Senatoren van de Poolse regeringspartij Recht en Rechtvaardigheid (PiS) keurden zaterdag een controversieel wetsvoorstel goed. De protesten in Warschau tegen de veranderingen van het rechtssysteem gaan door.
Zaterdagochtend werd een van de vier wetsvoorstellen goedgekeurd, namelijk de wet die de president het recht geeft rechters van het hooggerechtshof met pensioen te sturen, waarna vervolgens de politiek bepaalt wie er in de raad zit die nieuwe rechters benoemt. De wet is donderdag goedgekeurd door het parlement.
Demonstranten eisen een veto
Vrijdagavond en zaterdag verzamelden zich tienduizenden demonstranten in Warschau en andere steden in Polen. Ze droegen kaarsen bij zich en schreeuwden leuzen als ‘Vrije rechtbanken’. De demonstranten eisen dat de Poolse president Andrzej Duda, bondgenoot van PiS, een veto uitspreekt over de wetsvoorstellen. De regering zegt dat de wet noodzakelijk is om rechters ‘verantwoordelijkheid te geven’.
Niet alleen in Polen is er oppositie tegen de veranderingen. Ook in Brussel stuiten die op weerstand. De Europese Commissie heeft Polen een week gegeven om de aanpassingen in de ijskast te zetten. Anders volgen er sancties. Het dreigement is onder meer gedreigd om de Europese subsidies voor Polen stop te zetten.
De enige die de wijzigingen steunt is de Hongaarse premier Viktor Orbán, die zich evenzeer tegen Brussel afzet als de Poolse regering.
Nog niet bekend wat Duda gaat doen
De woordvoerder van Duda laat zaterdag weten dat de president gelooft dat er een ‘inconsistentie’ in de wetsvoorstellen zit, maar het is nog niet duidelijk wat hij zal doen. Hij heeft volgens de Poolse grondwet 21 dagen om te beslissen.
Overigens heeft hij wel ingestemd met een gesprek met de eerste voorzitter van het Poolse Hooggerechtshof, Malgorzata Gersdorf. Zij vroeg hem in een brief om een ‘zakelijke en rustige discussie’ over de hervormingen van de rechtspraak. Het gesprek is volgens het Poolse persbureau PAP op maandag.
Duda wees verzoeken tot een gesprek van zowel de vicevoorzitter van de Europese Commissie Frans Timmermans en de voorzitter van de Europese Raad, de ex-premier van Polen Donald Tusk, eerder deze week af. Timmermans liet woensdag weten dat hij zich beraadt op juridische stappen vanwege de hervormingen.