China verdedigt zich: ‘Oeigoeren krijgen mooie opleiding’

20 september 2020Leestijd: 2 minuten
Volgens Peking een scholingsinstituut in Xinjiang. Foto: AFP.

In een nieuw rapport probeert Peking het beeld rond Xinjiang bij te stellen. Moslims daar worden niet massaal opgesloten in kampen, maar gaan er volgens China vrijwillig naartoe en worden er ‘bijgeschoold’ opdat ze klaar zijn voor de moderne tijd.

Concentratiekampen? Welnee! In Xinjiang is een groot bestand van hoogopgeleide arbeiders gecreëerd, klaar voor de moderne tijd. Althans, zo beweert de Chinese regering. Enkele dagen nadat de Verenigde Staten nieuwe sancties instelden tegen bedrijven die hun producten laten maken door ‘dwangarbeid’ in deze westelijke provincie, slaat China terug. In een nieuw rapport probeert Peking het beeld over Xinjiang bij te stellen.

Volgens de Chinese regering wordt de bevolking van Xinjiang – Oeigoeren, etnische moslims – geschoold en leren ze Mandarijn lezen en schrijven. En ze krijgen een beroepsopleiding om de kans op werk te vergroten en de armoede in dit afgelegen deel van China te verkleinen. Inmiddels, stelt het document, zijn burgers die hun opleiding met succes hebben afgerond eigen bedrijfjes begonnen of kregen zij werk in een fabriek.

Sancties tegen functionarissen die zijn betrokken bij schenden mensenrechten

Deze versie van wat zich afspeelt in Xinjiang staat in schril contrast tot wat ooggetuigen en mensenrechtenorganisaties zeggen. Namelijk dat de Communistische Partij de Oeigoeren probeert te assimileren in ‘heropvoedingskampen’. Eén tot anderhalf miljoen Oeigoeren zouden daar gedwongen vastzitten, worden geïndoctrineerd en vrouwen zouden worden gesteriliseerd.

Ook de Verenigde Staten spreken van concentratiekampen en zijn het felst in het kritiseren van de Chinese regering over deze kwestie. En het blijft niet bij woorden: het Amerikaanse Congres heeft sancties ingesteld tegen Chinese functionarissen die betrokken zijn bij de mensenrechtenschendingen. Inclusief een lid van het politbureau, het hoogste bestuursorgaan van de Communistische Partij.

Lees ook dit omslagverhaal van Jelte Wiersma: Is het China van Xi Jinping nog te stuiten?

Tegen extremisme en radicalisering

Vorig jaar doken in westerse media allerlei gelekte Chinese overheidsdocumenten op die de stelselmatige en massale opsluiting van moslims bevestigden. Toen beweerde de Chinese regering dat de Oeigoeren vrijwillig in de kampen zaten. Ook beweerde de Chinese regering dat het ging om opleidingsinstituten waar Oeigoeren een beroep kunnen leren. Zo konden extremisme en radicalisering worden voorkomen.

Als dat zo is, antwoordden critici van onder meer Human Rights Watch en de Verenigde Naties, waarom laat de Chinese regering dan geen onpartijdige waarnemers toe, om te verifiëren wie er gelijk heeft? Maar die zijn er nog altijd niet welkom.