Islamitische Staat (IS) rekruteert in toenemende mate jongeren op de Balkan om mee te vechten in Syrië en Irak. De focus ligt op Bosnische jongeren die op deze manier ‘kunnen ontkomen aan slechte omstandigheden’.
Bosnische jongeren worden in toenemende mate aangezet tot terreur gelinkt aan de radicale islam, dit keer via een Engels/Bosnisch propagandafilmpje van twintig minuten.
Het Balkanland, met een overwegend aandeel moslims, kent de hoogste jeugdwerkloosheid van de wereld en is met het huidige zwakke politieke bestuur een makkelijke prooi.
Het filmpje maakt deel uit van een eerdere stroom aan gelijksoortige IS-video’s, gericht aan jihadisten uit onder meer Frankrijk en Libië. Elke video richt zich op lokale cultuur en geschiedenis.
Vrees
Hoewel het ronselen in Bosnië op betrekkelijk kleine schaal gebeurt, alarmeert het nieuws West-Europese diplomaten. Zij vrezen dat de mix van economische malaise en etnische spanningen een ‘vruchtbare bodem is voor extremisme en dat Europa spijt zal gaan hebben van de nalatigheid in de jaren na de oorlog om structurele problemen in het land aan te pakken’, schrijft The Guardian.
In het IS-filmpje wordt de kijker aangesproken door jihadisten uit de hele Balkanregio en familieleden. De verteller geeft een overzicht van de geschiedenis van de Balkangeschiedenis, waarna hij het kalifaat gezegd prijst met ‘immigranten uit de hele wereld’.
Een stellige stem vertelt in het Bosnisch: ‘Als je kan, stop dan explosieven onder auto’s, in hun huizen, overal waar je kan. Als je kan, zoek dan gif en stop het in hun eten of drinken. Dood ze door vergiftiging, waar je ook bent. In Bosnië, Servië, in Tsandzak (een regio waar een kleine meerderheid aan moslims woont, red.). Je kan het.’
Terugkerend
In een onlangs verschenen rapport over jihadisme en de aantrekkingskracht van IS op Bosniërs, is te lezen dat niet alleen radicaliserende jongeren een gevaar vormen maar ook teruggekeerde buitenlandse jihadisten vanuit Syrië en Irak.
Zij zijn een ‘directe bedreiging, niet alleen voor de veiligheid van Bosnië en Herzegovina, maar ook van de regio daarbuiten.’ Uit cijfers blijkt dat in 2013 en 2014, 156 Bosnische mannen en 36 vrouwen zijn afgereisd naar Syrië, met hen 25 kinderen. 48 mannen en drie vrouwen daarvan keerden in januari dit jaar terug.
De auteurs van het rapport, die drie jaar lang Bosnische jihadisten hebben geobserveerd, wijten de problematiek aan een zwakke staat. Bosnië en Herzegovina (BiH) werd in 1995 in twee entiteiten verdeeld door een vredesovereenkomst als gevolg van de oorlog: begin jaren negentig werden duizenden Bosniërs vermoord door Bosnische-Serviërs.
Het land bestaat nu uit een federatie van moslims (Bosniakken) en Kroaten en een Servische Republiek (Republika Srpska). De federatie is verder verdeeld in tien bestuurseenheden en 22 politie-agentschappen met overlappende bevoegdheden.
Interne onrust
Eenvandaag meldde in februari dat op vijf plekken in Bosnië de IS-vlag wappert: extremisten zouden daar hebben gekozen voor een bestaan waarbij vrouwen niet buiten de deur komen zonder nikab, mannen een lange baard dragen en bezoekers niet welkom zijn.
In de Servische Republiek werden begin mei 31 verdachten opgepakt die mogelijk betrokken zouden zijn bij radicaal-islamitische activiteiten. De massa-arrestatie leidde tot spanningen in het etnisch verdeelde land en onrust onder de Bosnische bevolking.
Het massa-arrest werd volgens de onafhankelijke nieuwswebsite Balkan Insight uitgevoerd door de Servische politie zonder de gebruikelijke samenwerking met staat en andere veiligheidsdiensten.
De aanleiding voor de arrestaties was de aanslag op een politiebureau in de Oost-Bosnische stad Zvornik nabij Srebrenica. Daarbij vielen op 27 april één dode en twee gewonden.
De schutter was de 25-jarige Nerdin Ibric, die tijdens zijn daad ‘Allahu Akhbar’ (God is groot) zou hebben geroepen. Hij werd doodgeschoten door de politie. Het wordt vermoed dat hij is gelinkt aan radicale moslims.