Het Huis van Afgevaardigden wil nog voor de kerst stemmen over de impeachment van president Trump. Politiek gezien is dat logisch, maar wat betekent het voor de waarheidsvinding?
Nancy Pelosi was nooit een groot fan van een afzetprocedure. Eerder dit jaar zei ze nog dat president Donald Trump zo’n proces ‘niet waard was’. Pas na tal van onthullingen over Trumps acties inzake Oekraïne én nadat gematigde Democraten impeachment steunden, voelde de Democratische leider van het Huis van Afgevaardigden zich genoodzaakt bij te draaien.
Twee maanden en tientallen uren aan verhoren verder kan ze niet meer terug. ‘Met een verdrietig gevoel, maar tegelijkertijd vol vertrouwen en nederigheid, […] vraag ik onze voorzitters om verder te gaan met het opstellen van de artikelen van impeachment,’ zei ze vorige week tijdens een persconferentie in het Capitool. De Grondwet verplicht de Democraten om in actie te komen, was haar kernargument.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Ondanks dat de aankondiging op dit moment weinig verrassend meer is, is het wel historisch. Voor de vierde keer in de geschiedenis van de Verenigde Staten gaat het Huis van Afgevaardigden richting een stemming over afzetting van een president. De verwachting in Washington is dat die in de week van 16 december zal plaatshebben, wat zou betekenen dat de Senaat zich begin januari uitspreekt.
Veel is onduidelijk
Eerst moeten de Democraten bepalen waar ze de president precies van beschuldigen. Dat is ten minste een combinatie van machtsmisbruik en obstructie van de rechtsgang, zo maakte Jerry Nader dinsdag bekend. Nadler is de voorzitter van de inlichtingencommissie van het Huis van Afgevaardigden.
Uit de verhoren komt naar voren dat de Trump-regering een parallelle diplomatie voerde met Oekraïne, tegen de wens van tal van beroepsdiplomaten en Witte Huis-medewerkers. Het land werd onder druk gezet om de zoon van Trumps politieke tegenstander Joe Biden te onderzoeken. In ruil boden Trumps adviseurs aan dat de Oekraïense president langs mocht komen in het Witte Huis.
Tegelijkertijd bestaan nog steeds twijfels over wat er exact is gebeurd met Oekraïne. Over de redenen voor het tijdelijk bevriezen van hulpgeld aan het land bestaat nog geen duidelijkheid. Belangrijke hoofdrolspelers, zoals Trumps advocaat Rudy Giuliani en ex-Veiligheidsadviseur John Bolton, zijn nog niet verhoord. Het Congres heeft ze wel gevraagd te getuigen, maar het Witte Huis probeert ze tegen te houden – rechters moeten uitsluitsel geven over wie gelijk heeft. Daarop willen de Democraten echter niet wachten. Hetzelfde geldt voor de vele documenten die het Witte Huis niet zomaar wil vrijgeven.
Grote haast
Het zijn simpelweg vertragingstactieken, aldus de Democraten, maar gaat hun haast niet ten koste van de waarheidsvinding? Dat is wel waar Jonathan Turley, een van de vier grondwetsexperts die afgelopen week het Capitool toespraken, voor waarschuwde. ‘Als je een president beschuldigt van omkoping, moet je er wel zeker van zijn. Immers, je probeert een eerlijk verkozen president af te zetten.’
Door de rechterlijke macht niet de kans te geven zich uit te spreken, maken Democraten zich bovendien zelf schuldig aan machtsmisbruik, aldus de invloedrijke rechtenprofessor aan de George Washington Universiteit. Hij keurt het gedrag van de president niet goed, maar vindt dat het Congres alle tijd moet nemen voor de historische zaak.
Politiek getint
Pelosi zegt keer op keer dat de afzetprocedure niets met politieke beweegredenen te maken heeft, maar een snelle procedure is ogenschijnlijk in het voordeel van de Democraten.
Ten eerste is er het bijna onvermijdelijke einde van de saga: een stemming in de Senaat waarbij Trump een overwinning wordt aangereikt. Afzetting vergt een tweederde meerderheid, maar ook na de publieke verhoren zijn er amper Republikeinen te vinden die kritisch zijn over het gedrag van hun president. Wat voor zin heeft het om de procedure eeuwig te laten duren als Trump uiteindelijk toch niet wordt afgezet?
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Ten tweede is er vrees over de politieke gevolgen van impeachment. Iets meer Amerikanen (46,8 procent) zijn momenteel voor afzetting dan tegen (44,5 procent). Maar het gevaar ligt in de districten waar Trump in 2016 won en Democratische Afgevaardigden in 2018 – essentiële plekken voor de Democraten in 2020 om hun meerderheid in het Huis te verdedigen. Republikeinse actiegroepen voeren vol campagne in die districten en zetten Democraten weg als geobsedeerd door impeachment, terwijl ze eigenlijk het land zouden moeten besturen. Het kan een effectief argument blijken.
Het was niet voor niets dat Pelosi impeachment lange tijd tegenhield. Ze wist wat de potentiële valkuilen waren – en doet er nu alles aan om die te ontwijken.