Gevangenen Guantanamo naar Uruguay: 4 vragen en antwoorden

07 december 2014Leestijd: 3 minuten

De Verenigde Staten hebben zes gevangenen die vastzaten op het Amerikaanse detentiekamp Guantanamo Bay overgebracht naar Uruguay. Daar krijgen zij een vluchtelingenstatus.

Wat weten we over de mannen die zijn vrijgelaten en waarom mogen zij gaan? Vier vragen en antwoorden.

1. Wie zijn de mannen die Guantanamo Bay mochten verlaten?

Het Pentagon heeft de namen van de zes mannen vrijgegeven. Het gaat om: Ahmed Adnan Ahjam, Ali Hussain Shaabaan, Omar Mahmoud Faraj, Abdul Bin Mohammed Abis Ourgy, Mohammed Tahanmatan, en Jihad Diyab.

Vier van de mannen zijn van Syrische afkomst, een is Tunesisch en de zesde is een Palestijn. De mannen zitten al meer dan twaalf jaar vast op het gevangenenkamp in Cuba, zonder proces. Gedacht werd dat zij banden hadden met terreurbeweging Al-Qa’ida, maar ze zijn nooit in staat van beschuldiging gesteld. Er is lang onderhandeld over hun vertrek naar Uruguay.

Een van de mannen die is vrijgelaten is de Syriër Jihad Diyab. Diyab ging in hongerstaking omdat hij het niet eens was met het feit dat hij geen proces kreeg. Toen Diyab voedsel toegediend kreeg, ging hij ook in protest.

De mannen worden in Uruguay niet gevangengezet en Amerika doet de belofte dat ze ‘humaan’ zullen worden behandeld. Het is de grootste groep die in een keer Guantanamo Bay mag verlaten.

2. Hoe is de deal met Uruguay tot stand gekomen?

Uruguay en de Verenigde Staten overleggen al sinds begin dit jaar op hoog niveau over het verlenen van een vluchtelingenstatus aan ex-gevangenen van Guantanamo Bay. Toen de president van Uruguay de Verenigde Staten bezocht, sprak hij openlijk over de onderhandelingen die gaande waren.

Al in 2010 was er besloten dat de mannen Guantanamo mochten verlaten.

3. Hoeveel gevangenen zitten er nog in Guantanamo Bay?

Door de vrijlating van de zes mannen staat het aantal gevangenen dat vastzit in het Amerikaanse complex in Cuba op 136. Ingewijden zeggen tegen NBC News dat er dit jaar nog meer gevangenen zullen worden vrijgelaten. Dit was een belangrijk voornemen van president Barack Obama, die aan het begin van zijn tweede termijn zei dat hij hier meer zijn best voor wil doen.

Desondanks is in de eerste tien maanden van dit jaar maar een gevangene vrijgekomen. Sinds november lijkt het sneller te gaan, toen werden dertien mannen vrijgelaten. Als alle gevangenen die in aanmerking komen voor vrijlating, Guantanamo Bay daadwerkelijk verlaten, blijven er nog 69 over, meldt The New York Times. In deze groep zijn mannen die niet kunnen worden vervolgd, maar te gevaarlijk zijn om vrij te laten.

4. Waarom zijn de mannen nu pas vrijgekomen?

Zoals gezegd was in 2010 al besloten dat de zes mannen Guantanamo Bay mochten verlaten. Minister van Defensie Chuck Hagel had de papieren volgens Amerikaanse media allang op zijn bureau liggen, maar maakte geen haast om deze te ondertekenen. Naar eigen zeggen omdat hij er goed over wilde nadenken. ‘Mijn naam komt op die documenten. Dat is een grote verantwoordelijkheid,’ zei Hagel eerder. ‘Ik neem de tijd. Ik ben dat het Amerikaanse volk verschuldigd, om te verzekeren dat de beslissing die ik neem verantwoordelijk is.’

Toen Hagel de documenten uiteindelijk ondertekende, werd de vrijlating uitgesteld door Uruguay vanwege de presidentiële verkiezingen op 26 oktober.

Hoewel er plannen zijn om dit jaar nog meer gevangenen vrij te laten, kan dit voornemen lastig worden nu Hagel moet opstappen als minister van Defensie.