Turkije is, zeker na de staatsgreep in juli vorig jaar, diep verdeeld. Maar door het diplomatieke conflict met Nederland is de politiek voor even eensgezind. De seculiere oppositie schaart zich als één man achter de Turkse president Recep Tayyip Erdogan.
Toch klinkt – daags nadat Nederland de Turkse ministers Mevlüt Cavusoglu en Fatma Betül Sayan Kaya tegenhield – in Turkije kritiek door op de regering.
‘Schort alle relaties met Nederland op’
De leider van seculiere oppositiepartij CHP, Kemal Kilicdaroglu, vindt dat Erdogan er wel een schepje bovenop mag doen. Volgens deze politicus is er nauwelijks sprake van vergelding. ‘Als je aankondigt iets te doen, doe het dan ook,’ zei Kilicdaroglu volgens het Turkse dagblad Hurriyet gisteravond in de Turkse hoofdstad Ankara. ‘Onze minister van Buitenlandse Zaken Mevlüt Cavusoglu ging naar Nederland, maar de Nederlandse regering gaf hem geen toestemming om te landen. Dit schaadt onze trots.’
Kilicdaroglu vraagt zich af waar toch die beloofde tegenmaatregelen blijven: ‘De regering heeft onze volledige steun. Waarom dan met tegenmaatregelen wachten tot na 16 april [waarop het Turkse referendum wordt gehouden, red.]? Waarom niet nu? Schort alle relaties met Nederland op.’
De oppositieleider verwijt Erdogan alleen maar te praten, en geen actie te ondernemen. ‘Ze zeiden: “Duitsland betaalt de prijs.” Maar hoe dan? Er zijn Duitse soldaten op [NAVO-vliegbasis] Incirlik. Verwijder ze.’
Turkije lag ook in de clinch met Duitsland over de komst van Turkse bewindslieden in het kader van de pro-Erdogan-campagne. Kilicdaroglu beschuldigt de Turkse regering ervan dat het deze rel alleen maar aanzwengelt om ja-stemmen voor het referendum te ronselen. Hierin wordt gestemd over een grondwetswijzing die de Turkse president meer macht moet geven.
De Turken dienen een klacht in
Maandag kondigde de Turkse regering aan naar het Europees Hof voor de Rechten van de Mens te stappen wegens het hoogoplopende conflict met Nederland. De volgende dag gaan de Turken nog verder: ze dienen niet alleen een klacht in bij het Hof, maar ook bij de Verenigde Naties, de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa en de Raad van Europa. Ook wil Turkije Nederland met sancties treffen. Eén strafmaatregel is bekend. De Turken sluiten het luchtruim voor Nederlandse diplomaten, waardoor de Nederlandse ambassadeur Kees van Rij niet naar Turkije kan terugkeren. Turkije zint ook op het verbreken van het vriendschapsverdrag met Nederland.
Lees meer in ons dossier #Turkijerel: Turkije klaagt niet alleen bij Europees Hof over Nederland 
Als Ankara overgaat tot economische sancties, dan zijn de rapen pas echt gaar. Nederland exporteert voor miljarden naar Turkije. Premier Mark Rutte (VVD) begrijpt wel waarom daar (vooralsnog) niet voor is gekozen. ‘We hebben een enorme investeringspositie daar, we zijn nummer één of twee qua investeringen. Ik snap dat ze zich niet daarop richten,’ zei hij maandagavond in tv-programma RTL Late Night. Rutte blijft benadrukken dat hij het ‘totaal bizar’ vindt dat uitgerekend de Turken met sancties tegen Nederland komen. Die kwalificatie gebruikte hij afgelopen weekeinde ook al, nadat Erdogan Nederland een ‘fascistisch en nazistisch land’ noemde.