Duizenden Turkse militairen zijn na de mislukte staatsgreep al gearresteerd door de Turkse diensten. Erdogan ziet mogelijkheden om nog veel meer ‘staatsvijanden’ op te laten pakken, zelfs over de grens.
Kort na de coup noemde president Recep Tayyip Erdogan de episode ‘een gift van god’, omdat hij nu een ‘zuivering’ kan doorvoeren. Zondag sprak hij op een begrafenis van overleden Erdogan-aanhangers, waar hij de coupplegers ‘een virus’ noemde dat moet worden uitgeroeid. Andermaal noemde hij zijn aartsvijand Fethullah Gülen als het grote brein achter de putsch.
Europese zorgenPolitici uit verschillende Europese lidstaten maken zich zorgen dat Erdogan de coup gaat misbruiken voor politiek gewin. De Franse minister van Buitenlandse Zaken Jean-Marc Ayrault zei zondag dat de staatsgreep ‘geen vrijbrief’ mag zijn voor Erdogan.
Meteen al 6.000 arrestaties
Erdogan liet geen moment voorbij gaan om zijn tegenstanders aan te pakken. Zo ontsloeg de Turkse Hoge Raad van Rechters en Procureurs zaterdag al 2.745 rechters, omdat ze sympathieën zouden hebben voor Gülen. Ook werden duizenden militairen die betrokken waren bij de coup opgepakt.
De Turkse minister van Justitie Bekir Bozdag zei zondagmiddag dat tot op heden 6.000 Turken zijn opgepakt. Dat aantal gaat de komende tijd nog hard oplopen, aldus de minister.
Lees ook: Wie is Gülen, de aartsrivaal van Erdogan?
Erdogan wil dat zijn zuivering niet alleen plaatsheeft binnen het leger, maar ook bij alle andere instituties van de staat. Hij heeft zijn ministers ook opgeroepen brieven te sturen aan westerse regeringen met het verzoek Gülen-aanhangers uit te leveren.
‘Erdogan kan de coup in scène hebben gezet’
Gülen heeft vanuit zijn huis in Pennsylvania gereageerd op de beschuldigingen. Hij draait de zaak om en roept Erdogan om met bewijs te komen. Volgens Gülen, die de Hizmet-beweging aanstuurt, is het goed mogelijk dat Erdogan de hele coup in scène heeft gezet, om zo zijn eigen macht te kunnen vergroten.
‘Ik denk dat niemand deze beschuldigingen gelooft. Het kan ook een vooropgezet plan zijn, wat betekent dat er nieuwe beschuldigingen zullen komen (tegen Gülen-aanhangers, red.).
Ruzie met Amerikanen over Gülen
De relaties tussen Turkije en Amerika zijn door de coup flink bekoeld. De Turken sloten de luchtbasis Incirlik, dat gebruikt wordt door Amerikaanse vliegtuigen in de strijd tegen Islamitische Staat, zo’n 24 uur. Gülen moet worden uitgeleverd, anders staat dat gelijk aan een oorlogsverklaring aan Turkije, dreigde de Turkse premier Binali Yildirim.
Volgens de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken John Kerry heeft Turkije nog niet eens een officieel verzoek van uitlevering ingediend. ‘Het is simpelweg onverantwoordelijk om ons van betrokkenheid bij de coup te betichten.’