Na Polen dreigt nu voor Hongarije ook een strafprocedure waarmee het land uiteindelijk zijn stemrecht kan verliezen in de Europese ministerraad. Onder leiding van GroenLinks-europarlementariër en Hongarije-rapporteur Judith Sargentini heeft een ruime meerderheid van de commissie Burgerlijke Vrijheden (LIBE) van het Europees Parlement voor een Artikel 7-procedure onder het Verdrag van Lissabon gestemd.
Ze maken zich zorgen om de rechtsstaat in Hongarije. Sargentini stelt dat er sprake is van een systematische bedreiging van de democratie, de rechtsstaat en de fundamentele vrijheden in het land. ‘De Hongaarse regering van Viktor Orbán heeft te veel ruimte gekregen om de Hongaarse democratie en rechtsstaat om zeep te helpen,’ aldus Sargentini maandag. ‘De onafhankelijkheid van de rechterlijke macht, academische vrijheid, ruimte voor een gezonde open samenleving, persvrijheid: allemaal zaken die door Orbán onder druk zijn komen te staan.’
Rechtsspraak en democratie stuiten op bezwaar, maar ook migratie
Guy Verhofstadt, leider van de liberale ALDE-fractie in het Europees Parlement, reageert opgetogen: hij spreekt van een ‘historische stemming’. Verhofstadt roept de rest van het Europees Parlement op – ‘ongeacht politieke kleur’ – de Fidesz-partij van Orbán niet langer door te laten gaan met ‘de vernietiging van Hongarije’.
Lees ook het portret van Viktor Orbán: Beschermengel van het christendom
Sargentini voerde eerder een klein jaar een onderzoek uit naar de stand van de rechtsstaat in Hongarije. Op basis van de conclusies in haar rapport, riep ze Europese regeringsleiders op om Artikel 7 uit het Verdrag van Lissabon in te roepen.
De regering van Orbán lag vorig jaar mei al onder vuur in het Europees Parlement. Toen gaf een meerderheid van de EU-parlementariërs de opdracht om officieel vast te stellen dat Hongarije Europese waarden schendt.
Voor haar onderzoek bezocht Sargentini Boedapest en sprak ze met een aantal experts. In het rapport worden verschillende zorgen geuit. Zo zet ze vraagtekens bij de onafhankelijke rechtsspraak in Hongarije, maar worden ook corruptie, belangenverstrengeling, privacy, de rechten van minderheden en de vrijheid van meningsuiting en de pers aan de kaak gesteld. Ook het strenge immigratiebeleid van Orbán stuit op bezwaar van Sargentini.
Artikel 7-procedure komt er niet zonder meer
Op basis van de bevindingen concludeert Sargentini dat de Hongaarse rechtsstaat zodanig is uitgehold, dat het land moet worden gestraft. Die procedure komt er niet zonder meer. In september moet het voltallige parlement er nog over stemmen. Daar is twee derde van de stemmen nodig om de lidstaten te kunnen oproepen de procedure te beginnen. Daarna zijn de lidstaten van de EU aan zet. Die moeten unaniem instemmen met het inroepen van Artikel 7.
Meer over het onderzoek naar Hongarije
Sargentini wil Hongarije straffen. Maar eenvoudig is dat niet
Naar verwachting zal Polen, die zelf ook worstelt met een Artikel 7-procedure van vicevoorzitter van de Europese Commissie Frans Timmermans, Hongarije de hand boven het hoofd houden.
Hongarije gaf eerder ook aan een veto uit te spreken tegen een dergelijke procedure tegen Polen, en naar verwachting zal Polen hetzelfde doen bij een stemming over Hongarije.
Eerder presenteerden Polen en Hongarije met de andere zogeheten Visegrad-landen Tsjechië en Slowakije een gezamenlijke verklaring waarin ze Brussel opriepen zich vooral niet al te veel met hun interne zaken te bemoeien.