Wereldleiders hadden vijandigheid Kim van veraf aan kunnen zien komen

16 mei 2018Leestijd: 4 minuten
Kim Jong-un bij een militaire parade in Pyongyang in februari 2018. - AFP

De geplande historische ontmoeting tussen Noord-Korea en de Verenigde Staten op 12 juni hangt aan een zijden draadje. Is dit de vijandige ommekeer na maanden van een charmeoffensief door de regering van Kim Jong-un?

De reden voor de heroverweging van de top is volgens Noord-Korea omdat de Verenigde Staten vast blijven houden aan een einde van het kernprogramma van het land. Dat meldt het Noord-Koreaanse staatspersbureau KCNA woensdag. Noord-Korea stelt dat het nooit haar kernwapenprogramma zal opgeven, ook niet in ruil voor economische handel met de Verenigde Staten.

De ontmoeting tussen leiders Donald Trump en Kim Jong-un staat gepland op 12 juni in Singapore en moet de eerste ontmoeting ooit worden van een zittende Amerikaanse president met een leider van Noord-Korea.

Zijn eigen onderdanen weten niet eens of hij kinderen heeft en ook voor de buitenwereld is hij een mysterie. Liesbeth Wytzes schreef dit artikel over het geheime leven van Kim Jong-un

Vijandige verklaring

Maar in de vijandige verklaring van vandaag staat dat president Trump een ‘mislukte president’ blijft als hij in de sporen van zijn voorgangers treedt.

Een woordvoerder van Trump laat weten dat Amerika geen signalen heeft ontvangen van Noord-Korea dat de top in juni in gevaar is. Washington gaat dus vooralsnog door met de voorbereidingen.

De ommekeer volgt op uitspraken van de Amerikaanse nationale veiligheidsadviseur John Bolton vorige maand. Die zei toen dat de ontmoeting tussen Kim en Trump moet leiden tot het verschepen van Noord-Korea’s nucleaire arsenaal naar de Verenigde Staten, net zoals dat gebeurde met Libië in 2004. Kim wil dat koste wat het kost voorkomen.

Toen dictator Muamar Kadhafi zijn kernwapenprogramma opgaf, kwam hij snel daarna ten val. Pyongyang ziet in de uitspraken van Bolton naar eigen zeggen bewijs dat Amerika uit is op het afzetten van het regime.

Lees ook: In het duister, op bezoek in het meest gesloten land op aarde

Top met Zuid-Korea ook afgezegd

Dinsdag bracht Zuid-Korea al naar buiten dat een geplande top tussen beide Korea’s niet doorgaat, omdat Pyongyang boos is over de militaire oefeningen die de Amerikanen tot 25 mei houden met Zuid-Korea.

In een verklaring liet Noord-Korea weten dat ze de militaire oefening ziet als een provocatie en het bedoeld is als een voorbereiding op een mogelijke aanval. Het topoverleg tussen de twee Korea’s zou gaan over de afspraken die de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un en de Zuid-Koreaanse president Moon Jae-in tijdens hun ontmoeting op 27 april maakten. Deze plannen zouden verder worden uitgewerkt. Pyongyang zei dat het geen andere keus had omdat de oefeningen ‘ingaan tegen het proces van verzoening’.

Dit stuk over Noord-Korea mag u niet missen:

Op zoek naar antwoorden in het rijk van Kim Jong-un

De vijandige houding na maanden van ogenschijnlijke toenadering is precies waar hoogleraar Koreastudies aan de Universiteit van Leiden Remco Breuker eerder voor waarschuwde in Elsevier Weekblad.

‘Het zal op niets uitlopen. Kijk, de landen hebben wezenlijk andere ideeën over waar we naartoe moeten. Noord-Korea heeft maar één belang en dat is het in stand houden van de status quo. Tijdrekken, handhaven. Ze zouden wel gek zijn om hun kernwapens op te geven, dan kun je erop rekenen dat Amerika vroeg of laat aanvalt. Want Washington vertrouwt het Noord-Koreaanse regime nu eenmaal niet. Ik ken niet één analist die verwacht dat Noord-Korea op enig moment afstand van haar kernwapens neemt. Ik eet echt m’n pet op als dat gebeurt,’ zei Breuker in maart.

‘Kim is iedereen tegen elkaar aan het uitspelen’

De toenadering van de afgelopen maanden zag de hoogleraar als een teken dat de Noord-Koreaanse pr-machine op volle toeren draait. ‘En het werkt. Kim is iedereen tegen elkaar aan het uitspelen. Voor Noord-Korea is een goede relatie – en gezien de zware sancties vooral een winstgevende relatie – met Zuid-Korea van groot belang. Door nu toenadering te zoeken proberen ze de Verenigde Staten buitenspel te zetten. Het Noord-Koreaanse regime heeft al meerdere keren aangegeven: “De Verenigde Staten zitten in de weg.” (..) Je moet je bij dit regime continu afvragen: wat zit erachter?’

Lees ook: Vluchtelingen vertellen: zo hard is het leven in Noord-Korea

In Zuid-Korea laaiden de afgelopen maanden herenigingsfantasieën op door de op het oog lijkende toenadering. Zo stuurde Noord-Korea een delegatie naar de Olympische Spelen in PyeongChang, zette Noord-Korea de klok gelijk met de zuiderburen en ontmoetten de Koreaanse leiders elkaar in april. Breuker vermoedt dat daarbij valse beloftes voor het afbouwen van het nucleaire arsenaal zijn gemaakt.

‘Onze prachtige straten en dorpen zullen krioelen van de kotsende Amerikanen’

Maar dat de Noord-Koreaanse overheid zich daartoe met geen mogelijkheid zal laten overhalen blijkt wel uit een strategisch document over kernwapens in het land:

Lees ook deze column van Arend Jan Boekestijn: Bom Noord-Korea? Wen er maar aan

‘Denuclearisatie is niets anders dan volledige ontwapening en (…) hetzelfde als regimeverandering. Het zou dit land in het middelpunt van een wedloop tussen de grootmachten veranderen, Korea zou net als in 1905 weer worden gekoloniseerd, het zou een klap in het gezicht van de heilige geschiedenis van onze patriotten zijn, en het zou het einde betekenen aan onze manier van socialistisch samenleven, iets waaraan we generatieslang hebben gewerkt en waaraan we gehecht zijn geraakt. Onze kinderen, wier idealen en prachtige dromen hun borst doet rijzen, zullen worden mishandeld en vernederd, onze prachtige straten en dorpen zullen krioelen van de kotsende Amerikanen.’