India schrapt de speciale status van de noordelijke deelstaat Kasjmir. Waarom is deze grensregio omstreden en wat heeft de stap van India voor gevolgen?
Wat is Kasjmir?
Kasjmir is de noordelijkste Indiase deelstaat die voluit Jammu en Kasjmir heet. Hij ligt in het Himalayagebergte en heeft 12,5 miljoen inwoners. De meerderheid is moslim.
Lees ook:Het gebied wordt betwist door India, Pakistan en in mindere mate China. Toen de Britten hun kolonie in 1947 verlieten, wilde de toenmalige vorst van Kasjmir als autonome regio verder, zeer tegen de zin van zowel India als Pakistan. Kasjmir werd uiteindelijk met bemiddeling van de Verenigde Naties opgedeeld in een Pakistaans en een Indiaas deel, maar bleef omstreden. Zowel India als Pakistan voerde oorlogen over deze grensregio.
De situatie ligt extra gevoelig omdat beide landen kernwapens hebben. In het gebied zijn honderdduizenden militairen gestationeerd.
Wat heeft de Indiase regering besloten?
Kasjmir geniet onder artikel 370 van de Indiase grondwet vergaande autonomie. In het artikel staat bijvoorbeeld dat Kasjmir zijn eigen grondwet en vlag mag hebben.
Aan die speciale status komt nu een einde, maakte minister van Binnenlandse Zaken Amit Shah in het parlement bekend. De regering wil de noordelijke deelstaat opdelen in twee afzonderlijke gebieden, die rechtstreeks moeten worden bestuurd vanuit New Delhi. Ook heeft India tienduizenden militairen naar Kasjmir gestuurd.
De hindoe-nationalistische partij BJP van premier Narendra Modi wil al langer af van de speciale status van Kasjmir. Die zou de integratie van het gebied, waar veel moslims wonen, in de rest van India in de weg staan. De BJP boekte eerder dit jaar een ruime verkiezingsoverwinning en dus voelt Modi zich gesterkt.
De voormalige hoogste bestuurder van Kasjmir, Mehbooba Mufti, sprak op Twitter over ‘de donkerste dag van de Indiase democratie’. Ze noemde het schrappen van artikel 370 ‘illegaal en ongrondwettig’ en stelde dat India zo een bezettingsmacht wordt in Jammu en Kasjmir.
Today marks the darkest day in Indian democracy. Decision of J&K leadership to reject 2 nation theory in 1947 & align with India has backfired. Unilateral decision of GOI to scrap Article 370 is illegal & unconstitutional which will make India an occupational force in J&K.
— Mehbooba Mufti (@MehboobaMufti) August 5, 2019
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Ook buurland Pakistan reageert boos. Het ministerie van Buitenlandse Zaken laat weten dat het Indiase besluit ‘nooit acceptabel zal zijn voor inwoners van Jammu en Kasjmir en Pakistan’ en wil al het mogelijke doen om de ‘illegale stappen’ te dwarsbomen. Minister voor Mensenrechten Shireen Mazari spreekt op Twitter van een ‘illegale annexatie’.
Wat zijn de gevolgen?
De bekendmaking kan grote onrust geven in de deelstaat. Daarom hadden autoriteiten de afgelopen tijd al een reeks veiligheidsmaatregelen genomen, formeel vanwege een terreurdreiging. Zo hebben politici in Kasjmir huisarrest gekregen, moesten toeristen vertrekken en stuurde het leger extra manschappen.
Ook zijn avondklok-achtige maatregelen ingevoerd en een samenscholingsverbod voor groepen van meer dan vier personen. Inwoners van Kasjmir zijn maandag afgesloten van telefoon- en internetdiensten.
Het is de laatste maanden al flink onrustig in de regio. In februari zei Pakistan dat het twee Indiase gevechtsvliegtuigen uit zijn eigen luchtruim had geschoten.
De acties kwamen na een aanval van Indiase gevechtsvliegtuigen een dag eerder. Die was gericht tegen extremisten van Jaish-e-Mohammed die zich ophouden in het Pakistaanse deel van de regio Kasjmir.
Wat zijn de reacties?
Pakistan zocht bij meerdere landen steun na het besluit van India. Zo werd bekendgemaakt dat het onderwerp wordt besproken met een Amerikaanse delegatie die Pakistan deze week bezoekt. Ook belde de Pakistaanse premier Imran Khan met zijn Maleisische ambtgenoot Mahathir Mohammed om steun in de regio te verzamelen. De Maleisische premier zei slechts de situatie te zullen monitoren en ‘in contact te blijven’ met Khan.
De Verenigde Naties riepen Pakistan en India op om ‘maximale terughoudendheid’ te betonen. De VN zijn al sinds 1949 actief in het gebied met militaire waarnemers. Die houden de militaire bewegingen in de regio in de gaten en proberen te bemiddelen bij conflicten.
De Nederlandse regering heeft nog niet gereageerd op het besluit van India, maar PVV-leider Geert Wilders sprak via Twitter zijn steun uit. Hij verwelkomde Kasjmir als deel van India en noemde Pakistan een terroristenstaat:
India is a full democracy.
Pakistan is a 100% terror state.So the choice is easy.
Welcome home #Kashmir. #IndiaForKashmir 🇮🇳
— Geert Wilders (@geertwilderspvv) August 5, 2019
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Vorig jaar waren er hevige protesten tegen Geert Wilders in Pakistan. Wilders wilde toen een cartoonwedstrijd over de profeet Mohammed organiseren. Bij die protesten werd opgeroepen Nederland te boycotten en Wilders te doden.