Iran flirt met Noord-Korea na nieuwe Amerikaanse sancties

09 augustus 2018Leestijd: 3 minuten
De Iraanse president Hassan Rohani - AFP

De Iraanse president Hassan Rohani zoekt toenadering tot Noord-Korea sinds de Verenigde Staten afgelopen week Iran nieuwe sancties hebben opgelegd. De Noord-Koreaanse minister van Buitenlandse Zaken Ri Yong Ho was deze week in Teheran, waar Rohani hem vertelde dat de Amerikanen ‘niet te vertrouwen’ zijn.

Dat meldt het Iraanse staatspersbureau IRNA. ‘De acties van de Amerikaanse regering van de afgelopen jaren duiden erop dat het land onbetrouwbaar is en wereldwijd zijn verplichtingen niet nakomt,’ luidt de waarschuwing van Rohani.

Ook benadrukte de Iraanse president dat Iran en Noord-Korea er op vele punten ‘dezelfde mening’ op nahouden. De Noord-Koreaanse minister Ri zei op zijn beurt dat de Amerikaanse terugtrekking uit het nucleaire akkoord met Iran een ‘schending van internationale regelgeving’ is.

Noord-Korea schendt nog steeds VN-afspraken

Ri was kort voor zijn bezoek aan Rohani in Singapore. Daar sprak hij met de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Mike Pompeo over de afspraken die zijn gemaakt tijdens de top tussen de Amerikaanse president Donald Trump en de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un, afgelopen juni. Daar verklaarden beiden dat Noord-Korea zich zou ontwapenen, maar tot een echte overeenkomst is het nog niet gekomen. Afgelopen week bleek bovendien uit een VN-rapport dat Noord-Korea in tegenstelling tot wat is afgesproken helemaal niet is gestopt met de ontwikkeling van kernwapens.

Uit het weekblad
Trump heeft EU in de zak

Maandag kondigde de Amerikaanse regering nieuwe sancties aan tegen Iran. Een aantal daarvan trad in de nacht van maandag op dinsdag al in werking, strengere sancties gerelateerd aan de olie-export gaan in november in. De Iraanse president Rohani sprak direct na Trumps tweet van ‘psychologisch oorlogsvoeren’ door Amerika, dat erop zou zijn gericht om ‘verdeeldheid te zaaien onder Iraniërs’.

Trump toonde zich trots op de sancties, die hij ‘de meest bijtende sancties tot nog toe’ noemde. Hij zei dat Iran zijn ‘dreigende, destabiliserende gedrag’ moet beëindigen en moet ‘re-integreren in de wereldeconomie’, want anders zal het land ‘de weg voortzetten naar economische isolatie’. De strengere sancties volgden op de terugtrekking van Amerika uit het atoomakkoord met Iran, een van de wapenfeiten van Trumps voorganger Barack Obama.

Dit houdt het Iran-akkoord in

De overeenkomst is in 2015 gesloten en geldt als belangrijkste wapenfeit in het buitenlandbeleid van de regering-Obama. Afgesproken is om de draconische sancties die Iran zijn opgelegd te verlichten, mits Iran de ontwikkeling van nucleaire centrales stopzet. Volgens critici worden deze centrales gebruikt voor de productie van kernwapens. Iran ontkent dat. Het akkoord is destijds ondertekend door de Verenigde Staten, Frankrijk, Duitsland, Iran, China en het Verenigd Koninkrijk.

Nieuwe spanningen

Twee weken geleden laaiden de spanningen tussen Washington en Teheran op toen de Iraanse president Rohani zei dat ‘Amerika moet weten dat oorlog met Iran de moeder aller oorlogen is’. Trump was daar niet van gediend en twitterde in hoofdletters dat Iran zijn land niet moet bedreigen: ‘Anders zul je de consequenties ervaren zoals maar weinigen in de geschiedenis ooit hebben ervaren’.

De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Pompeo deed er een schepje bovenop door te zeggen dat zijn Iraanse ambtgenoot Mohammad Javad Zarif en president Rohani meer weg hebben van ‘de maffia dan van een regering’.

Protesten tegen slechte economie en onderdrukking

Terwijl de diplomatieke spanningen voortduren, ligt de Iraanse regering ook in eigen land onder vuur. In diverse steden waren de afgelopen week protesten tegen het regime, die eind juni ook al ontbrandden. Op Twitter gaan onder de hashtags #IranProtests en #IranRegimeChange beelden rond van demonstranten in Teheran, Isfahan, Shiraz, Qom en Kazerun. Zij scanderen teksten als ‘dood aan Khamenei’ (de Iraanse grootayatollah) en ‘dood aan de dictator’.

Zij demonstreren tegen de verslechterende economische situatie in het land – zoals prijsstijgingen, de dalende koers van de nationale munt rial en de hoge werkloosheid onder jonge Iraniërs – en tegen de onderdrukking van andersdenkenden door het conservatief-islamitische regime. Tegelijkertijd circuleren er video’s van vrouwen die de van staatswege verplichte hoofddoek willen afdoen en daardoor in de problemen komen. Woordvoerder van het Iraanse ministerie van Binnenlandse Zaken Salman Samani wijt het ontstaan van de protesten aan ‘propaganda van buitenlandse officials’, al noemde hij geen namen. Vermoedelijk doelt hij op Trump en Pompeo. Trump sprak de afgelopen maanden herhaaldelijk zijn steun uit voor de demonstranten.