De gouverneur van de Amerikaanse staat South Carolina heeft gehoor gegeven aan de oproep om de ‘Confederate flag’ van het parlementsgebouw van de staat te halen. Wat is er mis met deze vlag?
Nederland heeft Zwarte Piet, de Amerikanen hebben de ‘Confederate flag’.
Deze vlag is het historisch symbool van de zuidelijke staten die zich tussen 1861 en 1865 hadden afgescheiden van de rest van de Verenigde Staten. Problematisch is dat deze vlag ook gebruikt wordt door racistische clubs zoals de Klu Klux Klan en de Arqyan Nations.
Geconfedereerde Staten van Amerika?
Het zuidelijke deel van Amerika is in de negentiende eeuw korte tijd afgescheiden geweest van de rest van het land. In 1861 besloten zeven zuidelijke staten, na initiatief van South Carolina, zich af te scheiden van ‘De Unie’. Later voegden zich nog eens vier staten bij de Confederatie waarmee het hele zuidelijke deel van het land zich had losgemaakt van het noorden.
De afschaffing van de slavernij wordt door veel historici aangeduid als reden voor de afscheiding. In het noorden was de slavernij al in 1804 afgeschaft, maar op de vele plantages in het zuiden bleef de slavernij bestaan. Toen Abraham Lincoln in 1860 werd gekozen tot president vreesde het zuiden dat ook hier de slavernij zou worden afgeschaft. En dus besloten zij zich af te scheiden van het noordelijke deel. Dit werden de Geconfedereerde Staten van Amerika, kortweg de Confederatie genoemd.
Vlag
Wat is een land zonder vlag? Ook de Confederatie liet een eigen vlag ontwerpen. Een Duitse kunstenaar kwam met het winnende ontwerp waarin de rood-wit-rode vlag van Oostenrijk werd gecombineerd met de vlag van de Verenigde Staten. Deze vlag, de Stars and Bars, zorgde tijdens de burgeroorlog die ontstond na de afscheiding voor verwarring, omdat hij te veel op de Amerikaanse vlag leek. Daarom werd er een oorlogsvlag (Southern Cross) ontworpen waarin de witte sterren tegen een blauwe achtergrond geen rondje, maar een kruis vormen. Voor de marine werd dezelfde vlag gebruikt, maar dan in de rechthoekige variant.
Toen het zuiden de burgeroorlog in 1865 verloor en zich weer bij het noorden moest voegen, raakte de vlag in onbruik. Wel bleven de vlaggen van Mississippi en Georgia gebaseerd op deze vlag. Pas in 1961, toen het begin van de burgeroorlog werd herdacht, dook de vlag weer veelvuldig op. Bij sommige staten, zoals in South Carolina wappert de vlag bij het parlementsgebouw als eerbetoon aan het verleden.
Controverse
Veel Afro-Amerikanen zien de vlag als symbool van onderdrukking. Het was immers de vlag van het gebied dat zich wilde losmaken van het noorden, omdat het de slavernij in stand wilde houden. ‘Het is een teken van terreur. Het is een teken dat zegt dat je bang moet zijn,’ zei activist Michaela Brown tegen de Huffington Post. Activisten als Brown proberen de vlag al jaren te verbannen uit overheidsgebouwen. ‘Het wordt tijd om de vlag naar het museum te brengen,’ zei de Democratische politicus Vincent Sheheen vorig jaar tijdens een debat over de vlag in South Carolina.
Maar toen wilde de Republikeinse gouverneur Nikki Haley, zelf van Indiaans-Amerikaanse komaf, er niets van weten. Net als veel andere Republikeinen benadrukt Haley dat de vlag onderdeel uitmaakt van de historie van het gebied en verwerpt ze de racistische lading van de vlag.
Kerkschutter
De discussie laaide vorige week weer op nadat de 21-jarige Dylann Roof een kerk in Charleston (South Carolina) binnenliep en negen (zwarte) kerkgangers doodschoot. In een manifest verklaarde Roof dat hij een ‘rassenoorlog’ wilde uitlokken met zijn daad. Op foto’s poseert hij met de oorlogsvlag van de Geconfereerde Staten. En opnieuw ontstond de discussie over de vlag en daarbij de oproep om het ding van het parlementsgebouw te halen.
Dit keer gaf gouverneur Haley gehoor aan de oproep. ‘Het is nu tijd om de vlag van ons Capitool te halen,’ zei Haley maandag in een persconferentie. Wat volgde was een luid applaus in een deel van de zaal. Het andere deel hield de armen stijf naar beneden.