De Europese ministers van Buitenlandse Zaken en Defensie zijn het maandag eens geworden over een offensief tegen mensensmokkelaars en hun bootjes. Over enkele weken kan een missie beginnen om de vaartuigen van de criminelen te onderscheppen en te vernietigen.
Maar veel is nog onduidelijk. Wat gaat Nederland bijvoorbeeld doen? Hoe gaat de missie eruitzien? En waaruit bestaat het gewenste ‘partnerschap‘ met Libië precies – aangezien dat land wordt verscheurd door elkaar bevechtende milities?
In elk geval is duidelijk dat het hoofdkwartier van de operatie in Rome komt te staan, onder Italiaans bevel, zei EU-buitenlandchef Federica Mogherini. De Italianen roepen al heel lang om – al dan niet gewapenderhand – in actie te komen tegen de enorme vluchtelingenproblematiek aan de zuidgrens van Europa.
Besluiten
Voor de militaire actie tegen bootjes, die vaak volgepropt met vluchtelingen en gelukszoekers de Middellandse Zee oversteken op weg naar Europa, ‘zijn nog besluiten nodig’, zegt minister van Buitenlandse Zaken Bert Koenders (PvdA) in Brussel.
Het zou zomaar kunnen dat de missie over enkele weken al van start gaat. ‘De details moeten nog heel precies worden uitgewerkt.’
Zijn collega, minister van Defensie Jeanine Hennis-Plasschaert (VVD), laat bestuderen wat ons land precies kan betekenen. Volgens haar zal de bijdrage vooral bestaan uit het delen van inlichtingen over de criminelen en hun netwerken.
Routes
Voordat tot daadwerkelijke militaire actie wordt overgegaan, wordt eerst geprobeerd om alle routes van de mensenhandelaren in kaart te brengen en na te gaan welke boten zij gebruiken.
De informatie die in de eerste fase wordt verzameld, moet leiden tot de ontmanteling van criminele organisaties die vooral via het Noord-Afrikaanse Libië opereren. Doordat een centraal gezag ontbreekt, hebben de smokkelaars en hun handlangers feitelijk vrij spel.
Vluchtelingen en gelukszoekers moeten grote sommen geld betalen, en er zijn ook hardnekkige verhalen die erop wijzen dat de lokale tak van Islamitische Staat terroristen in de vaartuigen verstopt.
Toestemming
De 28 lidstaten willen overigens niet aan een militaire offensief beginnen zonder de toestemming van de Verenigde Naties (VN) en de wettige Libische autoriteiten. De komende weken worden concrete plannen gemaakt.
Als die klaar zijn, wordt aan afzonderlijke landen gevraagd materieel en militairen te leveren – als er dus een mandaat van de VN-Veiligheidsraad ligt. Volgens Koenders moet er ook nog duidelijkheid komen over de berechting van in de kraag gevatte smokkelaars.