De Australische overheid is akkoord gegaan met een schadevergoeding van 70 miljoen Australische dollar – omgerekend 47 miljoen euro – voor zo’n 1.900 asielzoekers. Wat is er aan de hand?
De zaak werd aangespannen door advocatenkantoor Slater & Gordon uit Melbourne, dat een aantal asielzoekers uit het opvangcentrum op het eiland Manus vertegenwoordigt. De asielzoekers zeggen onmenselijk te zijn behandeld. Het azc wordt geteisterd door geweld en de bewakers zouden de inwoners vernederen. Velen van hen kampen met psychische problemen.
Aansprakelijkheid
Het eiland Manus hoort bij Papoea-Nieuw-Guinea. In 2001 bouwde de Australische regering er een asielzoekerscentrum, als onderdeel van het nieuwe immigratiebeleid. Er is een soortgelijk opvangcentrum in de dwergstaat Nauru, een ander eiland in de Stille Oceaan.
De regering zegt dat de compensatie niet gelijkstaat aan aansprakelijkheid, maar gaat akkoord met een schikking om een lange gerechtsprocedure te voorkomen. Die zou tientallen miljoenen euro’s extra kosten. Volgens een woordvoerder van de overheid valt dat moeilijk uit te leggen aan de belastingbetaler.
Ook de multinationale beveiligingsfirma G4S – waaraan de beveiliging van het azc was uitbesteed – betaalt mee aan de compensatie voor zo’n 1.900 asielzoekers.
Ongrondwettelijk
Australië worstelt al decennia met de illegale migratie uit Zuidoost-Azië. Veel illegale migranten proberen Australië per boot te bereiken. Om dergelijke pogingen te ontmoedigen worden er al langer geen illegale migranten opgevangen op het Australische vasteland. De Verenigde Naties en mensenrechtenorganisaties uiten geregeld zware kritiek op dit beleid.
De illegale migranten zijn vooral moslims uit Zuidoost-Azië – zoals de Rohingya uit Myanmar – maar ook niet-moslims uit India en Sri Lanka. De laatste jaren komen er ook steeds meer asielzoekers uit Irak, Syrië, Somalië, Sudan en Afghanistan. Het gaat vooral om mannen.
In augustus 2016 oordeelde het hooggerechtshof van Papoea-Nieuw-Guinea dat het opvangcentrum op Manus ongrondwettelijk is. Het azc zal daarom in oktober 2017 worden gesloten.