Jezidi's: Alleen veilig in het Westen

Vier jaar geleden keek de wereld toe hoe jezidi’s, een tot dan vrijwel onbekend religieus volk, hun toevlucht zochten op de berg Sinjar in Irak. IS zat hen op de hielen. Die terreurgroep is goeddeels verslagen, maar het gevaar blijft.

Net achter de bergen voor de Koerdische stad Duhok staan tienduizenden tenten in rijen opgesteld, met daaromheen een groot ijzeren hek. In opvangkamp Khanke wonen alleen maar jezidi’s, al jaren. Toen er op een gegeven moment geen plek meer was voor ontheemden, weken de nieuwkomers uit naar een kale vlakte aan de overkant, waar ze met cement, hout en tentzeilen zelf een onderkomen in elkaar zetten. In dit kleine kamp wonen bijna alleen maar vrouwen, samen met hun kinderen en (groot)-moeders, die door terreurorganisatie Islamitische Staat (IS) als slaaf zijn verhandeld – vaak jarenlang.

Iedereen die de kans krijgt, vertrekt naar het buitenland

De helft van de vluchtelingen die hier vorig jaar woonden, is inmiddels naar het buitenland vertrokken, zegt Turko, een vrouw van eind twintig. ‘In 2017 was het Canada, het jaar daarvoor Duitsland. Iedereen die de kans krijgt, vertrekt. In hun tenten wonen nu recent bevrijde overlevers,’ zegt ze, zittend in een benauwde tent waar de elektriciteit het om de haverklap laat afweten. In de winter is het ijskoud, in de zomer ondraaglijk heet. Daarnaast is het water van slechte kwaliteit en is er amper financiële hulp, laat staan structurele psychologische hulp, om de vrouwen op te vangen na jaren gevangenschap.

Lees ook: Meisje dat IS overwon strijdt tegen straffeloosheid jihadisten

Turko werd samen haar drie jonge dochters gekocht door een Saudische IS-strijder. Hij sloeg en verkrachtte haar, dwong haar om de Koran te lezen. ‘Ik heb veel slechte dingen geaccepteerd om mijn dochters te behoeden voor een leven als slaaf,’ zegt ze. ‘Als het aan mij had gelegen, was ik nu dood geweest. Verschillende keren stond ik op het punt om zelfmoord te plegen, maar mijn kinderen weerhielden mij ervan.’

In een onopvallende tent woont een tienermeisje dat jarenlang door een Amerikaans IS-gezin gevangen werd gehouden. In een andere tent woont een vrouw wier oudste dochter na haar bevrijding zelfmoord heeft gepleegd. Allemaal wachten ze op de uitslag van hun immigratie-aanvraag voor Australië, het land dat momenteel bereid is om jezidi’s op te nemen. Maar het had net zo goed een ander westers land kunnen zijn. ‘Het is zwaar om hier te leven, in een islamitisch land, na alles wat onze gemeenschap is aangedaan. De herinneringen zullen nooit verdwijnen,’ zegt Turko.