Het Franse kabinet is het eens over een wetsvoorstel dat radicale invloeden van de islam moet tegengaan. Volgens de Franse president Emmanuel Macron worden zo zaken beschermd die fundamenteel zijn voor de Franse maatschappij, zoals secularisme en vrijheid van meningsuiting. Het wetsvoorstel wordt begin 2021 voorgelegd aan het Franse parlement.
Frankrijk wordt al jaren geplaagd door islamitische terreuraanslagen. Zo was er in januari 2015 in Parijs de aanslag op de redactie van het satirische tijdschrift Charlie Hebdo. In november van datzelfde jaar volgde een bloedige aanslag op muziekcentrum Bataclan en diverse cafés en restaurants, eveneens in de Franse hoofdstad. Hierbij kwamen 130 mensen om het leven.
Meer achtergrond bij dit verhaal door correspondent Eveline Bijlsma: Kan Macron leveren in de strijd tegen moslimextremisme?
In 2016 reed op de nationale feestdag 14 juli een in Tunesië geboren Fransman met een vrachtwagen 86 passanten dood op de boulevard van de Zuid-Franse stad Nice. In september stak een Pakistaan om zich heen nabij het voormalige redactiekantoor van Charlie Hebdo en verwondde hierbij twee voetgangers.
President Macron uitte daarna harde woorden over de islam. Hij kondigde aan de geldstromen naar Franse moskeeën beter te gaan controleren en imams op te leiden in Frankrijk. Ook wilde hij afrekenen met aparte zwemuurtjes voor vrouwen, met buschauffeurs die meisjes weigeren die ‘niet fatsoenlijk’ gekleed zouden gaan, en met gezinnen die hun kinderen naar illegale islamitische scholen sturen.
Niet veel later, in oktober dit jaar, werd de leraar Samuel Paty op straat onthoofd door een terrorist, omdat Paty in zijn lessen spotprenten over de profeet Mohammed had behandeld. Eind oktober doodde een man met een mes in de basiliek Notre-Dame in het centrum van Nice drie bezoekers.
Moslims bevrijden uit grip radicale islam
In een interview met dagblad Le Monde legde premier Jean Castex woensdag de gedachtegang achter de wet ‘ter versterking van de waarden van de Republiek’ uit. Volgens Castex bevrijdt het wetsvoorstel moslims juist uit de toenemende grip van radicale islam.
Gematigde moslimleiders die dreigen te worden vervangen door radicale imams kunnen zich gesteund door de nieuwe wet hiertegen verzetten en krijgen bescherming. Buitenlandse financiering van Franse moskeeën wordt bemoeilijkt en thuisonderwijs wordt aan strengere eisen onderworpen, meldt nieuwszender France 24.
Volgens het Amerikaanse dagblad The New York Times valt in de wettekst nergens het woord ‘islamitisch’, maar is het doel duidelijk: extremisten aanpakken die islamitische wetten boven die van de Republiek stellen. De naam van de wet is enkele keren gewijzigd om de schijn weg te nemen dat het een anti-islamwet zou zijn.
Islamitische leiders woedend
Vanuit diverse islamitische landen is kritiek geuit op het wetsvoorstel. Zo noemde de Turkse president Recep Tayyip Erdogan de wet ‘een provocatie’. De Verenigde Staten noemen het wetsvoorstel ‘zwaar op de hand’ en mogelijk contraproductief.
‘Macron heeft een flinke draai gemaakt als het gaat om terreurbestrijding en de radicale islam,’ zei Arnaud Benedetti (55), gespecialiseerd in politieke communicatie en docent aan de Universiteit Sorbonne in Parijs, in november al tegen EW.
‘Eerder behoorde hij tot de politici die steeds wilden laten weten hoe schuldig zij zich voelen over de kolonisatie – de zwakke plek die islamisten gebruiken in hun anti-Franse propaganda. Het was duidelijk dat de president nog niet veel had nagedacht over dit onderwerp, maar door de aanslagen van de laatste weken moest hij wel. Hij wil laten zien dat hij stevig kan optreden en hij hamert op de waarden van de Franse Republiek. In een interview met de Qatarese zender Al Jazeera verdedigde hij de vrijheid van meningsuiting en de scheiding van kerk en staat.’
Fransen staan achter Macrons plannen
Volgens Benedetti spelen de aankomende presidentsverkiezingen van 2022 ook een rol in Macrons aanpak. Acht op de tien Fransen zijn het met zijn plannen eens.
Islamitische leiders jutten hun burgers op door te suggereren dat de Franse regering oorlog voert tegen de gehele islam, schreef Robbert de Witt eind oktober in EW.
‘Toch is het aan de andere kant, in Frankrijk, niet veel anders. Na elke aanslag groeit daar de roep om krachtiger optreden van de regering tegen religieus extremisme. Thee drinken en oproepen tot dialoog, daarmee win je al lang geen kiezers meer. Met elk aanslag wordt Macron feller en harder – ook omdat duidelijk is dat zijn vermoedelijke uitdager, de veel nationalistischer Marine Le Pen, hem zou kunnen verslaan bij volgende verkiezingen.’