Tegen alle verwachtingen in heeft het kabinet Rutte-II het weekend gehaald. Het Herfstakkoord dat het kabinet vrijdag sloot, is eigenlijk een tweede Kunduz-akkoord.
Het Lente-akkoord of het Kunduz-akkoord van april vorig jaar kwam tot stand, terwijl de nieuwe verkiezingen al waren aangekondigd. Het kabinet Rutte-I was toen al door toedoen van Geert Wilders gevallen.
De partijen zaten midden in de voorbereidingen voor de verkiezingstijd. Daarom besloot de PvdA-leider Diederik Samsom om niet mee te doen aan dat akkoord, hij was bang dat een akkoord Rutte zijn positie tijdens de campagne zou bemoeilijken.
Achteraf bezien had Samsom gelijk. Samsom heeft daarmee de PvdA gered. Maar nu?
CDA en GroenLinks
Bij het Herfstakkoord staat juist Samsoms PvdA samen met de VVD aan het roer. Weer liep een middenpartij weg, ditmaal het CDA. Fractievoorzitter Sybrand van Haersma Buma, maakte daarmee een verkeerde inschatting: hij dacht dat dit kabinet zou vallen.
In dat geval zou het CDA met schone handen aan de verkiezingen kunnen deelnemen. Pecht voor Buma: het kabinet valt niet, omdat niemand heil zit in de nieuwe verkiezingen.
Wat gaat het CDA verder doen? Gaat Buma bondgenoot worden van de SP en PVV? Dat zijn geen vanzelfsprekende bondgenoten van de christendemocraten.
Ook GroenLinks staat nu aan de zijlijn. Die partij gedroeg zich als een instabiele beweging en staat nu aan de zijkant.
D66
Wat hebben de andere partijen, D66, ChristenUnie en SGP, die het Herfstakkoord tekenden, voor elkaar gekregen?
D66 haalde de volgende punten binnen: de heffingskorting wordt toch niet inkomensafhankelijk (480 miljoen euro in 2015); onderwijskwaliteitsverbetering (650 miljoen euro); verlagen inkomstenbelasting: (1,5 miljard euro); de zelfstandigenaftrek blijft gelijk (300 miljoen euro); minder bezuinigen op inlichtingendienst AIVD (10 miljoen euro).
Wat heeft D66 trouwens met de AIVD? Ik ben wel blij dat zij deze bezuiniging hebben kunnen verzachten, maar dat is niet voldoende voor de redding van de inlichtingendienst.
ChristenUnie
ChristenUnie haalde een aantal belangrijke zaken binnen: het openhouden van enkele kazernes (50 miljoen euro); een tegemoetkoming voor ouders van thuiswonende gehandicapte kinderen (4 miljoen euro); schoolboeken blijven gratis (250 miljoen euro); ongedaan maken bezuinigingen op kinderbijslag (560 miljoen structureel); ongedaan maken van de bezuiniging op de Algemene Nabestaandenwet (74 miljoen euro structureel).
De ChristenUnie wordt zo wellicht de grote dreiging voor familiepartij CDA.
SGP
De SGP haalde ook nog geld op voor Defensie (90 miljoen euro). Daarnaast regelde die partij een compensatie voor militairen voor vereenvoudiging van hun loonstrookje (50 miljoen euro); minder bezuinigen op mantelzorg (11 miljoen euro); verlenging van de lagere btw op verbouwingen (200 miljoen euro).
Niet slecht gedaan voor een zeer kleine partij.
Coalitie
De VVD heeft met het akkoord via D66 en de SGP een aantal maatregelen voor zijn achterban ongedaan gemaakt.
De PvdA lukte het een en ander te verzachten voor de potentiële kiezers via de ChristenUnie (families en schoolboeken), maar ook via D66 (vooral onderwijszaken).
PVV
Wat gebeurt er met de SP en PVV? Die presenteren zich als radicale partijen die tot de volgende grote revolutie niets willen veranderen aan de kwaliteit van het leven van hun achterban.
Is dat onbegrijpelijk? Nee, de aanhang van de revolutionairen moet lijden, totdat ze klaar zijn voor de grote revolutie.
Een voorbeeld van de PVV. Geert had kennelijk geen belangstelling voor het terugdraaien van de bezuiniging op schoolboeken, omdat alles in het licht van de grote aankomende revolutie staat, namelijk de omverwerping van de Europese Unie.
Daarom zou Geert nu tegen mij zeggen: ‘Donder op met je schoolboeken, Ellian.’
SP
De SP wil gratis gezondheidszorg voor iedereen, zoals dat in Cuba het geval is. Maar waarom heeft die partij dan niet willen strijden om nu de bezuinigingen op mantelzorg te verminderen?
De grote aankomende revolutie maakt een definitief einde aan alle bezuinigen en groot kapitaal, zou Jan Marijnissen denken. Emile zou nu tegen mij zeggen: ‘Kameraad, hoe meer pijn het volk lijdt, hoe dichter wij bij de grote revolutie zijn.’
Het politieke ambacht
Tja, ondanks al mijn inspanningen, blogs en columns hebben deze heren echt niks geleerd. De revolutionaire partijen presenteren zich nogmaals als antipolitieke bewegingen, omdat ze het politieke ambachtswerk minachten. De revolutionairen ruilen de politiek voor een utopisch toekomstvisioen.
Inderdaad mogen we vanaf vandaag gaan mopperen. Maar Niccolò Machiavelli, de grootste Europese politieke denker, zal over het Herfstakkoord zeggen: het laat de vitaliteit van het politieke ambacht zien, de stabiliteit is voor een tijdje veiliggesteld.
Voorlopig is dat een goede reden om een compliment te geven aan Rutte en Samsom. Maar politieke handelingen worden pas achteraf beoordeeld.