CDA-leider Sybrand Buma is kennelijk niet bang dat er straks burgemeesters zullen zijn van de PVV en de SP. Dat siert hem, het werd hoog tijd dat de christen-democraten het regenteske juk van zich afwerpen.
De verkiezingen komen eraan. Lokale politici zijn er al een tijdje mee bezig, en ook Den Haag wordt langzaam wakker.
De middenpartijen hebben geluk dat de PVV van Geert Wilders slechts in twee steden meedoet aan de gemeenteraadsverkiezingen. Maar de SP is overal: een regelrechte nachtmerrie voor Diederik Samsom. De PvdA moet in maart gaan concurreren met de SP.
Beloftes
Ook voor de VVD wordt het spannend. De liberalen moeten concurreren met het CDA, D66 en – in Den Haag en Almere – met de PVV. Dat wordt bikkelen, het zal niet vanzelf gaan. Tegenstanders zullen de liberalen herinneren aan hun beloftes.
Ook zullen debacles als de inkomensafhankelijke zorgpremie door de tegenstanders worden aangegrepen om de liberalen aan te vallen. Aan de andere kant willen liberalen het verhaal van de economische crisis en de bestrijding ervan een prominente rol geven in hun verkiezingscampagne.
Akelig stil
De christen-democraten hebben het moeilijk, ze komen maar moeilijk op gang. Er zijn geen prominente CDA’ers te zien in de media. Ze verschenen massaal om hun eigen partij te slopen, maar waar zijn ze nu? Waar blijven ze met hun christen-democratische verhaal?
Het blijft akelig stil in de wereld van de prominente christen-democraten. Ik kan me voorstellen dat de CDA-top erg blij is met de verdwijning van deze prominenten uit de media. De zittende CDA-politici krijgen zo een eerlijke kans om, zonder vrees voor ongeleide christen-democratische projectielen, hun verhaal aan de kiezers te vertellen.
Niet gehoord
De meeste CDA-prominenten waren ongeleide projectielen met weinig verantwoordelijkheidsbesef voor het lot van hun eigen partij.
En toch groeit het CDA niet. De partij doet niet mee met de kabinetsmaatregelen en behoort niet tot het gedoogkamp van het kabinet. Het CDA voert volwaardige oppositie tegen dit kabinet. En toch levert dat weinig op. De partij wordt niet gehoord door de kiezer.
Kleurloos
Er zijn verschillende verklaringen aan te voeren waarom het CDA geen voet aan de grond krijgt. Niet zelden lijkt het CDA-gedachtegoed op dat van GroenLinks. En dat is voor de christen-democraten allesbehalve een zegen. Het CDA is nog steeds te links en te kleurloos. En er zijn al te veel linkse partijen in Nederland.
Om het tij te keren, kwam CDA-leider Sybrand Buma met een aantal revolutionaire gedachten aangaande de bestuurlijke, democratische vernieuwing. Die gedachten zijn niet afkomstig van het CDA, dat was immers altijd een bestuurderspartij met een hoog regentesk gehalte.
Kroonjuweel
Maar nu wil het CDA het land verder democratiseren. De verdere democratisering van Nederland was ooit een kroonjuweel van D66. Maar D66 gaf het op.
In een interview met de Volkskrant zegt Buma: ‘Bestuurlijke veranderingen stonden in bijna alle regeerakkoorden die wij sinds 2002 mede ondertekenden. Subsidiariteit (beslissingen op zo laag mogelijk niveau laten nemen, red.) is een aloud begrip binnen het CDA. Wat ik wil, is rechten geven aan burgers en buurt en de democratie dichterbij brengen. Een afgeleide daarvan is dat je naar de burgemeestersbenoeming kijkt.’
Kloof
Buma spreekt de waarheid: het CDA van Balkenende heeft de initiatiefwet voor de introductie van de gekozen burgemeester gesteund. Deze wet sneuvelde in de Eerste Kamer, doordat de PvdA anders stemde.
Buma wil meer. Hij is van plan het kiesstelstel te hervormen teneinde het vertrouwen in de landelijke politiek te versterken. Voor het eerst erkent ook het CDA dat de velen de politiek wantrouwen en er een kloof bestaat tussen politici en burgers.
Buma is van mening dat 75 leden van de Kamer volgens het lijstensysteem (het huidige systeem) en 75 volgens een districtenstelsel (één afgevaardigde per kiesdistrict) moeten worden gekozen. Dit zal leiden tot de eliminatie van zeer kleine partijen.
Realiteit
Waarom moeten we deze vergaande hervormingen invoeren? Het antwoord van Buma getuigt van realiteitszin: ‘Het politieke systeem loopt vast.’ Helemaal waar – dat zeggen de liberaal-conservatieve denkers al een tijdje.
De hervormingen die Buma nastreeft, kunnen op een meerderheid rekenen in de Kamer. VVD, PvdA, D66, maar ook PVV zouden met deze voorstellen kunnen leven. Maar de vraag is of de huidige politici werkelijk – en niet slechts theoretisch – bereid zijn om deze vergaande democratiseringsmaatregelen te nemen, die juist hun eigen persoonlijke positie in moeilijkheden brengen.
Omgekeerd
Historisch gezien hebben we te maken met een omgekeerd verhaal.
Vroeger wilden de koningen hun macht niet inperken ten gunste van burgers en hun politieke vertegenwoordigers. Maar nu zijn het juist de politici die niet of nauwelijks bereid zijn om hun macht in te perken ten gunste van kiezers. Sybrand Buma heeft echter gelijk: deze hervormingen zullen leiden tot meer politieke stabiliteit.
Olifanten
De betekenis van de verkiezingsuitslag wordt daarmee eenduidiger. Bovendien loopt Nederland hopeloos achter ten opzichte van anderen moderne democratieën in Europa.
De hervormingsdrang van Buma moet eigenlijk door iedereen worden gesteund. De CDA-leider Buma is kennelijk niet bang voor een PVV-burgemeester of een SP-burgemeester. Buma begint zich openlijk af te zetten van de grijze olifanten in het CDA.