De inmiddels begonnen Frontex-operatie om mensensmokkel over zee naar Italië tegen te gaan, loopt tegen tal van obstakels op.
Begin oktober is voor de Libische kust de nieuwe anti-mensensmokkelmissie van de Europese Unie (EU) van start gegaan. Operatie Sophia, genoemd naar een vluchtelingenkind geboren op een boot op de Middellandse Zee, bestrijdt met militaire middelen de vluchtelingenstroom voor de kust van Libië. Door alle aandacht voor de mensensmokkel van Turkije naar Griekenland is de route van Libië naar Italië, die maandelijks nog steeds door duizenden illegale Afrikanen wordt gebruikt, wat op de achtergrond geraakt.
Zes Europese oorlogsschepen nemen deel aan Operatie Sophia. De militairen, uitgerust met drones en helikopters, opereren tot 12 mijl voor de Libische kust. Het uiteindelijke doel is om ook in de territoriale wateren en op het Libische vasteland mensensmokkel aan te pakken, maar daarvoor wil de EU eerst toestemming van de VN-Veiligheidsraad. Europese inlichtingendiensten hebben de afgelopen maanden smokkelnetwerken in Libië in kaart gebracht.
Opblaasboten
Het plan om vluchtelingen terug te sturen naar Afrika staat in de ijskast. De militairen brengen onderschepte asielzoekers en gearresteerde mensensmokkelaars naar Italië, net zoals Frontex, de EU-organisatie voor de bewaking van de buitengrenzen, dat de afgelopen maanden deed. Het enige nieuwe is dat Operatie Sophia boten in beslag neemt. Het effect daarvan is gering, omdat mensensmokkelaars via internet massaal goedkope opblaasboten kopen in het buitenland.
De twee rivaliserende Libische regeringen zijn fel gekant tegen het ingrijpen in Libische territoriale wateren. Allebei hebben ze de EU om militair materieel gevraagd, om zelf de mensensmokkel aan te kunnen pakken. Maar of ze die belofte kunnen waarmaken, valt te bezien. Overal in Libië is de macht in handen van lokale krijgsheren. De invloed van de twee regeringen reikt niet ver. De kans is groot dat ze de gevraagde wapens vooral inzetten tegen elkaar.
Daadkrachtig
De illegale reis van Libië naar Italië is veel gevaarlijker dan de kortere route via Turkije. Volgens Frontex verdronken dit jaar al drieduizend migranten voor de Libische kust, op een totaal van honderdduizend. Op de route van Griekenland naar Turkije, dit jaar al gebruikt door zeker twee keer zo veel migranten, vielen zo n driehonderd doden.
Dat strenge patrouilles helpen tegen mensensmokkel is de afgelopen jaren gebleken in Marokko. Door daadkrachtig optreden in samenwerking met de Europese Unie is het aantal vluchtelingen dat naar Spanje reist sterk afgenomen. Rond de Spaanse enclaves Ceuta en Melilla, in het noorden van Marokko, zijn hoge hekken gebouwd. Vluchtelingen die per boot naar de Canarische Eilanden of het Spaanse vasteland willen varen, worden al onderschept voordat ze in een boot kunnen stappen.
Elsevier nummer 43, 24 oktober 2015
Ingelogde abonnees van EWmagazine kunnen reageren
Bij het plaatsen van een reactie geldt een aantal voorwaarden. Klik hier voor de voorwaarden.
Reacties die anoniem worden geplaatst of met een overduidelijke schuilnaam zullen door de moderator worden verwijderd, evenals reacties die niets met het onderwerp van het artikel te maken hebben. Dit geldt evenzeer voor racistische of antisemitische reacties. De moderator handelt in opdracht van de hoofdredacteur.