Het Zuid-Afrikaanse parlement was dinsdag het schouwspel van een omstreden speech. Hierin werden blanken afgeschilderd als bezetters en ‘Nederlandse gangsters’.
Volgens Julius Malema, leider van de politieke partij Economic Freedom Fighters (EFF), is er in Zuid-Afrika nog steeds sprake van kolonialisme. Zo zouden blanken – die minder dan 10 procent van de bevolking uitmaken – meer dan 75 procent van het land bezitten. ‘We zijn nog steeds een veroverd land’, aldus Malema. Blanken moeten daarom worden onteigend van hun grond, zonder enige vorm van compensatie.
Onteigening
Blank landbezit is een bron van discussie in Zuid-Afrika. Africa Check, een non-profit organisatie verbonden aan de University of Johannesburg, ontkrachtte de bewering van Malema al in 2014. De precieze cijfers over landbezit zijn veel genuanceerder. Er bestaan tevens een aantal wetten – zoals de Expropriation Bill – om het landbezit evenrediger te verdelen.
Toch falen dergelijke initiatieven vaak in de praktijk. Veel zwarte boeren – die landeigenaar zijn geworden na de onteigening van blanken – verkopen hun land weer terug aan blanke boeren. Zij kiezen liever voor snel geld dan een langetermijninvestering, tot de grote frustratie van de Zuid-Afrikaanse regering.
Shoot de boer
Malema, een voormalig aanhanger president Jacob Zuma (ANC), brak met het ANC in 2012. Sinds 2013 leidt hij het EFF, wiens politici herkenbaar zijn aan hun rode uniformen. Malema stond eerder terecht voor witwassen en corruptie. Ook is hij veroordeeld voor haatzaaien, na het zingen van het lied Shoot the boer. Daarin wordt opgeroepen blanken dood te schieten met machinegeweren.
De ophitsing van politici blijft niet zonder gevolgen. Bij de zogeheten Plaasmoorde – overvallen op boerderijen van blanke boeren – zijn al duizenden mensen om het leven gekomen. Ook Afrikaanse migranten zijn steeds vaker doelwit van racistische aanvallen.