Het is de Turkse president Erdogan weer niet gelukt. Voor de tweede keer op rij wint de oppositiepartij CHP het burgemeesterschap van Istanbul. Terwijl Erdogan die eerste overwinning nog ongeldig kon laten verklaren, lijkt de president nu uitgespeeld. De nieuwe burgemeester Ekrem Imamoglu van de CHP behaalde zondag een afgetekende overwinning.
Uit de nog onofficiële uitslag blijkt dat Imamoglu 54,21 procent van de stemmen heeft behaald. Zijn tegenstrever van de AK-partij Binali Yildirim zou uitkomen op ongeveer 45 procent. Yildirim gaf al binnen twee uur na het sluiten van de stembussen zijn verlies toe. De winst van Imamoglu zorgde voor grote feesten op straat in Istanbul.
Eerdere verkiezingen ‘ongeldig’
De verkiezingen waren een herhaling van de strijd die eind maart plaatshad. Toen ging heel Turkije inclusief Istanbul naar de stembus voor de regionale verkiezingen. Die verkiezingen resulteerden in een gevoelige nederlaag voor de heersende AK-partij met als hoogtepunt het verlies van Istanbul.
Toen was het verlies nog minimaal. Slechts 25.000 stemmen waren beslissend in het voordeel van Imamoglu. Voor Erdogan was het reden om moord en brand te schreeuwen. Zo zou er volgens zijn AK-partij sprake zijn geweest van ‘georganiseerde fraude’.
De afgelopen maanden werd gevreesd dat er juist bij de nieuwe race gefraudeerd zou worden door de AK-partij. Die zou het bestuur van de grootste stad van Turkije niet uit handen willen geven aan een oppositiepartij. Maar met de afgetekende overwinning is het zo goed als uitgesloten dat Erdogan nog iets tegen het resultaat in kan brengen.
Lees ook dit uitgebreide profiel: Ekrem Imamoglu, de verzoener van Istanbul
‘Turkije verdedigt zijn democratie’
In zijn overwinningstoespraak bedankte Imamoglu Istanbul: ‘In deze stad hebben jullie de democratie gered.’ Ook zei hij dat nu aan de wereld is getoond dat ‘Turkije zijn democratie verdedigt’. Imamoglu was bij de verkiezingen namens de seculiere volkspartij CHP de enige oppositiekandidaat. Onder meer HDP, een Koerdische partij, had geen kandidaat naar voren geschoven om zo de oppositiestem te verenigen.
Tot een paar maanden geleden was de 49-jarige Ekrin Imamoglu een totale onbekende in de Turkse politiek. Hij was vijf jaar lang burgemeester van een deelgemeente van Istanbul en moest het in de race om het burgmeesterschap van de stad opnemen tegen Yildirim, een kopstuk van de AK-partij.
Nieuwe burgemeester wil gesprek met Erdogan
Imamoglu presenteerde zich als een moderne politicus die verandering wil brengen en corruptie zou aanpakken. Ook wil hij zorgen voor groei van de economie. Het afgelopen jaar belandde Turkije in een recessie. Onder seculieren wordt hij als vooruitstrevend gezien, onder meer door zijn vrouw die geen hoofddoek draagt.
Een van de grote vraagstukken voor Imamoglu is hoe hij zich tot de Turkse president Erdogan gaat verhouden. In zijn toespraak gisteren sloeg hij een verzoenende toon aan. Hij riep op tot een gesprek met Erdogan en zei hem snel te willen ontmoeten. Imamoglu zei dat hij ‘in harmonie wil samenwerken’ met de Turkse president. Via Twitter feliciteerde Erdogan de nieuwe burgemeester.
İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı yenileme seçimi sonuçlarının İstanbul'umuz için hayırlara vesile olmasını diliyorum. Milli irade bugün bir kez daha tecelli etmiştir. Gayrı resmi sonuçlara göre seçimi kazanan Ekrem İmamoğlu'nu tebrik ediyorum.
— Recep Tayyip Erdoğan (@RTErdogan) June 23, 2019
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
In zijn tweet zegt Erdogan onder meer dat de ‘nationale wil zich nogmaals heeft geuit’. Het is voor het eerst in 25 jaar tijd dat Erdogans AK-partij niet de burgemeester van de stad met 15 miljoen inwoners levert. Zelf was Erdogan van 1994 tot 1998 burgemeester van de stad, waar hij ooit over zei: ‘Wie Istanbul wint, wint Turkije.’
Erdogan wankelt
Nu Erdogan de stad heeft verloren, zal de druk op hem toenemen. Net als bij de verkiezingen eind maart blijkt dat in de grote Turkse steden zijn AK-partij niet meer zo geliefd is als die ooit was.
Vooral de slechte economie is reden tot zorg in Turkije. Het werkloosheidspercentage staat met 14,7 procent op het hoogste punt in bijna een decennium en sinds het begin van het jaar krimpt de Turkse economie.
Met die omstandigheden is het de vraag of Erdogan de roep om nieuwe nationale verkiezingen kan weerstaan. Die staan nu pas in 2023 gepland. Maar de verkiezingsuitslag in Istanbul heeft de potentie om Erdogan te doen wankelen.