De Turkse president Recep Tayyip Erdogan komt hoogstpersoonlijk naar Europa om zieltjes te winnen voor zijn referendum. Althans, als het aan hemzelf ligt: Europese landen staan op z’n zachtst gezegd niet te springen om de komst van Turkse politici voor de campagne.
Het Turkse referendum, waarbij een positieve uitslag de macht van Erdogan flink zou uitbreiden, is op 16 april. Voor die tijd wil Erdogan op verkiezingstournee in Europa, zei hij woensdagavond in een interview met de Turkse staatstelevisie TRT.
Diplomatieke rel
Erdogan trad niet in detail over welke landen hij denkt te gaan bezoeken. Zijn minister van Buitenlandse Zaken Mevlut Cavusoglu sprak dinsdag voor een groep van ongeveer tweehonderd Duitse Turken in Hamburg. De Turkse regering voert luidkeels campagne voor een ‘ja’-stem bij het referendum.
Eerder deze week ontstond een diplomatieke rel, nadat Erdogan de Duitsers – die allerminst zaten te wachten op zijn campagne – verweet ‘nazi-praktijken’ in te zetten door verkiezingsbijeenkomsten van hem te verbieden.
Ook Nederland wil niet dat de Turkse regering propagandatoespraken komt houden. Woensdag sprak minister Bert Koenders (PvdA) telefonisch met Cavusoglu. Die wilde zaterdag in Rotterdam-Hoogvliet spreken, maar die bijeenkomst is afgelast.
Het kabinet wil niet dat de Turkse minister hier campagne gaat voeren, en zit vermoedelijk ook niet te wachten op een bezoek van Erdogan. Cavusoglu vindt dat Nederland Turkse politici er niet van kan weerhouden om hier campagne te voeren.
‘Nederland laat zich gijzelen door Wilders’
Maandag haalde Cavusoglu nog hard uit: hij beschuldigde Nederland ervan zich te laten gijzelen door PVV-leider Geert Wilders. Ook beweerde hij dat Nederland hem zou hebben gevraagd de campagne uit te stellen tot na 15 maart, om Wilders niet in de kaart te spelen vóór de Tweede Kamerverkiezingen. ‘Pertinent onware uitspraken,’ reageerde een geïrriteerde Koenders, die sprak van ‘verbale agressie’ van de Turken.
Wilders demonstreerde woensdag bij de Turkse ambassade in Den Haag tegen de komst van Turkse regeringsleden: ‘U bent niet welkom,’ was de boodschap van de PVV-leider, die met spandoeken rondliep waar in het Turks en Nederlands op stond: ‘Blijf weg! Dit is ons land!’
Erdogan wil absolute macht
Het referendum is erg belangrijk voor Erdogan: een ‘ja’-stem maakt een grondwetswijziging mogelijk die zijn macht opnieuw flink vergroot. Door de hervorming, die tot 2019 stapsgewijs zou worden ingevoerd, kan Erdogan per decreet gaan regeren, krijgt hij meer invloed op de rechterlijke macht en wordt de functie van premier afgeschaft.
Het aantal termijnen voor de president blijft twee, maar de telling zou in 2019 opnieuw beginnen. Dat betekent dat Erdogan tot 2029 president kan blijven.
Volgens Erdogan brengt dit presidentiële stelsel ‘stabiliteit’ en is het nodig om de ‘groeiende uitdagingen op het gebied van de economie en veiligheid’ te tackelen. Critici vrezen dat Erdogan zijn totalitaire macht zal gebruiken om politieke opponenten, activisten, academici en journalisten nog harder aan te pakken dan nu al gebeurt.