Orbán zet Europese verkiezingsstrijd op scherp

07 maart 2019Leestijd: 4 minuten
Premier Viktor Orban - AFP

Ruzie binnen de coalitie en vicevoorzitter van de Europese Commissie Frans Timmermans als voornaamste doelwit. In Hongarije staat de Europese verkiezingsstrijd op scherp. Vier vragen en antwoorden.

Gaan de Hongaarse regeringspartij Fidesz en moederpartij EVP in het Europees Parlement met elkaar door?

Dat is nog maar de vraag. Magyar Nemzet, de belangrijkste regeringsgezinde krant in Hongarije, riep premier Viktor Orbán donderdag op om de Europese Volkspartij (EVP) de rug toe te keren. ‘Voor Fidesz is de tijd rijp om te stoppen met het vernederende gekibbel met de EVP’ staat in een redactioneel commentaar. ‘Het is niet langer de partij van Helmut Kohl.’

Lees de column van Afshin Ellian terug

Nu in het theater: GroenLinks en D66 versus Viktor OrbánIn 't Veld en Orban.

De christen-democratische EVP is volgens de krant niet meer te onderscheiden van de fractie van de socialisten of liberalen. Fidesz kan zich daarom beter aansluiten bij de Europese nationalisten. ‘De Volkspartij verdedigt niet langer landen, of het christendom, of het traditionele familiemodel of elke andere Europese traditie die we kunnen noemen. De EVP is de dienaar geworden van ziek liberalisme.’

De stafchef van Orbán zei in een reactie dat Fidesz geen gehoor zal geven aan de oproep van Magyar Nemzet. ‘Fidesz is lid van de EVP en wil dat blijven.’

Wat wil het CDA?

Het CDA is de enige Nederlandse politieke partij die is aangesloten bij de EVP-fractie. Vrijdag maakte ze bekend dat het voornemen in de EVP om de positie van Fidesz ter discussie te stellen steunt. ‘Het CDA deelt de zorgen in de partij over ontwikkelingen in Hongarije met betrekking tot de vrijheid van onderwijs, de rechtsstaat en de wijze van campagne voeren.’

Belgische en Luxemburgse christen-democraten hadden EVP-voorzitter Joseph Daul een dag eerder in een brief gevraagd om Fidesz uit de overkoepelende fractie te zetten. Het CDA ondertekende die brief niet, maar wil met de discussie bereiken dat de waarden van het EVP door alle partijen worden gehonoreerd.

De EVP-fractievoorzitter Manfred Weber stelde Orbán dinsdag een ultimatum: de Hongaarse premier moet zijn campagne tegen de Europese Unie staken en verontschuldigingen aanbieden aan zijn partijgenoten in de EVP. Doet hij dat niet, dan ziet Weber geen andere mogelijkheid dan ze op 20 maart uit de fractie te zetten. Op die datum komen Europese christen-democraten bijeen om te praten over de positie van Fidesz in de EVP.

Weber is intussen namens de EVP kandidaat om de voorzitter van de Europese Commissie Jean-Claude Juncker op te volgen.

Waarom heeft Fidesz het voorzien op Timmermans?

In Hongarije is de afkeer van immigratie hoofdthema van de campagne voor de Europese verkiezingen in mei. Dat resulteerde onder meer in een poster waarop wordt gesteld dat Juncker en de Amerikaans-Hongaarse miljardair George Soros samenzweren om de Europese beschaving te ondermijnen door massaal moslims toe te laten.

Artikel gaat verder onder de afbeelding

Een van de verkiezingsposters in Boedapest. Een portret van miljardair George Soros (links) en de voorzitter van de Europese Commissie Jean-Claude Juncker gaan gepaard met de tekst: ‘U hebt ook het recht om te weten wat Brussel voorbereidt.’

Zondag zei Orbán in een interview met de zondagskrant Welt am Sonntag dat de vicevoorzitter van de Europese Commissie, de Nederlander Frans Timmermans (PvdA), het volgende onderwerp is voor de campagneaffiches. 

‘We sturen Juncker met pensioen en zullen hem op de posters vervangen door Timmermans. (…) De rol van Soros in Europese politiek kan niet buiten beschouwing worden gelaten en iedereen heeft het recht te weten dat Timmermans openlijk zijn bondgenoot is.’

Hoe is de relatie tussen Hongarije en Nederland?

De relatie tussen Nederland en Hongarije is al langer stroef. Een bezoek van Tweede Kamerleden aan Hongarije begin februari om hun zorgen over de persvrijheid en de rechtsstaat aan te kaarten, ging niet door. Volgens een woordvoerder van Orbán wilde deze ‘voornamelijk links-liberale delegatie van Nederlandse Kamerleden’ niets méér dan Hongarije de les lezen op dezelfde manier als Judith Sargentini (GroenLinks) afgelopen september deed.

De europarlementariër publiceerde toen een omvangrijk rapport met beschuldigingen van corruptie, gebrekkige persvrijheid, schendingen van de scheiding der machten en ‘onmenselijke’ omgang met asielzoekers. Daarop werd de zogenoemde Artikel 7-procedure in gang gezet. Hongarije kan hiermee zijn stemrecht in de Europese Unie verliezen.

De regering-Orbán verwierp de aantijgingen uit Sargentini’s rapport in een document van 131 pagina’s. Boedapest wees de Nederlandse Kamerleden er in februari fijntjes op dat zij dat eerst maar eens moesten lezen ‘alvorens zich druk te maken’.

De PVV is een van de weinige Nederlandse politieke partijen die wél warme banden met Orbán en zijn regering onderhouden. Partijleider Geert Wilders bezocht ruim een jaar geleden Boedapest voor een ontmoeting met Orbán, in zijn ogen een ‘held’ en ‘een voorbeeld voor alle Europese leiders’. In september zei Wilders in reactie op het kritische rapport van Sargentini dat de Hongaarse premier juist ‘een Nobelprijs verdient’.