Van interne markt tot rechten EU-burgers: dit is de Brexit van Theresa May

17 januari 2017Leestijd: 5 minuten
Theresa May Foto: AFP

De Britse premier Theresa May heeft haar lang verwachte Brexit-speech gegeven, en meer duidelijk gemaakt over de onderhandelingen van Groot-Brittannië. May heeft een plan van twaalf punten uitgestippeld, waarmee de Britten beginnen aan de officiële gesprekken met lidstaten van de Europese Unie.

Het belangrijkste punt: de Britse regering wil uit de interne markt stappen. De vraag of May voor een harde Brexit, of een zachte (met behoud van het Britse lidmaatschap van de interne markt), bleef tot nu toe onbeantwoord.

Een ‘ambitieus, nieuw vrijhandelsverdrag’ moet het lidmaatschap vervangen: ze wil met een nieuw akkoord gebruik kunnen maken van bepaalde aspecten van de interne markt, maar wel een einde maken aan de ‘enorme bijdrage’ van het Verenigd Koninkrijk aan het budget van de Europese Unie.

Daarnaast gaf May aan dat burgers uit lidstaten die in Groot-Brittannië wonen ‘nog steeds welkom zijn’. Ook onderstreepte de premier het feit dat de ‘Leave’-stem geen ‘afwijzing was van onze gedeelde waarden, hoewel de keuze voor Brexit niet altijd goed wordt begrepen’.

Immigratie is altijd een belangrijk punt geweest rond de discussie over het Britse EU-lidmaatschap. May zegt te willen controleren hoeveel mensen naar het Verenigd Koninkrijk verhuizen, en wie het land juist verlaten.

In maart zal de Britse regering een beroep doen op Artikel 50, waarmee het Brexit-proces zal beginnen. May begint met twaalf uitgangspunten aan de onderhandelingen. Elsevier.nl zet ze op een rij, en legt uit wat de punten betekenen.

  1. May wil ‘zekerheid geven’

Hoewel de regering geen ‘constant commentaar’ wil blijven geven (‘Het is niet mijn taak om columns te vullen’) wil May wel duidelijkheid blijven bieden. De regering wordt vaak verweten dat de ministers de bevolking en de pers niet genoeg op de hoogte houden. Vooral na een zaak voor het Britse Hooggerechtshof ontstond onduidelijkheid over de inhoudelijke beslissingen over Brexit.

Ook May bevestigt nu: beide Houses of Parliaments (het Britse Hoger- en Lagerhuis) moeten stemmen over het uiteindelijke Brexit-voorstel dat op tafel komt te liggen. Gezien het feit dat de regering twee jaar de tijd heeft, zullen de stemmingen in de parlementen relatief snel worden gehouden, voor het geval de parlementariërs May terugsturen naar Brussel om verder te onderhandelen.

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

  1. Een einde aan de rechtsbevoegdheid van het EU-Hof van Justitie

Voor het Europese Hof van Justitie zullen geen Britse rechtszaken meer dienen als het aan de premier ligt. Britse wetten moeten volgens de regering worden geïnterpreteerd in rechtbanken verspreid over Groot-Brittannië, niet in een internationaal Hof in Luxemburg. ‘Als we niet zijn verlost van het Europese Hof van Justitie, zijn we nog niet uit de Europese Unie.’

  1. Een verzekering voor een Verenigd Koninkrijk

De vereniging van Engeland, Wales, Schotland en Noord-Ierland moet worden verzekerd. May heeft al sinds haar benoeming tot plaatsvervanger van David Cameron meermaals aangegeven dat de vereniging van deze constituerende landen een prioriteit is voor de regering.

De regering van Schotland, waar de grote meerderheid tegen Brexit heeft gestemd, is al met haar eigen plannen gekomen. De eerste minister van het constituerende land, verzet zich steevast tegen de regering, en wil eigenlijk het Schotse lidmaatschap van de Europese Unie in stand houden.

Ook worden in maart verkiezingen gehouden in Noord-Ierland, nadat de adjunct-leider van de staat was opgestapt, om ervoor te zorgen dat ook de eerste minister opnieuw moet worden verkozen.

  1. Het in stand houden van het gemeenschappelijke grensgebied met Ierland

In Noord-Ierland is de grens met Ierland een belangrijk en gevoelig onderwerp. De open grens is opgenomen in de verklaring van Ierse onafhankelijkheid aan het begin van de twintigste eeuw. ‘Niemand wil terug naar de grenzen van vroeger,’ aldus May, die daarmee onder meer verwijst naar de strijd die voorafging aan de Ierse onafhankelijkheid in 1922.

  1. Immigratiecontrole

May wil verder wel een stevige grip houden op de grenzen van het Verenigd Koninkrijk en een einde maken aan de massa-immigratie van de afgelopen jaren. ‘Immigratie is onwijs slecht geweest voor de salarissen in ons land,’ aldus de conservatieve premier.

De regering wil het aantal mensen dat naar het Verenigd Koninkrijk reist kunnen controleren, en wil ook weten hoeveel mensen het land verlaten. ‘Gecontroleerde immigratie kan voordelig zijn voor het bedrijfsleven, maar als de aantallen te hoog liggen, valt de morele steun voor immigratie ook.’

Immigratie speelde een belangrijke rol tijdens de campagne voor het referendum in juni vorig jaar, en was ook een belangrijke reden dat veel Britten ‘Leave’ stemden.

  1. Bescherming van de rechten van EU-burgers.

De rechten van EU-burgers die in Groot-Brittannië wonen moeten worden beschermd, aldus May. ‘EU-burgers zijn welkom bij ons, en we hopen dat wij ook welkom blijven in EU-lidstaten.’

  1. Bescherming van de rechten van arbeiders

EU-wetten die bescherming bieden aan de rechten van ‘werkers en arbeiders’, blijven in stand of worden vervangen.

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

  1. De regering wil een ‘internationaal’ Groot-Brittannië bouwen

Het koninkrijk moet volgens Theresa May ‘echt internationaal worden’: Brexit betekent niet dat de internationale gemeenschap de rug wordt toegekeerd, maar juist dat Groot-Brittannië weer een grote rol wil spelen op het internationale toneel.

  1. Een nieuw vrijhandelsverdrag met de Europese Unie

De regering wil dan ook met veel landen nieuwe handelsverdragen ondertekenen. Lidmaatschap van de interne markt zit er niet meer in: May wil per se dat immigratie wordt gecontroleerd, en de regering ‘kan niet van twee walletjes eten’.

Dit betekent dat May voor een harde Brexit gaat. ‘We willen geen delen van de toegang tot de interne markt in stand houden. We willen echt een compleet nieuwe deal met de Europese Unie’. Ook onderstreept de premier het feit dat bijvoorbeeld de president-elect Donald Trump al heeft aangegeven dat ‘Groot-Brittannië niet achteraan in de rij staat als het om handel met de Verenigde Staten gaat, maar juist vooraan’.

  1. Focus op wetenschap en innovatie

De veranderingen die plaatshebben door het Britse vertrek uit de Europese Unie mogen geen negatieve invloed hebben op de positie van Groot-Brittannië als leider op wetenschappelijk en innovatief gebied.

  1. Veiligheid en terreur

Het Verenigd Koninkrijk en zijn ‘unieke veiligheidsdiensten’ zullen de Europese Unie blijven helpen, aldus May. Om een antwoord te geven op de internationale dreigingen ‘is nauwere samenwerking onvermijdelijk’.

  1. Er zal een overgangsfase komen

Tot slot geeft May aan dat er sprake zal zijn van een overgangsfase. Zelfs na de twee jaar waarin de Britten na het beroep op artikel 50 zullen onderhandelen met de EU, moeten wetten worden aangepast, en zal het nog even duren voordat de positie van het Verenigd Koninkrijk precies duidelijk is.  Wel geeft de regering aan dat er geen sprake zal zijn van een ‘oneindige transitie’.