‘En nou blijf je godverdomme bij me’, schreeuwde ze. Ze hurkte zich voor haar kind, dat schuldbewust naar de grond keek. ‘Kijk me aan, kutkind!’ Hardhandig duwde de moeder de kinderkin omhoog. Ik stond achter haar en keek naar de vader die met een krat bier lodderig naar het tafereel stond te kijken. Hij zei: ‘anders ga je maar lopend naar huis.’
Dat was het moment dat ik besloot te scheiden. Twee jaar geleden. Mijn huwelijk was al veel eerder gestrand, maar twee mini-mannen hielden ons bij elkaar. Ik dacht dit vol te houden, tot ze achttien zijn. Vijftien jaar buigen. Vijftien jaar uitzitten. Alles voor de onschuldige wezens die het liefst willen dat hun ouders bij elkaar blijven. Vijftien jaar kilte.
Kinderen van gescheiden ouders
Scheiden was des duivels. De onderzoeken naar kinderen van gescheiden kinderen liegen er niet om. Die kinderen zullen zelf moeite hebben zich te binden. Ze zijn dommer. Ze zijn opstandiger. Eenzamer. Al die onderzoeken lijken hetzelfde te beweren: blijf bij elkaar. Niet voor hem of voor haar, maar voor de kinderen. Voor zover ik weet, is er echter nooit onderzoek gedaan naar kinderen wier ouders voor de lieve vrede bij elkaar bleven. Toen ik zag hoe de schreeuwende ouders in de Albert Heijn hun kind opvoeden, voelde ik het schuldgevoel wegebben. Het gaat er namelijk niet om door hoeveel ouders je wordt opgevoed, maar of die opvoeding liefdevol is of niet.
Dimitri Verhulst beschrijft in zijn nieuwe boek zo’n man die bij zijn zeikende vrouw blijft tot hij het niet meer trekt en voordoet dat hij dementerend is. ‘Uit lafheid.’ Want, zo zegt de Vlaamse schrijver: alleen de dapperen kunnen scheiden.
Ruben en Julian
Na het drama met Ruben en Julian laait die discussie weer op. Dit kan de uiterste consequentie zijn van een (vecht)scheiding. Hun vader en moeder lagen al jaren overhoop. Tien instanties zagen het. Vele rechtszaken velden oordelen. En het rare is, deze mensen zijn hoogopgeleid. Ze kunnen nadenken. Ze kunnen het resultaat van hun wangedrag in de ogen van hun kinderen zien.
Dimitri Verhulst is zelf een product van gescheiden ouders. Op zijn tiende zette zijn moeder hem op straat. Hij groeide op bij zijn drankzuchtige en gewelddadige vader. In De Helaasheid der Dingen beschrijft hij hoe deze zwarte komedie er voor hem uitzag. Nu heeft hij zelf een dochter. Hij houdt van haar, al was ze niet gewenst. Als ze een embryo was, had hij haar doodgedrukt, zegt hij in een interview met de Volkskrant.
Vader
Sommige mensen moeten geen ouders zijn. Dat zie ik dagelijks. Maar niet als ik in de spiegel kijk. Dan zie ik een vader. Dan zie ik een goede vader. Dat durf ik wel te zeggen.