worden hoofdpijndossier voor Biden

13 januari 2023Leestijd: 3 minuten
De Amerikaanse president Joe Biden. Foto: ANDREW CABALLERO-REYNOLDS / AFP

Opnieuw houden geheime documenten de Amerikaanse politiek in hun greep. Een speciaal aanklager gaat onderzoek doen naar het bezit daarvan door president Joe Biden. Hij bleek zulke documenten op kantoor en thuis in de garage te hebben liggen. Hoe ogenschijnlijke onhandigheid een kopzorg werd voor Biden.

In het leven van president Joe Biden liggen ongeluk en onhandigheid altijd op de loer. Ook nu hij in de peilingen net weer in de lift zat. Onhandigheid is, althans volgens het Witte Huis, de oorzaak dat in Bidens kantoor en huis oude staatsgeheime documenten zijn gevonden. Biden had die documenten moeten inleveren na zijn vicepresidentschap onder Barack Obama. Dat eindigde in januari 2017.

Biden bezweert dat documenten veilig waren opgeslagen

Gedurende zijn ambtsperiode als vicepresident had Biden toegang tot deze documenten. Maar tijdens het leeghalen van zijn vicepresidentiële kantoor hadden die aan het Nationaal Archief moeten zijn gegeven. Toch dook een tiental documenten op in Bidens kantoor bij een denktank. Ook in zijn huis in Delaware is een ‘beperkt aantal’ documenten gevonden, aldus zijn advocaat.

Volgens Biden lagen ze wel veilig opgeborgen, in een afgesloten kast op kantoor en in de garage naast zijn waardevolle Corvette. Blijft staan dat Biden niet het recht heeft om de documenten in zijn bezit te hebben.

Biden zocht zelf contact met het Nationaal Archief

Het verhaal van Biden lijkt op dat van oud-president Donald Trump. Toch zijn er wezenlijke verschillen. Trump had veel meer documenten in zijn bezit, zo’n driehonderd, die hij niet wilde inleveren bij het Nationaal Archief. Pas nadat de rechter instemde met een huiszoekingsbevel konden de documenten worden opgehaald in Mar-a-Lago, Trumps resort in Florida.

In Bidens geval stuitten medewerkers van de huidige president per toeval op de documenten. Het kantoor van de oud-vicepresident bij een denktank werd leeggehaald. Toen kwamen de stukken boven tafel. Zijn staf benaderde zelf het Nationaal Archief en het ministerie van Justitie. Daarop volgden zoekacties in zijn huizen.

Ervaren jurist gaat onderzoek doen naar documenten

Het ministerie van Justitie deed vooronderzoek naar de gang van zaken. Daaruit trok het de conclusie dat speciaal aanklager Robert Hur dieper in de zaak moet duiken. Hur heeft ervaring met dit soort zaken. De jurist vervolgde in 2019 een oud-medewerker van veiligheidsdienst NSA die staatsgeheime documenten had gestolen. De dader kreeg negen jaar celstraf.

Biden en de Democraten zitten in hun maag met de situatie. Bidens presidentschap kreeg net de wind in de rug. Een afstraffing bij de tussentijdse verkiezingen bleef uit. Plannen voor de laatste twee jaar van zijn presidentschap staan in de steigers. Nu dreigt een crisis. Een speciaal aanklager heeft veel bevoegdheden. Hur zal diep in de materie duiken en kan zoveel getuigen oproepen als hij wil.

Onderzoek kan jaren duren

Hurs aanstelling kent geen einddatum. De minister van Justitie kan hem enkel ontslaan bij wangedrag of malversaties, maar niet wegens de inhoud van het onderzoek. Ook niet als die onwelgevallig is voor de Democratische Partij van de president en van minister van Justitie Merrick Garland. Het Witte Huis belooft mee te werken aan Hurs onderzoek.

Het onderzoek kan leiden tot vervolging van de president of zijn medewerkers. Hur heeft daar zelf de mogelijkheden voor of kan vervolging aanbevelen bij de minister van Justitie. De minister kan zo’n aanbeveling naast zich neerleggen, maar is in dat geval verplicht om het Congres tekst en uitleg te geven. Zo heeft president Biden plots een nieuw hoofdpijndossier.