Oekraïense en Russische ambassadeurs in Den Haag over één jaar oorlog

23 februari 2023Leestijd: 19 minuten
De Oekraïense ambassadeur Maksym Kononenko (links) en de Russische ambassadeur Alexander Shulgin. Foto: ANP

In februari 2022, kort voor de Russische inval in Oekraïne, kruisten de hoogste Oekraïense en Russische diplomaat in EW de degens. Nu, één jaar na het begin van de oorlog, doen zij dit opnieuw. Maksym Kononenko (41), vraagt Nederland om meer wapens voor Oekraïne. Alexander Shulgin (71) legt vooral de schuld bij het Westen. Lees hieronder beide volledige bijdragen.

Maksym Kononenko, ambassadeur van Oekraïne in Nederland

24 februari: nacht van een jaar lang

‘Pantser’ en ‘vleugels’, mits tijdig beschikbaar gesteld omwille van de Oekraïense vrijheid, zullen duizenden Oekraïense levens redden, de overwinning dichterbij brengen en daarmee de vrede en veiligheid in Europa.

Maksym Kononenko (41) is de ambassadeur van Oekraïne in Nederland.

Ingezonden opinieartikelen worden geselecteerd door de redactie, maar vertegenwoordigen niet noodzakelijkerwijs het standpunt van EW.

Voor Oekraïne begon de dag van 24 februari 2022 in de nacht met de eerste luchtaanvallen en raketbeschietingen van de Oekraïense steden, pogingen tot militaire landingen van para-commando’s in Hostomel en Vasylkov, colonnes tanks richting Kyiv en artilleriesalvo’s langs de hele frontlinie. In de nacht van 23 op 24 februari offerde Rusland – permanent lid van de VN-Veiligheidsraad met bijzondere verantwoordelijkheid voor de vrede en veiligheid in de hele wereld – bewust en op cynische wijze de vrede op aan de neo-imperialistische ambities van zijn leider. Het 140 miljoen mensen tellende volk werd medeplichtig aan Poetins avontuur, terwijl Poetin zelf tegen elke prijs de Sovjet-Unie in ere wilde herstellen nog voordat de eeuwwende van de ‘memorabele’ dag dat de Sovjet-Unie werd opgericht,  zou worden gevierd. Al dat gepraat over de dreiging van de NAVO-expansie naar het oosten, het negeren van de Russische belangen of het achterstellen van de Russischtaligen, diende als een geopolitieke mist. Als Oekraïne voor de herrijzenis van het Sovjet-monster in bloed moest worden gedrenkt en aan het kruis genageld, de Europese vrede te gronde gericht en de hele wereld in de duisternis van agressie en onzekerheid moest wegzakken, dan moest het maar zo, aldus de meeste Russen.  Of is dit een buitensporige prijs voor het herstel van de oude glorie? Nu, een jaar later, duurt die nacht tot mijn grote spijt nog voort.

Begrepen we dat Rusland zich op deze oorlog voorbereidde? Ja, dat begrepen we. De agressieve intenties van de Russen vormden geen geheim. We werden gewaarschuwd door zowel de Amerikaanse als de Oekraïense inlichtingendiensten. Op 16 februari 2022, tijdens het aanbieden van mijn geloofsbrieven aan Zijne Majesteit Willem-Alexander, Koning der Nederlanden, was de dreiging van de Russische agressie dan ook het hoofdonderwerp van gesprek. Op 23 februari, een dag voor de invasie, heb ik, in mijn hoedanigheid van Oekraïense ambassadeur in Nederland, de belangrijkste scenario’s van de invasie gepresenteerd aan de commissie voor Buitenlandse Zaken van de Nederlandse Tweede Kamer der Staten-Generaal. Daarna volgden er talloze gesprekken op het ministerie van Buitenlandse Zaken, het ministerie van Defensie en andere overheidsinstellingen.

Of we de oorlog hadden kunnen voorkomen? Dat betwijfel ik. Het besluit was in het Kremlin al goedgekeurd, het lot al bezegeld. Het Rusland van Poetin bereidde zijn aanval voor met de maniakale vasthoudendheid van een moordenaar die het op zijn slachtoffer heeft gemunt en die zijn offensief minutieus aan het plannen is. Het plan om Oekraïne te vierendelen was al goedgekeurd, de lijsten van collaborateurs en van degenen die als eerste moesten worden neergeschoten, lagen al klaar, de propagandamachine draaide op volle toeren en stond gereed voor het goedpraten van alle mogelijke misdaden: het doel heiligt immers de middelen.

Wat konden de Oekraïners toen doen? Dat wat ze ook wel hebben gedaan: vechten, strijden met de lef van een ter dood veroordeelde, met de moed van degenen die voor het overleven van hun land, volk, hun nationale identiteit en cultuur vechten. Vechten tot de laatste snik en intussen proberen het geloof in de eigen overwinning niet kwijt te raken. Sommigen dachten dat Kyiv in drie dagen zou moeten vallen, maar dit gevecht voor het leven en tegen de duisternis duurt tot in het heden voort.

De dag 24 februari 2022 werd ook een keerpunt in de Oekraïens-Nederlandse betrekkingen. Vóór die datum hadden weinigen kunnen voorspellen dat Nederland – een klein Europees land dat meer gericht was op zijn eigen economische vooruitgang en welzijn en gewend was aan collectieve oplossingen voor internationale problemen, het polderen – echt een voortrekkersrol zou spelen in de steun aan Oekraïne. De sceptici kenden het echte Nederland gewoon niet. Zij realiseerden zich niet dat de genetische code van de gelukkige doorsnee Nederlander getekend is door de diepe littekens van de vrijheidsstrijd. De huidige Nederlanders zijn erfgenamen van degenen die in 1572 in Brielle in opstand kwamen tegen de tirannie en vochten voor de onafhankelijkheid van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. Ze zijn de afstammelingen van hen die het rampjaar hebben overleefd en niet alleen overeind wisten te blijven, maar ook nieuwe allianties vormden en overwinningen behaalden. Het zijn de kinderen, kleinkinderen en achterkleinkinderen van degenen die de Tweede Wereldoorlog aan den lijve hebben ondervonden: de invasie, de barbaarse verwoesting van Rotterdam, een lange vijfjarige bezetting, van degenen die samen met de geallieerden in mei 1945 de overwinning hebben behaald op de nazi-ideologie van het Derde Rijk. Achter de schilderachtige windmolens, fietsen, klompen en Goudse kaas gaat een natie schuil die zich 450 jaar lang sterk heeft gemaakt voor vrijheid, democratie, menselijke waardigheid, en culturele en religieuze diversiteit: de humanistische waarden waarvoor ook de Oekraïense mensen vandaag de dag strijden en sterven. Daarom kon Nederland niet lijdzaam vanaf de zijlijn toezien hoe een andere vrije en democratische natie in de duisternis van het totalitarisme werd getrokken.

Erasmus, een grote denker uit de Nederlandse renaissance, zei: ‘Geef licht en de duisternis zal vanzelf verdwijnen.’ Gedurende dit verschrikkelijke jaar gaf Nederland Oekraïne met gulle hand het licht en hielp het zo de weg te vinden in de meest ondoordringbare duisternis. Dat waren de door Nederland geschonken Stingers en Panzerfausten, die in het voorjaar van 2022 hebben geholpen de vijand net buiten Kyiv, Tsjernyhiv, Soemy en Mykolaiv tegen te houden en hem een zware slag toe te brengen.  Tanks, gemotoriseerde houwitsers, pantservoertuigen, raketten en munitie hielpen in het voorjaar de bevrijding van de regio Charkiv mogelijk te maken, en de bevrijding van Cherson die in november volgde.

Het leiderschap van Nederland op het gebied van de sancties, zoals harde sancties tegen de Russische energiesector, heeft de oorlogsmachine van Poetin substantieel afgeremd, de machine door wier aderen zwarte olie loopt, die aardgas ademt. Nederland heeft Russische activa voor honderden miljoenen euro’s gevonden en bevroren, waarmee het de gecorrumpeerde elites een gevoelige slag heeft toegebracht. Talloze tonnen humanitaire hulp zijn ingezameld door humanitaire instellingen: generatoren, dekens en voedsel maakten het mogelijk om in de verwoeste steden de winter te overleven. De Nederlanders hebben hun huizen opengesteld voor de Oekraïners die hun vaderland wegens de oorlog hebben moeten verlaten. Negentigduizend Oekraïense vrouwen, kinderen en ouderen werden hier opgevangen, kregen zorg, vonden hier werk of volgen onderwijs. Het besluit van de Oekraïners werd bepaald door de oorlog, maar de Nederlanders mochten vrij kiezen. Hun keuze werd bepaald door menselijkheid en barmhartigheid. Dit is iets wat niet wordt vergeten, iets wat in het geheugen van de generaties gegrift blijft en de toekomstige betrekkingen voor vele decennia zal bepalen.

24 februari is de dag waarop je niet alleen moet terugblikken op de afgelegde weg en voor de steun bedanken, maar ook aandachtig naar de toekomst moet kijken. Ondanks de grote steun van Nederland en onze andere partners is de oorlog nog niet ten einde. Het regime van Poetin verzamelt zijn krachten voor een nieuw offensief. Rond Bachmoet wordt een verbeten slag geleverd, de hele oostelijke frontlinie van Voehledar tot aan Svatove is in beweging gekomen.

In de strijd om Oekraïne zijn we aangekomen op een beslissend moment en Oekraïne mag in deze strijd niet weerloos staan. We zijn op zoek naar wapens die de loop van de oorlog beslissend kunnen veranderen, die ons helpen het Russische offensief niet alleen te weerstaan, maar de vijand ook van het Oekraïense grondgebied te verdrijven. We hebben wapens nodig voor de overwinning: tanks van de NAVO-modellen, infanteriegevechtsvoertuigen, helikopters, artillerie en raketten voor de langere afstand, en, ten slotte, moderne westerse vliegtuigen die de echte game changer kunnen zijn. En die wapens hebben we nu nodig!

Het tempo waarmee die worden geleverd, is even belangrijk als de keuze. Voor elke dag vertraging betaalt Oekraïne met het bloed van zijn verdedigers. Er bestaat een akelig en direct verband… In februari 2022 lukte het niet om de oorlog te voorkomen, maar in februari 2023 zijn zware verliezen onder de Oekraïense soldaten wel te voorkomen. Nederland zou dit perfect kunnen door Leopard-2 tanks, infanteriegevechtsvoertuigen Combat Vehicle 90 en straaljagers F-16 beschikbaar te stellen aan Oekraïne. De duidelijke positie ingenomen door de Nederlandse regering, die zich bereid verklaarde deze vraagstukken zonder vooringenomenheid en taboe in behandeling te nemen, biedt licht en hoop voor de nabije toekomst.

Militaire steun aan Oekraïne is geen liefdadigheid. Dit is een investering in de toekomstige vrede en veiligheid op het Europese continent. Nu het heeft gekozen voor het imperialistische paradigma, stopt Rusland niet bij het veroveren van Oekraïne. Als Oekraïne faalt, gaat Rusland verder. Dan zijn de Baltische landen, Polen, Moldavië en andere Oost-Europese landen het volgende doelwit, want het imperium heeft geen boodschap aan grenzen. Alleen een krachtig en gewapend Oekraïne is in staat om Rusland een halt toe te roepen en op het slagveld te overwinnen. Alleen een nederlaag op het slagveld zal Rusland dwingen om te stoppen en naar de onderhandelingstafel te gaan voor een gelijkwaardig gesprek en reële afspraken. ‘Pantser’ en ‘vleugels’, mits tijdig beschikbaar gesteld omwille van de Oekraïense vrijheid, zullen duizenden Oekraïense levens redden, de overwinning dichterbij brengen en daarmee de vrede en veiligheid in Europa waarborgen.

‘Verenigd in de oorlog, verenigd in vrede’ was de slogan van de internationale conferentie in het Zwitserse Lugano die in het teken stond van de wederopbouw van Oekraïne. Trouw aan deze benadering zien we geen vrede en wederopbouw zonder de betrokkenheid van de Nederlandse partners. Wederopbouw van Oekraïne als hét megaproject van de eeuw kan niet zonder Nederlandse vakmensen en technologieën. Nederland is een bijzondere rol in dit proces toebedeeld, net als in het proces van de naoorlogse vredesregeling in het algemeen. Ondanks hun inherente bescheidenheid hebben de Nederlanders veel in te brengen op bijna elk van de tien punten uit het vredesplan van onze president Zelensky.

Het zwaarst zou hun inbreng moeten wegen bij de berechting van degenen die verantwoordelijk zijn voor internationale misdaden en de vergoeding van de door Rusland toegebrachte schade. Juist in Den Haag moet een speciaal tribunaal worden opgericht voor de Russische misdaden tegen Oekraïne. Het is daar waar de leiding van het Kremlin in de beklaagdenbank moet zitten. Het herstel van de territoriale integriteit van ons land en de toekomstige veiligheidsgaranties kunnen de duisternis van de nacht verdrijven, maar alleen met het herstel van rechtvaardigheid zal voor de Oekraïners de ochtend van een nieuwe dag gloren.

Alexander Shulgin, ambassadeur van Rusland in Nederland

Rusland, NAVO en VS: wat ging er mis?

Met de val van de Sovjet-Unie en het einde van de Koude Oorlog ontstond er hoop op positieve veranderingen in de internationale betrekkingen. Sommige politicologen, zoals de Amerikaan Francis Fukuyama, dachten dat het einde van de geschiedenis was gekomen, dat de toekomst van de mens wolkenloos zou worden, zonder confrontaties of conflicten. In één zin: welvaart voor iedereen. De Russische politiek leiders van toen namen alle beloften van hun westerse partners aan – vooral die uit de Verenigde Staten – dat er geen vijandelijke intenties waren jegens ons land en dat ze gelijkwaardige betrekkingen wilden opbouwen ten gunste van een stabielere wereld. Een wereld van samenwerking en wederzijds respect voor elkaars belangen. Het hoogtepunt van deze nieuwe episode in de betrekkingen tussen Rusland en de Verenigde Staten – die daarvoor meestal via een vizier naar elkaar hadden gekeken – was de top in Parijs in 1997 om de NAVO-Rusland Akte te ondertekenen.

Alexander Shulgin (70) is ambassadeur van Rusland in Nederland.

Ingezonden opinieartikelen worden geselecteerd door de redactie, maar vertegenwoordigen niet noodzakelijkerwijs het standpunt van EW.

Ik was in die jaren een jonge diplomaat. Ik woonde alle belangrijke evenementen bij van die top. Ik herinner me nog het ongekende enthousiasme van alle aanwezigen toen president Boris Jeltsin verklaarde dat de Russische strategische wapens niet meer gericht waren op de Verenigde Staten of hun bondgenoten.

Veelbelovend was de afspraak dat de NAVO geen groot leger zou plaatsen vlak bij de Russische grens. Moskou stelde zich constructief op toen de partners uit Washington ons vroegen om ermee akkoord te gaan dat de Baltische landen lid werden van de NAVO. De Amerikanen legden samen met hun bondgenoten uit dat deze landen nerveus werden van hun machtige buur zo dichtbij. We hoorden in die tijd dat zodra dat werkelijkheid zou worden de Baltische landen rustiger en actief zouden deelnemen aan de Euroatlantische dialoog. Dat was het begin van de NAVO-uitbreiding richting de Russische grenzen, hoewel de regering in Moskou tot een bepaald moment de beweringen van de westerse leiders geloofde dat het streven was om Europa veiliger te maken. Een hoogtepunt was de NAVO-Rusland-top in Rome in 2002. Daar werd de basis gelegd voor verdere bilaterale samenwerking.

Later werd bekend dat tegen deze achtergrond de Russische president Vladimir Poetin met de Amerikaanse president Bill Clinton sprak over het eventuele NAVO-lidmaatschap van ons land. Er volgde echter geen reactie uit Washington. Al snel begrepen we waarom niet. De ene golf van de NAVO-uitbreiding was nog niet voorbij of hij werd al gevolgd door een andere. De alliantie groeide naar het oosten. De aan ons gedane belofte uit het Michail Gorbatsjov-tijdperk dat de NAVO geen stap zou zetten in de richting van de Sovjet-grenzen, werd niet nagekomen. Veel van de beloften van toen zijn nu openbaar gemaakt. Iedereen kan zien wat de Amerikaanse politici precies zeiden, inclusief minister van Buitenlandse Zaken James Baker. Deze uitbreiding kunnen we moeilijk begrijpen omdat ons land een sleutelrol speelde in de Duitse eenwording, terwijl de andere voormalig geallieerden dat liever niet hadden zien gebeuren. Wij trokken vroegtijdig onze militairen terug uit de voormalige DDR. Dat was voor ons niet makkelijk, want de Russische soldaten werden vaak verplaatst naar plekken die daarop niet waren voorbereid. Soms leefden ze gewoon in de open lucht.

Onze eerste zorgen ontstonden door het avontuur van de NAVO in de Balkan. De bondgenoten van Washington vielen op volle kracht Servië aan onder het mom van een – vergezochte – genocide tegen de Albanezen in Kosovo. In feite volgde president Bill Clinton toen het advies van een furieuze Senator, die een jaar voor de operatie tegen Servië nog opriep tot het afmaken van Slobodan Milosevic en het verslaan van Servië door bruggen op te blazen en vitale infrastructuur te vernietigen. Weet u wie deze Senator was? Joe Biden, de Amerikaanse president van vandaag. Momenteel presenteert hij zich als een peacekeeper en pleit hij ironisch genoeg voor meer wapens voor Kiev om tegen Rusland te strijden.

Onze verbazing over het egocentrische NAVO-beleid uitte president Vladimir Poetin in 2007 op de Veiligheidsconferentie in München. Toen stelde hij logische vragen, opgeroepen door de verdere uitbreiding van de NAVO naar het oosten. Maar zowel de Verenigde Staten als hun bondgenoten deden alsof ze de waarschuwing niet hadden gehoord. Een jaar later werd er op de Boekarest-top op Amerikaans initiatief besloten dat Georgië en Oekraïne welkom waren in de  NAVO.

De Georgische president Micheil Saakasjvili vatte dit op als een rechtvaardiging voor eventueel bloedvergieten bij een militaire oplossing voor de kwesties rond Zuid-Ossetië en Abchazië. Het gevoel van zelfgenoegzaamheid groeide bij Saakasjvili na het bezoek in juli 2008 van de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Condoleezza Rice aan Tbilisi. Die aanmoediging door Washington leidde tot de tragedie in Tschinvali, toen de Georgische president het bevel gaf om deze stad en de Russische vredestichters te bombarderen.

Wegens onze rol in de Kaukasus en de aanval op onze vredesmissie, kon Rusland vanzelfsprekend niet uitsluitend toeschouwer blijven. Georgië werd razendsnel tot vrede gedwongen. Maar de Verenigde Staten en hun bondgenoten zijn sinds die tijd hun woede blijven koesteren jegens ons land. Toen al gingen er stemmen op om Moskou te straffen, al volgden er op dat moment nog geen concrete stappen. Dat had te maken met de Amerikaanse betrokkenheid in Afghanistan, waarvoor Rusland als NAVO-partner militair verkeer naar dit land mogelijk maakte. Dat was van groot belang voor Washington.

De betrekkingen met de verdragsorganisatie werden steeds ingewikkelder. Ondanks de afspraken tijdens de toppen in Istanbul in 1999 en in Astana in 2010 – die werden opgenomen in de OVSE-documenten alsook in enkele documenten van de Rusland-NAVO-Raad – bleef het Witte Huis zijn strategie volgen om de NAVO verder richting onze grenzen te laten groeien. De uitleg die wij kregen, was simpel: alleen de NAVO zou in staat zijn om de stabiliteit in Europa te waarborgen. Er was geen begrip voor het Russische voorstel in 2009 om een akkoord te sluiten over die Europese veiligheid door de bestaande afspraken in juridische termen te vertalen. De Russische zijde kreeg toen te horen dat uitsluitend de NAVO dergelijke schriftelijke verplichtingen op zich kon nemen.

In de tussentijd werden de agressieve intenties van de NAVO en EU in Oekraine steeds duidelijker. In 2004 bemoeiden de NAVO en Brussel zich al met binnenlandse aangelegenheden in dat land. Eerst werd er een derde ronde georganiseerd van de presidentiële verkiezingen, nadat het Constitioneel Hof van Oekraine onder druk was gezet. Hoofddoel was een trouwe kandidaat aan de macht te brengen en Oekraïne uiteindelijk te vervreemden van Rusland – ondanks de gezamenlijke geschiedenis. Toen eisten Europese politici dat Kiev moest kiezen tussen het Westen en Moskou.

De spanningen culmineerden in de Maidan-protesten in 2013-2014. Westerse gezanten die niets meer wilden weten van de nationale soevereniteit van Oekraïne, zaaiden verdeeldheid tussen Rusland en Oekraïne door een misleidend vijandbeeld te creëren van ons land. Tijdens het symbolische bezoek van de Amerikaanse onderminister van Buitenlandse Zaken Victoria Nuland aan Kiev steunde zij de militaristische sentimenten bij de extremisten door koekjes uit te delen uit haar grote tas.

De Amerikanen dwongen de Europeanen om hun visie op de toekomst van Oekraïne over te nemen. Dat toonde al hoe de Verenigde Staten de Europese Unie in werkelijkheid zien. Veelzeggend was een gelekt telefoongesprek tussen V. Nuland en de Amerikaanse ambassadeur in Kiev, Geoffrey Pyatt. De onderminister sprak zeer neerbuigend over de Unie en gebruikte het ‘F’-woord in het Engels.

Onder invloed van het Amerikaanse beleid zou de Oekraïense oppositie zo ernstig zijn geradicaliseerd dat de veiligheidsgaranties door Duitsland, Frankrijk en Polen geheel werden genegeerd. De Europeanen accepteerden dat toen en speelden de Amerikanen sindsdien in de kaart. Petro Porosjenko, die zich vermomde als vredestichter, organiseerde uiteindelijk een bloedbad in de Donbass, terwijl de Amerikanen er nog toe opriepen om geen geweld te gebruiken tegen de demonstranten op het Maidan-plein. Op zijn best drongen ze aan op proportioneel gebruik van geweld, maar toen al werden raketsystemen gebruikt door de Oekraïense militairen tegen civiele doelen. Een in het oog springend voorbeeld was het bombardement van Loehansk.

De Minsk-akkoorden uit 2015 leken de goede weg om de Donbass-kwestie op te lossen, en wel zo dat de opstandige stad die de coup in Kiev niet wilde accepteren, toch deel zou blijven uitmaken van Oekraïne. Er was een roadmap voor gecreëerd. Later bleek dat noch Porosjenko noch Zelensky zich aan deze afspraken wilde houden. Ze gebruikten de tijd om met westerse steun (vooral van de Verenigde Staten, Frankrijk en Duitsland) het Oekraïense leger te moderniseren en te bewapenen, en uitendelijk met geweld het probleem in de Donbass te laten oplossen. Dat hoorden we recentelijk nog van Angela Merkel en François Hollande. Deze strijd duurde acht jaar. Al die tijd bleef het regime in Kiev de republieken Donetsk en Loehansk beschieten. Er kwamen kinderen om. In Donetsk hebben ze de Steeg van de Engelen, ter herinnering aan de minderjarigen die om het leven zijn gekomen door de bombardementen door de neonazi’s.

Onder Rusissche druk heeft de OVSE-missie in Oekraïne toch een onderzoek uitgevoerd naar de beschietingen langs de frontlijn. Gebleken is dat Oekraïense soldaten dergelijke beschietingen vijf keer zo vaak hebben uitgevoerd als de verdedigers van de Donbass. Helaas bestond er bij de OVSE weinig enthousiasme om deze feiten publiek te maken. Sommige leden van deze missie – begrepen we pas later – hadden gevoelige informatie verzameld voor het Oekraïense leger.

Als gevolg van deze vernederende situatie, die een ernstig risico vormde voor de Europese veiligheid, pleitte de Russische Federatie in het najaar van 2021 voor overleg over veiligheidsgaranties met de Verenigde Staten en de NAVO. Wij hebben voorgesteld dat de partijen er niet naar zouden streven om de veiligheid te versterken ten koste van anderen, en geen militaire dominantie van de NAVO op het OVSE-gebied na te streven. Er werden concrete voorwaarden geformuleerd: geen verdere NAVO-uitbreiding naar het oosten, terugkeer naar de militaire configuratie van het jaar 1997, toen het Rusland-NAVO-verdrag werd getekend, en geen plaatsing van zware aanvalswapens aan onze grenzen.

Onderhandelingen eind 2021, begin 2022 maakten duidelijk dat ze in het Westen onze zorgen niet deelden. De NAVO herhaalde dat het open doors-beleid zou worden voortgezet. Met als enige argument dat Rusland nergens bang voor hoefde te zijn omdat de NAVO een honderd procent defensieve organisatie is zonder aanvallende intenties. Dat is natuurlijk geen overtuigende argumentatie. Het recht werd Rusland ontnomen om zelf de risico’s in te schatten die zich aan onze grenzen voordoen. Tegelijk zagen we hoe de Verenigde Staten frequent en zonder enige twijfel situaties duizenden kilometers van hun eigen grondgebied uitriepen tot een gevaar voor de nationale veiligheid.

De hypocrisie van het Westen is overduidelijk. Vooral als je terugkijkt naar de misdaden die de NAVO pleegde in Servië, naar het bloedbad in Irak en naar de duizenden kapotte levens in Afghanistan. Tegelijkertijd zetten de Verenigde Staten en hun bondgenoten het Kiev-regime aan tot avonturen tegen de republieken Donetsk en Loehansk. Uit gegevens verzameld door onze militairen, blijkt dat Kiev van plan was om de verdedigers van de Donbass te verslaan en deze regio in bloed onder te dompelen. Er waren ook plannen om een marinebasis te openen aan de Zee van Azov (de Britten droegen er actief aan bij). De Amerikanen zelf creëerden in Oekraïne een netwerk van biologische laboratoria die werkten in opdracht van het Pentagon.

Tijdens de speciale militaire operatie werd duidelijk waar die laboratoria voor bestemd waren. Het doel was trekvogels gevaarlijke kunstmatige ziekten te laten transporteren naar Rusland en er zo pandemieën te initiëren.

Uiteindelijk hadden we geen andere keus dan deze Operatie te beginnen conform artikel 51 van het VN-Handvest, mede op verzoek van de republieken Donetsk en Loehansk om hun bevolking te verdedigen tegen het militaire gevaar. Een jaar na het begin van de Operatie is duidelijk dat het om een oorlog bij volmacht gaat die in feite door de NAVO is begonnen tegen Rusland, met Oekraïne als middel. Secretaris-generaal van de NAVO Jens Stoltenberg  verklaarde (en Josep Borrell herhaalde dit) dat Moskou moet worden verslagen op het slagveld. Onder dit mom eisen ze dat er meer wapens worden geleverd aan Zelensky en zijn handlangers. Over het lot van Oekraïne maken ze zich geen zorgen. Dat reflecteren bijvoorbeeld de woorden van de Amerikaanse Senator Lindsey Graham, die zei dat ‘Oekraïne zal vechten met westerse wapens tot de laatste inwoner’.

Momenteel is zichtbaar dat de NAVO al zijn macht gebruikt tegen Rusland. Meer dan tweehonderd satellieten worden ingezet in het belang van Kiev en zijn leger, waarvan zeventig van de Verenigde Staten. Bij diverse hoofdkwartieren zijn meerdere NAVO-adviseurs bezig met operationele planning. Oekraïne krijgt nieuwe wapens. De situatie escaleert. Met forse druk werd Duitsland ertoe gedwongen om akkoord te gaan met de levering van tanks als de Leopard 2. In Nederland is al sprake van levering van F-16’s. De Amerikanen en de Britten zijn bezig met een omvangrijke informatiecampagne over de loop van het conflict. Rusland wordt beschuldigd van non-selectief wapengebruik, onze aanvallen op vitale militaire infrastructuur van Oekraïne worden afgeschilderd als oorlogsmisdaad.

Maar onze voormalige partners uit de Verenigde Staten hebben een slecht geheugen. Ze willen niets horen over hun eigen misdaden in Joegoslavië. Wij kunnen dat slechte geheugen opfrissen. Experts van het Pentagon adviseerden destijds om alle krachten te richten op de Servische infrastructuur. De belangrijkste Amerikaanse kranten publiceerden artikelen met felle koppen om Belgrado tot vrede te dwingen. Al deze artikelen zijn niet voor niets verschenen. Het Amerikaanse leger blies inderdaad zendmasten op en bruggen met rijdende treinen. Ook waren er non-selectieve aanvallen op civiele objecten. Eén van die bommen raakte de Chinese ambassade in Belgrado.

Helaas hoorde je maar weinig verontwaardiging. Er is geen sprake geweest van een tribunaal, de verantwoordelijkheid van de westerse landen komt niet ter sprake. Dat verbaast ons niets. Toen de voormalig hoofdaanklager bij Internationaal Strafhof (ICC) Fatou Bensouda een poging deed om de misdaden van de Amerikanen te onderzoeken in Afghanistan, toonde Washington zijn ware gezicht. Internationale ambtenaren kregen te horen dat er tegen hen sancties zouden worden ingesteld, alsook allerlei andere straffen zouden volgen. In 2020 werd een zaak beëindigd tegen Britse militairen in Irak omdat Londen toen beloofde dat de berechting zou worden uitgevoerd door het land zelf. Helaas is daar tot nu toe niets van terechtgekomen.

Rusland staat open voor onderhandelingen om een politieke oplossing te vinden voor de huidige situatie. In maart 2022 waren we dicht bij een akkoord op basis van een Oekraïens voorstel. De Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk lieten het niet gebeuren. Ze gaven het Kiev-regime opdracht om ons land uit te putten en te verslaan.

Het lijkt erop dat de NAVO op een bepaald moment voelde dat je met hulp van ‘Oekraïens kanonnenvoer’ (ze dachten dat de menselijke reserves oneindig waren) dit doel zou kunnen bereiken. Maar dat moet de duizeligheid door het succes zijn geweest, zoals wij dat noemen in Rusland. De successen van het Oekraïense leger bleken geen grote vooruitgang te zijn. Wie het laatst lacht, lacht het best. Recent moest zelfs de heer Borrell – die over weinig zelfbeheersing beschikt en zover ging om Rusland te vergelijken met fascistische regimes – erkennen dat ons land een grootmacht blijft. Degene die poogde ons tot zijn slaaf te maken, voelde uiteindelijk de macht van onze wapens.

Laten we hopen dat de ervaring die de geschiedenis ons leert veel heethoofden zal laten afkoelen. Onder wie de NAVO-strategen die te ver zijn gegaan in hun voorspellingen van een naderende val van de Colossus in het oosten. De verandering van de internationiale orde is al van start gegaan. Dit proces eindigt in een multipolaire wereld zonder de dominantie van de Verenigde Staten en het globale Westen, die zichzelf voorstellen als een uitzonderlijke categorie van de mensheid, het zogeheten ‘gouden miljard’. Waarschijnlijk zit deze theorie  achter de woorden van Josep Borrell, die de Verenigde Staten en de EU heeft vergeleken met een bloeiende tuin, terwijl hij alle andere landen ziet als een oerwoud. In werkelijkheid verliest de EU steeds meer zijn zelfstandigheid in de internationale betrekkingen. Een laatste voorbeeld daarvan is de overeenkomst tussen de NAVO en EU in januari 2023 over een bredere samenwerking.

Als conclusie wil ik onderstrepen dat het lopende conflict tussen Rusland en de NAVO – hoewel dit geen direct conflict is geworden – hoogstwaarschijnlijk verder uit de hand zal lopen als de alliantie de situatie in Oekraine verder zal escaleren. De verantwoordelijkheid voor een dergelijk scenario ligt geheel bij de Verenigde Staten en de leiding van de NAVO.

Indien en wanneer onze voormalige partners hun fouten zullen erkennen en tonen dat ze openstaan voor dialoog – pas dan zullen we een nieuwe pagina opslaan om vrede weer mogelijk te maken.