Indonesië-tentoonstelling Revolusi! zoekt grijstinten van bloedrode episode

De veelbesproken tentoonstelling Revolusi!, over de Indonesische onafhankelijkheidsstrijd, is vanaf vandaag, vrijdag 11 februari, te zien in Amsterdam. Hoe pakken de keuzes van het Rijksmuseum uit?

De grootste opgave wacht de bezoeker van Revolusi! nog vóór het betreden van het Rijksmuseum. Het is dan zaak om alle consternatie die voorafging even te vergeten en de tentoonstelling over de Indonesische onafhankelijkheidsstrijd tussen 1945 en 1949 onbevangen tegemoet te treden.

Dus: doen alsof je niets hebt meegekregen van de discussie over het gebruik van de term ‘Bersiap’, die volgens sommige tegenstanders ongeschikt is als aanduiding van het geweld dat Indonesische nationalisten gebruikten tegen Nederlanders, Indische Nederlanders, Molukkers en andere minderheden. En vergeten wat je hebt gehoord aan meningen over de initiatieven om omstreden hoofdstukken uit de Nederlandse geschiedenis uitgebreid te belichten (nog altijd te weinig berouwvol volgens de een, veel te veel weg-met-ons volgens een ander).

Wat valt er dán te zeggen over de langverwachte expositie, die van 11 februari tot en met 5 juni te zien is in Amsterdam?

Nou, genoeg. Bijvoorbeeld dat het museum verstandig genoeg heeft gekozen voor ingetogenheid in toon en vorm. De tentoonstelling, uitgevoerd in grijs en bloedrood, bedient zich niet van dramatische uitvergrotingen, noch van in detail beschreven gruweldaden. Wie daaraan behoefte heeft, kan zich beter wenden tot het ijzersterke boek dat de Belg David Van Reybrouck over de periode schreef.

Minder expliciet is dus de aanpak van het Rijksmuseum. Aan de hand van direct betrokkenen, hun bezittingen, kledingstukken, foto’s en kunst beleeft de bezoeker de omwentelingen in de archipel die volgden op het einde van de Tweede Wereldoorlog en Soekarno’s onafhankelijkheidsverklaring in augustus 1945.

Revolusi! moet een balanceeract zijn geweest

Verhalen van mensen om de loop van de geschiedenis te beschrijven: het is een beproefd concept, dat goed uitpakt in de balanceeract die Revolusi! voor de makers moet zijn geweest. Ja, er was wreedheid en die wordt ondubbelzinnig vermeld. En ook dat het geweld van twee kanten kwam.