Weinig presidenten zijn zo chaotisch het Witte Huis binnengestruikeld als Donald Trump op 20 januari 2017 deed. Dat was deels het gevolg van zijn eigen gebrek aan ervaring. Maar ook van het hardnekkige verzet van de federale bureaucratie die Trump als vijand ziet.
Toch boekte hij geleidelijk resultaten en sloot 2017 af met een historische belastingwet. Onder Trump schoot de economische groei een in topversnelling: ruim 3 procent. De werkloosheid daalde, ook onder zwarte Amerikanen en Latino’s, tot het laagste niveau sinds 2000.
Destabiliserende chaos
Bijna elk presidentschap start rommelig, maar bij Trump was het extreem. Een oorzaak was dat zijn voorbereidingsteam, geleid door Chris Christie, verzaakte. Christie geloofde kennelijk niet in Trumps overwinning. Er waren amper beleidsstandpunten en te weinig kandidaten voor sleutelposities. Trump verving Christie door vicepresident Mike Pence. Hij begon met een gammel team.
De federale bureaucratie zette meteen de aanval in en lekte aan alle kanten, zelfs telefoongesprekken van Trump met staatsleiders. Het regende geruchten over vermeende samenspanning tussen Trump en ‘de Russen’. Dagelijks werd het team van Trump gedestabiliseerd door de Obama-gezinde bureaucratie, die sommigen typeerden als de Deep State. Democraten hoopten op impeachment – afzetting.
Trump was zelf ook debet aan chaos. In mei ontsloeg hij FBI-directeur James Comey in twijfelachtige omstandigheden. Trump hield er speciaal onderzoeker Robert Mueller aan over. Hij had Comey op zijn eerste werkdag moeten ontslaan. In juli stelde Trump Anthony Scaramucci aan als hoofd communicatie van het Witte Huis. Een volstrekte flop. Stafchef van het Witte Huis, generaal John Kelly, eiste het vertrek van Scaramucci kort na diens aantreden. Ook Steve Bannon, ‘strategisch adviseur’ van Trump, moest het veld ruimen. Het Witte Huis leek een duiventil, maar na het aantreden van Kelly, die Reince Priebus opvolgde, is er meer rust in de organisatie. Kelly heeft centrale bevelsvoering ingevoerd.
Herpakt na dieptepunt
Dieptepunt voor Trump waren medio augustus de rellen in Charlottesville rondom het standbeeld van generaal Robert E. Lee, de zuidelijke militaire leider tijdens de Amerikaanse Burgeroorlog. Een blanke racist reed daarbij in op een menigte. Trump was onduidelijk in zijn eerste verklaringen, gaf daarop een korte, heldere toespraak in het Witte Huis, maar haalde daags daarna alles weer onderuit in de lobby van de Trump Tower. Trump tweet ook te onbeheerst.
Na de zomer concentreerde Trump zich op zijn agenda. Zijn enige succes tot dan toe was de benoeming van rechter Neil Gorsuch in het Hooggerechtshof, dat nu een conservatieve meerderheid heeft. Trump tekende 52 executive orders en andere beschikkingen die vooral economische deregulering en energieonafhankelijkheid nastreven. Amerika verliet het Klimaatakkoord van Parijs. Trump keurde de Keystone-oliepijpleiding vanuit Canada naar de Verenigde Staten goed. De Amerikaanse ambassade in Israël gaat van Tel-Aviv naar Jeruzalem. Hij verkoos een hardere aanpak van Noord-Korea en schrapte het TPP-handelsakkoord met landen in de Pacific.
Contouren van de Deep State
In het Rusland-onderzoek tegen Trump kantelde het beeld. Er is (nog steeds) geen spoor van samenspanning. Speciaal onderzoeker Mueller raakt in het nauw omdat zijn team ‘bevooroordeeld’ is. De helft van zijn staf doneerde aan de verkiezingskas van Democraat Hillary Clinton. Mueller ontsloeg FBI-agent Peter Strzok uit zijn team wegens partijdigheid voor Clinton. Strzok vergaderde met Andrew McCabe, onderdirecteur van de FBI, en met Bruce Ohr, topman bij het ministerie van Justitie. Het drietal probeerde Trumpin diskrediet te brengen met het zogenoemde Steele-dossier, waarin wordt beweerd dat Trump plasseks had in Moskou. Het dossier, dat werd opgesteld door voormalig Brits geheim agent Christopher Steele, was voor de FBI de reden om Trump Tower af te luisteren tijdens de verkiezingscampagne. Geleidelijk worden de contouren van de Deep State zichtbaar.
Eind december keurde het Congres de belastinghervorming goed – de grootste sinds het tijdperk-Reagan. Na de mislukte vervanging van Obamacare was het belastingplan de wetgevende bekroning van de Trump Agenda in 2017. Op de valreep.
Wilt u wekelijks het laatste nieuws over Amerika ontvangen? Meld u dan aan voor onze nieuwsbrief van American Dreamers!