Volgens de voorzitter van de Europese Raad Donald Tusk is het goed mogelijk dat Polen de EU verlaat als Brussel de geldkraan dichtdraait. De regeringspartij Recht en Rechtvaardigheid (PiS) heeft volgens Tusk een geheime agenda om Polen uit de Europese Unie te halen.
‘Een van de politieke doelen van de PiS,’ zegt Tusk, ‘is zonder twijfel om de Polen te bevrijden van het juk van de EU.’ Dat zegt de oud-premier van Polen in een interview met het Poolse weekblad Tygodnik Powszechny. Tusk denkt dat de Poolse regering bereid is om uit de Europese Unie (EU) te stappen zodra het geen netto-ontvanger meer is van EU-subsidies. De conservatieve regeringspartij Recht en Rechtvaardigheid (PiS) heeft een meerderheid in het Poolse parlement. De partij is uiterst kritisch over de Europese Unie.
‘Voor de PiS is de EU alleen van belang vanwege de balans,’ zegt Tusk. ‘Ik kan me moeiteloos een scenario inbeelden waarin Polen tot de nettobetalers behoort. Dat zou voor de Poolse regering betekenen dat het tijd is om te vragen of de Polen nog wel bij de EU willen blijven.’
Artikel 7-procedure
Deze weken ligt de Poolse regering onder een vergrootglas bij de Europese Commissie. Vicevoorzitter Frans Timmermans kondigde in december aan dat hij tegen Polen de artikel 7-procedure wil inzetten om druk op de Poolse regering uit te oefenen. In het uiterste geval kan het Poolse stemrecht binnen de EU worden opgeschort.
De Poolse regering veranderde in december zijn Grondwet, waardoor het rechtssysteem in Polen ingrijpend zal veranderen. Zo wil de PiS dat het gemakkelijker wordt om rechters te ontslaan.
Tusk was zelf premier van Polen tussen 2007 en 2014. Opmerkelijk is dat de Poolse regering tegenstemde bij zijn herbenoeming als voorzitter van de Europese Raad. Tusk is verwikkeld in een langslepend politiek conflict met de voorzitter van de PiS, Jarosław Kaczyński.