Het is 4,5 jaar geleden dat de Britse kiezer in meerderheid voor Brexit stemde. Woensdagavond is het aan de Duitse Commissievoorzitter Ursula von der Leyen (CDU) en de Britse premier Boris Johnson (Conservative) om tijdens een etentje in Brussel de relatie vanaf 1 januari 2021 te bepalen. Geen betere wijze om politieke akkoorden te sluiten, schrijft Jelte Wiersma.
In Spanje zeggen ze: ‘De buik is de baas over het brein’. Dat is wetenschappelijk waar. Eten leidt tot een explosie van stofjes in het brein, sommige maken de mens weker, ontvankelijker. Het is daarom dat politici, diplomaten en lobbyisten die iets willen bereiken graag diners aanrichten, liefst met veel drank.
Ten Meals that Changed the World, zoals bij Congres in Wenen
De beroemde Franse diplomaat en minister prins Charles-Maurice de Talleyrand antwoordde op de vraag van koning Lodewijk XVIII wat hij nodig had voor het beroemde Congres van Wenen (1814-1815): ‘Majesteit, ik heb sauspannen nodig, meer dan instructies. Laat mij mijn werk doen en vertrouw op Carême’. Marie-Antoine Carême was een beroemde Franse chef-kok.
De citaten komen uit het heerlijke boek The Course of History: Ten meals that Changed the World, door het Schotse oud-Europees Parlementslid Struan Stevenson (Conservative). Daarin staan ook de recepten om de tien maaltijden die de wereld veranderden zelf te bereiden.
Kohl gebruikte ‘Kaffee und Kuchen’ als politiek smeermiddel
De Duitse diplomaat Joachim Bitterlich vertelde EW hoe zijn baas, de (West-)Duitse bondskanselier Helmut Kohl (CDU), ‘Kaffee und Kuchen’ als politiek smeermiddel gebruikte. Deze typisch Duitse gewoonte om aan het einde van de middag koffie te drinken met iets zoet ernaast en een beetje te babbelen verhief Kohl tot onderdeel van zijn politieke arsenaal.
Lees dit persoonlijke verhaal van correspondent Patrick van IJzendoorn over Brexit: Zo is het leven voor EU-burgers veranderd sinds het referendum
Ook voor Europese toppen, de vergaderingen van EU-regeringsleiders, werd lange tijd eerst een glaasje wijn gedronken om een amicale sfeer te creëren. De Britse premier Margaret Thatcher (Conservative) haatte dit. Zij had niets met het Europese vriendschapsidee dat Kohl en de Franse president François Mitterrand (PS) cultiveerden en wilde zaken doen en weer naar huis. Met de uitbreiding oostwaarts van de EU sinds 2004 is dat vriendschapsidee overigens verwaterd: het aantal leden is te groot.
Wel beginnen Europese toppen nog altijd met een diner – maar alcohol wordt er nauwelijks meer gedronken. Vooral koffie, zo verklaarde de Luxemburgse oud-premier en oud-Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker, die ruim veertig jaar meeliep in de EU-politiek. En ook tabak. Hij en oud-Raadsvoorzitter Donald Tusk (Platforma) lasten rookpauzes in om bij een ontspannend en weekmakend sigaretje tot deals te komen. De nieuwe generatie politici rookt niet.
Kabouters thuisgelaten
Von der Leyen en Johnson hebben de ‘kabouters’ – hun onderhandelaars Michel Barnier en David Frost – aan de kant geschoven en proberen woensdagavond al etend tot een akkoord te komen. Ze zullen dineren in het Berlaymont, de zetel van de Europese Commissie én Von der Leyens huis. Zij heeft een appartement laten inrichten in het Berlaymont om tijdrovend woon-werkverkeer te vermijden.
De twee delen een geschiedenis: ze gingen naar dezelfde school in Brussel. Hun ouders werkten beiden voor de Europese Commissie. Al hebben ze elkaar daar gezien het leeftijdsverschil waarschijnlijk niet getroffen. Von der Leyen is 62 jaar, Johnson 56 jaar.
Wie verleidt wie?
Johnson woonde na zijn jeugd opnieuw in Brussel toen hij EU-correspondent was voor The Daily Telegraph. Toenmalig collega Sonia Purnell vertelde EW dat Johnson nogal wat succes had bij de dames met zijn humorvolle verhalen. Verleidt hij ook Von der Leyen? Of is de strenge Duitse, moeder van zeven, hem de baas? Kostschooljongetjes zoals Johnson – hij ging naar Eton – staan erom bekend dat ze er dol op zijn als oudere vrouwen hun vertellen wat ze moeten doen. Het was een van de sleutels tot Thatchers succes.
Meer weten over The Iron Lady? Bestel dan de speciale editieTer Herinnering Margaret Thatcher
Wat Von der Leyen en Johnson gaan eten, is overigens nog niet bekend. Legendarisch is het etentje nu al. Het lijkt de laatste kans om tot een overeenkomst te komen over de toekomstige relatie tussen de EU en het Verenigd Koninkrijk. Donderdag en vrijdag komen de 27 regeringsleiders van de EU-landen bijeen om te oordelen over het resultaat van woensdagavond.