Met zijn tomeloze werklust en visionaire blik bouwde Ferdinand Fransen reisbureau Twenthe van Frits Arke in Enschede uit tot een gigant die naast busreizen vanaf de jaren zestig steeds meer betaalbare vliegreizen aanbood naar bijna alle landen in de wereld.
‘Ferdinand Fransen was een strateeg en schaker,’ zegt bevriend reisondernemer René Klawer (76), die vanaf 1972 met hem samenwerkte. ‘Hij omringde zich met de beste adviseurs op het gebied van onder meer IT en financieel management en durfde zijn nek uit te steken.’
Eind jaren zeventig kwam Fransen door de inkoopmacht van vooral de grote Duitse reisorganisaties TUI en Neckermann steeds moeilijker aan goede hotelcontracten op Gran Canaria. Tegen het advies van zijn staf liet hij op Gran Canaria onder de naam Barbacan appartementen en bungalows bouwen en verdubbelde zo het marktaandeel. Later volgden hotels in Spanje en Nederland. De keten wordt al jaren bestuurd door zijn jongste dochter Barbara.
Fransen bleek een rasondernemer
Ferdinand Fransen werd in 1928 geboren in Enschede. Zijn vader was huisschilder, maar overleed toen Ferdinand tien jaar was. Zijn moeder had de grootste moeite om het gezin met vier zoontjes te onderhouden. Ferdinand nam zich heilig voor dat zijn eigen kinderen het later beter moesten krijgen dan hij.
Als jongen van zestien jaar trad Fransen in dienst bij Arke en Ten Barge, een busbedrijf dat het vervoer van arbeiders uit de regio naar de Enschedese textielfabrieken verzorgde. Fransen bleek een rasondernemer en begon met het aanbieden van vliegreizen naar zonnige bestemmingen. Hij was al een aantal jaren directeur en aandeelhouder van Arke toen hij het bedrijf in 1975 helemaal overnam.
In die jaren moest Arke opboksen tegen de oneerlijke concurrentie van KLM en haar dochterbedrijven Martinair en Transavia. Dat blok maakte prijsafspraken met reisorganisatie Holland International, toen dochter van KLM. Samen met Klawer, destijds directeur van Neckermann, procedeerde Fransen door tot aan de Raad van State en wist het machtsblok te breken: de prijsafspraken met Holland International vervielen.
Alsof hij het nog niet druk genoeg had, was Fransen – zelf vroeger een goede amateurvoetballer – van 1977 tot 1984 voorzitter van FC Twente. Natuurlijk was Arke de eerste shirtsponsor. Toen de club degradeerde, bleef Fransen aan tot de promotie het jaar daarop.
In 1989 en 1995 verkocht Fransen in twee etappes Arke aan de Duitse reisgigant TUI. In 1995 stichtte hij het Fransenfonds en gaf gul aan sport en cultuur in Twente. Zo droeg hij bij aan de bouw van het Muziekcentrum in Enschede en was hij sponsor van het Orkest van het Oosten.
‘Ferdinand was altijd positief ingesteld’
‘Onze vader was een harde werker met hart voor zijn mensen,’ zegt oudste dochter Monique (62). ‘Hij was vaak op reis, maar was ook onze hockeycoach. Hij was een levensgenieter en hield zielsveel van Twente.’
Zijn onhandigheid was legendarisch. Ooit bezocht hij tijdens een reisbeurs in Wenen met Klawer een luxe restaurant waar het overdadige buffet over vier verdiepingen stond opgesteld. ‘Op de bovenste verdieping leunde Ferdinand per ongeluk op een schragentafel waardoor de boel als een dominospel instortte. De goulashsoep klotste tegen de plinten, de worstjes zaten tegen het plafond.’
Door zijn charme kwam hij overal mee weg, zegt zijn vrouw Kirsten (77). ‘Ferdinand was altijd positief ingesteld en was een familiemens en trouwe vriend. Met hem was het leven nooit saai.’
Enkele jaren geleden werd hij dement. Toen hij niet meer kon praten, bleef de lach op zijn gezicht. ‘De zorgvilla in Borne was een voorportaal van de hemel,’ zegt Kirsten. Ferdinand Fransen stierf zondag 11 juli, 93 jaar oud.