Er moet een centraal systeem komen waarmee inlichtingendiensten informatie over gevaarlijke situaties kunnen delen met luchtvaartmaatschappijen. Een dergelijk systeem moet rampen als met vlucht MH17 in de toekomst proberen te voorkomen.
Dat zei KLM-gezagvoerder en voorzitter van de Europese Vereniging voor Verkeersvliegers, Nico Voorbach, dinsdagavond bij Knevel en Van den Brink.
Druk op Europa
‘Wij gaan nu druk zetten op Europa,’ zei Voorbach. ‘Ik hoop dat het dit jaar nog geregeld wordt.’
In het gesprek zei de gezagvoerder dat hij, met de informatie van nu, nooit over het oosten van Oekraïne was gevlogen. Kennelijk beschikte onder meer British Airways over informatie waarna werd besloten om het gebied te mijden. KLM en vele andere maatschappijen bleven gewoon over het gebied vliegen.
Gevaar
Maar de NAVO liet op 30 juni een bericht uitgaan dat er op de grond met luchtdoelraketten op militaire toestellen werd geschoten. Vanwege dit gevaar besloten de Oekraïens autoriteiten om het luchtruim boven Donetsk, een gebied dat twee keer zo groot is als Nederland,eerst tot 26.000 voet en vervolgens tot 32.000 voet te sluiten.
British Airways, Korean Air, Asiana Airlines en nog enkele andere vliegmaatschappijen prefereerden daarom de Donetsk-regio te omzeilen.
Noodsituatie
Een luchtruim twee keer zo groot als Nederland dat onder 32.000 voet verboden gebied is, had achteraf gezien door alle vliegmaatschappijen gemeden moeten worden. In een noodsituatie, bijvoorbeeld bij decompressie, kan een gezagvoerder nergens heen. Bovendien was de luchthaven van Donetsk al geruime tijd gesloten en stond het gebied feitelijk al lang niet meer onder controle van Kiev.
Deze informatie was ook voor KLM en Malaysia Airlines vrij toegankelijk via de gebruikelijke kanalen. De dispatchers, die de route bepalen aan de hand van het Lido-systeem, moeten deze waarschuwingen in de NOTAMs (notices to airmen) hebben gezien. Maar vermoedelijk uit kosten-overwegingen werd er ondanks die informatie niet ingegrepen. Ook zonder informatie van inlichtingendiensten hadden KLM en Malaysia Airlines genoeg aanwijzingen gehad om een andere route te kiezen. Maar dit werd door Voorbach achterwege gelaten. KLM meldt in een reactie dat kosten nooit een overweging zijn geweest. ‘Veiligheid staat bij ons altijd voorop,’ laat een woordvoerder weten.