Tories starten ‘disciplinair onderzoek’ naar burqa-column Johnson

De spottende column over de burqa krijgt voor Boris Johnson mogelijk een staartje. Nadat premier Theresa May, oppositiepartij Labour en diverse leden van zijn eigen Conservatieve Partij al kritiek uitten en om excuses vroegen, stellen de Tories nu zelfs een officieel onderzoek in naar de uitlatingen van de ex-minister van Buitenlandse Zaken.

Dagblad The Telegraph, die zondag de gewraakte column van Johnson publiceerde, meldt donderdag dat de Conservatieven een ‘formeel disciplinair onderzoek’ hebben aangekondigd naar diens uitlatingen. En dat allemaal omdat hij zei dat vrouwen weliswaar het recht zouden moeten hebben om een burqa te dragen, maar dat ze er dan wel uitzien als ‘brievenbussen’ en ‘bankovervallers’.

Volgens de krant gaat voorzitter Brandon Lewis een driekoppig panel benoemen om Johnsons uitlatingen te onderzoeken. Die worden getoetst aan de gedragscode van de partij, waarin onder meer staat dat dat leden ‘een voorbeeldrol moeten vervullen’ en ‘respect en tolerantie’ moeten uitdragen. The Telegraph schrijft dat Johnson in theorie zelfs uit de partij kan worden gezet, maar dat die kans klein is.

Honderd moslima’s eisen in brief aan Lewis dat hij Johnson royeert

Donderdag hebben honderd vrouwen die een burqa of niqab dragen een brief aan partijvoorzitter Lewis geschreven, waarin ze eisen dat hij Johnson royeert. De moslima’s vinden dat die met zijn column ‘haatmisdrijven legitimeert’, en vinden dat excuses ‘onvoldoende’ zijn. Ook benadrukken ze niet gedwongen te zijn tot hun kledingkeuze, maar dragen ze de gewaden om ‘dichterbij God te komen’.

Oppositiepartij Labour – die al geruime tijd onder vuur ligt wegens antisemitisme bij partijleider Jeremy Corbyn en andere leden – hoopt dat de Conservatieven Johnson berispen: ‘Of Boris is schuldig, of de Tories dulden islamofobie,’ zegt een lid van de sociaal-democraten. Eerder deze week deed een Britse moslima al aangifte van haatzaaien tegen de gewezen minister, die inmiddels weer parlementariër is in het Lagerhuis. De politie concludeerde dat Johnson in de column niets strafbaars had gezegd.

Ook de Britse premier Theresa May uitte al kritiek op het opiniestuk. ‘Ik vind dat Boris Johnson bij het beschrijven van andermans uiterlijk aanstootgevende taal heeft gebruikt,’ zei ze dinsdagavond tegen de BBC. ‘Hij heeft de verkeerde woorden gebruikt, en had dat niet moeten doen.’ Over de inhoud van de column wilde de premier enkel kwijt dat een vrouw een burqa moet kunnen dragen, ‘als zij daarvoor kiest’.

Johnson: burqa is ‘onderdrukkend’ en ‘belachelijk’

Die mening is Johnson ook toegedaan, maar hij voegde er aan toe dat hij het gewaad – dat het volledige lichaam en gezicht bedekt – wel ‘onderdrukkend’ en ‘belachelijk’ vindt. Aanleiding voor zijn stuk was een incident in Denemarken, waar vorige maand een vrouw werd veroordeeld tot een boete omdat ze in burqa op straat liep. Sinds eind mei is in Denemarken het gewaad, net als de niqab (gezichtssluier die alleen de ogen vrijlaat), verboden in de openbare ruimte.

Eerder op de dag liet partijvoorzitter Lewis van de Conservatieven op Twitter al weten dat hij het eens is met partijgenoot Alistair Burt, minister voor het Midden-Oosten en Noord-Afrika. Burt zei tegen BBC Radio 4 dat hij dergelijke opmerkingen over burqa’s ‘nooit zou hebben gemaakt’, en die ‘een zekere mate van belediging’ bevatten.

Partijvoorzitter Conservatieven vraagt Johnson excuses te maken

Lewis heeft Johnson gevraagd zijn excuses aan te bieden, maar de voormalig Brexit-voorman voelt daar niets voor. Volgens de BBC zegt een anonieme bron dichtbij Johnson dat het ‘lachwekkend’ is om diens standpunten aan te vallen: ‘We moeten niet in de val trappen dat we het debat over moeilijke kwesties verstommen,’ zei hij. ‘Als we niet pal staan voor liberale waarden, geven we terrein weg aan reactionairen en extremisten.’

Hoewel Johnson het ‘belachelijk’ zegt te vinden dat iemand in een burqa over straat wil gaan, is hij tegenstander van een verbod. Volgens hem is het niet liberaal om kledingstukken te verbieden en kan zo’n verbod radicalisme aanwakkeren. Wel haalde hij uit naar regimes die vrouwen verplichten zich te bedekken. Ook vindt Johnson dat instellingen en bedrijven het recht hebben vrouwen te verzoeken hun sluier af te nemen.

Labour-parlementsleden woest op Johnson

Politici van oppositiepartij Labour reageerden direct met afschuw op de column. ‘Boris Johnson’s meest recente racistische beledigingen kunnen niet zomaar worden weggelachen, zoals zo vaak wordt gedaan,’ zei Naz Shah, Labours schaduwminister voor Gelijkheid. Ze verwijst naar een uitlating van Johnson in 2005 in het conservatieve tijdschrift The Spectator: ‘Islam is het probleem,’ schreef hij toen over de integratieproblemen van Britse moslims. Parlementslid Tracy Brabin zegt het ‘gevaarlijk en gedateerd’ te vinden dat ‘iemand welke vrouw dan ook kan vertellen wat ze wel of niet zou mogen dragen’.

Labour-parlementslid David Lammy noemt de voormalig Brexit-voorman spottend een ‘pound-shop Donald Trump‘ – een goedkope versie van de Amerikaanse pesident Donald Trump. Zijn collega Jess Phillips wil Johnson voor de Britse Commissie voor Gelijkheid en Mensenrechten dagen.

Meer over het burqaverbod: deze landen schaften de burqa af

Ook de Muslim Council of Britain (MCB), een koepel van vijfhonderd moskeeën, scholen en islamitische organisaties, veroordeelt Johnson. ‘Boris Johnson verzet zich terecht tegen het Deense niqab-verbod maar beledigt de minderheid van vrouwen die ervoor kiest die te dragen,’ aldus een verklaring. Volgens de MCB zijn Johnsons uitlatingen ‘vooral verwerpelijk in het huidige klimaat, waarin islamofobie en moslimhaat zorgelijk penetrant zijn’.

De moslimraad verwijst naar de marteling van een 23-jarige Britse bekeerling tot de islam, waarvan de daders deze week zijn veroordeeld tot een celstraf, en naar de aanval op een islamitische boekwinkel ‘door islamofoben’. Ook haalt de MCB een vermeende ontmoeting tussen Johnson en Trumps voormalige rechterhand Steve Bannon aan. Laatstgenoemde was onlangs in Europa, en zou plannen hebben voor een rechts-populistische alliantie in het Europees Parlement.

Moslimraad en imam: onderzoek islamofobie in Conservatieve Partij

In de Londense gratis krant Evening Standard laakte maandagavond imam Mohammed Mahmoud van de Finsbury Park-moskee – waar in juni vorig jaar een man met een bestelbus inreed op moskeegangers en één dodelijk slachtoffer maakte – de Conservatieve partij. Volgens Mahmoud zijn islamofobie en moslimhaat in het Verenigd Koninkrijk in opmars, en treden de Tories daar onvoldoende tegen op.

De imam zegt dat de partij islamofobie bagatelliseert of ontkent. Ook hekelt hij de rol van het Conservatieve parlementslid Bob Blackman, die twee keer een anti-islambericht op sociale media deelde, onder meer een van de onlangs op borgtocht vrijgekomen islamcriticus Tommy Robinson. Net als voormalig Tory-voorzitter Sayeeda Warsi in juni al deed, roepen zowel de moslimraad MCB als imam Mahmoud op tot een onafhankelijk onderzoek naar islamofobie in de Conservatieve Partij.