De Spaanse premier Mariano Rajoy heeft een ultimatum uitgesproken over de vermeende Catalaanse onafhankelijkheidsverklaring. De Catalaanse president Carles Puigdemont heeft vijf dagen om helderheid te geven.
Riep Puigdemont nou de onafhankelijkheid uit of niet? Rajoy riep de Catalaanse president Carles Puigdemont op duidelijkheid te geven over de onafhankelijkheidsstatus van de deelstaat. Dat is een eerste stap naar het in werking stellen van artikel 155 om de Catalaanse autonomie op te heffen, meldt de BBC. Achter de schermen zouden voorbereidingen hiervoor in volle gang zijn.
Bij een bijeenkomst van het Catalaanse parlement op dinsdag werd een onafhankelijkheidsverklaring ondertekend, maar Puigdemont ziet af van directe invoering. Hij wil eerst om de tafel om te onderhandelen.
Zaaien van verwarring
Rajoy beschuldigt hem van het zaaien van verwarring. ‘Onze oproep – vooruitlopend op mogelijke maatregelen van de regering op basis van artikel 155 – moet burgers de helderheid geven die een kwestie als deze vraagt,’ zei de premier. De Spaanse regering kwam vanochtend in spoedzitting bijeen. Rajoy noemde in zijn speech de crisis ‘de ergste in het 40-jarig bestaan van de democratie’. Ingrijpen ziet hij als noodzakelijk om de orde te herstellen.
Oppositieleider Pedro Sanchez van de socialisten gaat ervan uit dat Rajoy met zijn vraag tot verheldering ‘artikel 155 al heeft geactiveerd’ en heeft zijn steun toegezegd. Beide partijen hebben besloten dat er een commissie komt die zich het komende halfjaar zal buigen over de ‘modernisering van autonome gemeenschappen’ zoals Catalonië door een grondwetshervorming. ‘Die is erop gericht de deelstaat bij Spanje te houden en niet erbuiten,’ laat Sanchez hierover weten.
Jordi Turull, woordvoerder van de Catalaanse regering zei volgens De Standaard eerder: ‘Mocht de regering (in Madrid) artikel 155 activeren, dan weten wij dat er geen wil is tot dialoog. Dan zullen wij consequent handelen’.
Leger staat klaar
Volgens Generaal Fernando Alejandre Martínez staat het Spaanse leger klaar om de politie en nationale Guardia Civil in Catalonië te helpen als de regering in Madrid de Catalaanse autonomie tijdelijk opheft. Het Plan Maliënkolder is gereed, meldt de krant El País woensdag. Martínez was een paar jaar terug nog in Brunssum voor werkzaam voor de NAVO.
Hij zei dat de legerkonvooien die in Catalonië gesignaleerd zijn, voornamelijk materiaal vervoeren voor eventuele troepen die ingezet worden.
Het 17.000 man tellende politiekorps van de autonome regio Catalonië, de Mossos d’Esquadra, wordt als bondgenoot en beschermer van separatisten gezien. Madrid heeft daarom politie uit andere Spaanse streken naar Catalonië gestuurd. Het leger treedt alleen op als de regering in Madrid daar uitdrukkelijk opdracht toe geeft, beklemtoonde een generaal buiten dienst tegenover El País.
Hevige politieke crises
Spanje verkeert in een hevige politieke crisis sinds 1 oktober, toen een referendum over de onafhankelijkheid van Catalonië volledig uit de hand liep. Bij gewelddadige confrontaties raakten 33 politieagenten en bijna 900 burgers gewond. Eerder had het Spaanse Hooggerechtshof dit referendum illegaal verklaard. Ruim 2,2 miljoen mensen brachten hun stem uit en 90 procent van hen stemde voor afscheiding. Veel nee-stemmers bleven thuis.
Het geweld leidde wereldwijd tot verontwaardiging. In de dagen na het referendum gingen zowel voor- als tegenstanders van onafhankelijkheid massaal de straat op. Puigdemont waarschuwde Madrid vorige week niet in te grijpen in het afscheidingsproces en noemde dat ‘een fout die alles verandert’. Volgens de president is er geen contact met de Spaanse regering.
Nieuwe verkiezingen
De Spaanse premier Rajoy sloot in een reactie niet uit dat hij het parlement van Catalonië naar huis stuurt en nieuwe verkiezingen organiseert in de opstandige deelregio van Spanje. De Grondwet geeft de premier via artikel 155 deze mogelijkheid.
Het Hof begon vorige week een onderzoek naar diverse kopstukken van de Catalaanse opstand die worden verdacht van opruiing, onder wie het hoofd van de Catalaanse politie. Hij zou een demonstratie bij Catalaanse regeringsgebouwen uit de hand hebben laten lopen.