De Verenigde Staten hebben Griekenland gewaarschuwd voor de mogelijke gevolgen van het bieden van een haven aan een Iraanse supertanker. Iran op zijn beurt heeft de Amerikanen gewaarschuwd het schip met rust te laten. Vier vragen en antwoorden over de kwestie.
Om wat voor tanker gaat het?
Het gaat om de Grace 1, een olietanker die inmiddels is omgedoopt tot Adrian Darya 1. Tot 29 mei voer het onder de vlag van Panama, inmiddels voert het de Iraanse vlag. Aan boord heeft het een lading van 2 miljoen vaten ruwe olie met een geschatte waarde van omgerekend 117 miljoen euro.
Lees meer over dit onderwerp: Niet Amerika, maar Iran speelt met vuur
Het schip kwam voor het eerst in het nieuws begin juli, toen het werd tegengehouden in de haven van Gibraltar en havenpolitie en Britse mariniers aan boord gingen. De Britten voerden de inbeslagname uit op verzoek van de Verenigde Staten.
Het schip was vermoedelijk onderweg naar Syrië. Dat mag niet: volgens sancties van de Europese Unie mag geen olie meer worden verkocht aan de regering van de Syrische president Bashar al-Assad.
De Amerikaanse sancties zijn nog strenger. Dat land ziet de Iraanse Revolutionaire Garde als een terroristische organisatie en daarom mag Iran helemaal geen olie meer verkopen.
De inbeslagname leidde tot een kettingreactie van maatregelen. Iran nam een Brits schip in beslag in de Straat van Hormuz, waarop de Britten oorlogsschepen stuurden naar de zeeëngte. Nederland is door de Amerikaanse president Donald Trump gevraagd om een fregat te sturen. Den Haag neemt daarover deze week een besluit.
Waarom vaart het schip nu naar Griekenland?
Donderdag liet Gibraltar de Adrian Darya 1 van de ketting. Omdat de Europese sancties minder strikt zijn dan de Amerikaanse, zagen de Britten geen grond om het schip nog langer vast te houden. Nadat Iran garanties had afgegeven dat de olie niet naar Syrië zou gaan, kon het schip de haven van Gibraltar verlaten.
Volgens scheepsdata is het schip onderweg naar de Griekse haven Kalamáta. Het is niet bekend waarom de bemanning die bestemming heeft gekozen. Griekenland zelf zegt dat het geen verzoek heeft gekregen van Iran om het schip te laten aanmeren in een van de havens. Naar verwachting komt het schip maandag aan.
Volg hier live het schip:
Hoe reageert Amerika?
Amerika reageerde vorige week woedend op het besluit van Gibraltar. Een Amerikaanse federale rechter vaardigde meteen een bevel uit voor inbeslagname van het schip en de olie die het vervoert, plus een boete van zo’n 1 miljoen dollar (900.000 euro).
De Amerikanen waarschuwden Griekenland. Hulp aan het schip zou volgens een functionaris op het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken als steun aan een terroristische organisatie kunnen worden beschouwd.
Hoe reageert Iran?
Iran zond maandag het vertrek van de Iraanse tanker live uit op de staatstelevisie. Begeleid door patriottische muziek konden miljoenen Iraniërs meekijken hoe het schip uitvoer uit de haven van Gibraltar.
Iran heeft de Amerika gewaarschuwd geen nieuwe pogingen te ondernemen om de tanker in beslag te nemen. Dan dreigen ‘serieuze consequenties’. ‘Een dergelijke actie zou de veiligheid van de scheepvaart in gevaar brengen,’ zegt een woordvoerder van het Iraanse ministerie van Buitenlandse Zaken. ‘We hebben een waarschuwing laten uitgaan via de officiële kanalen.’