Langs de 1.340 kilometer lange grens met Rusland, waar in 1939 de heroïsche Winteroorlog werd uitgevochten, is het strijdvaardigheid troef. ‘Het Finse leger heeft maar één reden van bestaan: de Russen tegenhouden.’
Update 28 februari 2023: Het Finse parlement stemt vandaag over wetgeving die de weg moet vrijmaken voor toetreding tot de NAVO.
Vlak bij Suomussalmi, een vlek tussen de eindeloze bossen en meren zo’n 800 kilometer ten noordoosten van Helsinki, staat langs de weg een bescheiden monument. Een uit steen gehouwen Maria-achtige verschijning. Op haar hoofd is een klein blauw-geel vlaggetje gelegd. ‘Oekraïne bidt voor de gevallen zielen,’ luidt de uitgehouwen tekst onder het beeld, in het Fins en Oekraïens.
Biddend Oekraïne, in dit afgelegen deel van Finland op een steenworp van de grens met Rusland? Om te weten voor welke zielen hier wordt gebeden, moeten we terug in de tijd. Naar de Kerstdagen van 1939. Maar misschien is het beter om eerst terug te gaan naar de nacht van 23 op 24 februari van dit jaar, toen de troepen van de Russische president Vladimir Poetin Oekraïne binnenvielen.
Al vielen er in die nacht hier geen bommen, zoals in Oekraïne, toch werd Finland op 24 februari 2022 wakker als een ander land. Na 77 jaar van stugge neutraliteit wisten de Finnen dat de slapende beer, met wie hun land een 1.340 kilometer lange grens deelt, grommend was ontwaakt en in staat was om zijn klauwen waar dan ook uit te slaan.
Het lot van Oekraïne kan ook ons zijn beschoren, realiseerden de Finnen zich.
Op 30 november 1939 viel de Sovjet-Unie op diverse plekken Finland binnen
Sterker, iets vergelijkbaars was de Finnen al eens overkomen. Het collectieve geheugen ging op 24 februari onmiddellijk ruim 82 jaar terug, naar 30 november 1939. Op die dag vielen de troepen van Jozef Stalins Sovjet-Unie onaangekondigd op diverse plekken Finland binnen. Het was het begin van de bloedige Winteroorlog die 105 dagen zou duren.
Net als bij Oekraïne nu bediende Moskou zich ook toen van een fake argument om de oorlog te beginnen: de Finnen zouden plannen hebben om Leningrad (nu Sint-Petersburg) aan te vallen. En ook toen wisten de Russen dat ze geen actieve internationale inmenging hoefden te vrezen. De grote mogendheden hadden laten weten zich niet gewapend met de strijd te zullen bemoeien.
Luister ook de podcast BruXL met René van Rijckevorsel:
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Het zwaarst waren de gevechten rond de Raateweg bij Suomussalmi. Twintig onverharde kilometers in het noordoosten die hier Fins Karelië en Russisch Karelië verbonden, een gebied met één cultuur en een eigen taal, door een grens gescheiden. Rond Raate – de naam van een boerderij in the middle of nowhere – vochten de Finnen in 1939 tegen de Sovjets net als de Oekraïners nu tegen de Russen. Vol overgave, met uiterste leeuwenmoed. David tegen Goliath.
Laden…
Word abonnee en lees direct verder
Al vanaf €15 per maand leest u onbeperkt alle edities en artikelen van EW. Bekijk onze abonnementen.
Bent u al abonnee en hebt u al een account? log dan hier in
Verder lezen?
U bent momenteel niet ingelogd of u hebt geen geldig abonnement.
Wilt u onbeperkt alle artikelen en edities van EW blijven lezen?