Michiel van Blommestein, correspondent in Łódź, constateert dat niet alle Polen blij zijn met de leerplicht vanaf zes jaar.
Vrijwel alle Europese landen hebben een leerplicht vanaf zes jaar. Dus waarom zouden Poolse kinderen, die tot voor kort op hun zevende naar school moesten, achterblijven? Dit schooljaar, dat op 1 september officieel is begonnen, geldt voor het eerst de nieuwe leerplicht vanaf zes jaar. Het is goed voor het kind, volgens de regering.
Bovendien is het goed voor de werkgelegenheid onder basisleerkrachten en worden zo ook de overvolle kleuterscholen ontlast.
Je zou denken: welke ouder wil nou niet dat zijn of haar kind snel begint met leren? Maar de meeste Poolse ouders zijn het oneens met de nieuwe leerplicht.
‘Je hoort vaker dat kinderen in het Westen al op vijfjarige leeftijd beginnen, maar dat zijn eigenlijk gewoon kleuterscholen,’ zegt Agnieszka Zurawska (42), universiteitsdocent en moeder van twee kinderen van vijf en tien jaar oud. ‘Hier is de kleuterschool voor zesjarigen al verplicht, dus ze missen niets.’
Stilzitten
Vertrouwen in de nieuwe regeling is er niet. ‘In Polen worden dit soort plannen altijd eerst ingevoerd, daarna pas denken ze na hoe het echt moet,’ treurt Zurawska. ‘De basisscholen zijn echt nog niet klaar om zesjarigen te ontvangen. Ze hebben niet eens speciale kleine toiletten.’
De regering ontkent dat de kleintjes in de schoolbanken worden weggestopt. ‘Maar ik heb zo’n lokaal gezien,’ zegt Zurawska. ‘Gewoon stoeltjes en tafeltjes, en een heel klein speelhoekje. Die kinderen kunnen echt niet zo lang stilzitten.’
De discussie is zo hoog opgelopen dat de nationalistisch-conservatieve oppositiepartij Recht en Rechtvaardigheid in oktober een referendum over het onderwerp wil, tegelijkertijd met de parlementsverkiezingen. Het referendum wordt waarschijnlijk geblokkeerd in de senaat, maar deze campagneslag heeft Recht en Rechtvaardigheid hoe dan ook in de zak.
Elsevier nummer 37, 12 september 2015