In de strijd tegen bijstandsfraude gaan justitie, gemeenten en uitkeringsinstanties scherp letten op wat ontvangers van een uitkering allemaal aanbieden via internet. De jacht is geopend.
De man uit het geanonimiseerde vonnis dat is gepubliceerd op rechtspraak.nl had dan wel een bijstandsuitkering, maar samen met een vriend huurde hij ook een garage waarvan hij de huur contant voldeed. Samen sleutelden ze aan auto’s die ze via internetsite Marktplaats verkochten. Ook gebruikten ze de site om in auto-onderdelen te handelen.
Bijstandsfraude
Zelf meende de man dat hij slechts ‘privégoederen’ verkocht waaruit hij geen substantiële verdiensten haalde, maar de rechter veroordeelde hem vorig jaar toch wegens bijstandsfraude.
Deze zomer bleef het vonnis, 90 uur taakstraf, in hoger beroep gehandhaafd. Daarnaast kan de man een naheffing van duizenden euro’s onterecht ontvangen bijstand verwachten. Die moet hij terugbetalen, nu blijkt dat hij naast zijn uitkering een extra bron van inkomsten had.
Controle
Gemeenten en uitkeringsinstanties wisten vorig jaar door intensievere controle van bijstandsontvangers al een kwart meer fraudeurs op te sporen. Nu wordt dat onderzoek geïntensiveerd, waarbij gebruik zal worden gemaakt van gegevens van telefoons, Marktplaats en bankrekeningen. Want een keer een bankstel verkopen is iets anders dan handel drijven in auto’s, meubels, bruidsjurken of rasdieren als jonge katjes en hondjes. Aangezien een raskat of rashond al gauw voor een bedrag tussen de 500 en 1.500 euro wordt verkocht, is het lucratief om nesten speciaal voor de verkoop te fokken.
Wie tegen de lamp loopt en niet meewerkt aan het onderzoek, kan sowieso geen aanspraak meer maken op bijstand. Zo werd deze zomer de uitkering van een kattenfokker opgeschort, omdat zij weigerde haar administratie te overleggen. Van hobbymatig fokken was volgens de rechter geen sprake, daar de vrouw een vignet voor een kattenfokkerij had aangevraagd en de diertjes via advertenties op Marktplaats aanbood.
Bedrijf of hobby?
Hetzelfde geldt voor een Marokkaanse dame die voor 700 euro per keer bruiden hielp met hun haar, make-up en het vinden van een geschikte jurk. In de Marokkaanse cultuur wordt zo iemand een negaffa genoemd. Zelf meende de vrouw dat er geen sprake kon zijn van bedrijfsmatige activiteiten, omdat ze de kappersschool niet had afgemaakt en geen naaiatelier aan huis had.
Maar het feit dat de bruidsjurken bij haar thuis op paspoppen hingen en dat de vrouw zich via een internetsite aanbood als coupeuse, kapster en visagiste, was voor de rechter genoeg. Bovendien had de vrouw meegedaan aan een wedstrijd waarin zij kon worden uitgeroepen tot de beste negaffavan het jaar. Daarmee had zij zichzelf volgens de rechter als een professional geprofileerd.
Bijstand
In Nederland hebben momenteel zo’n 409.000 mensen een bijstandsuitkering, vijf jaar terug waren dit er minder dan 200.000. Divosa, de organisatie van Sociale Diensten in Nederland, adviseert bijstandsgerechtigden al hun verkopen op Marktplaats te melden bij de gemeente of uitkeringsinstantie.
In 2012 werd in 265 gevallen bijstandsfraude vastgesteld. Geschat wordt dat er jaarlijks voor 53 miljoen euro wordt gefraudeerd. De verwachting is dat meer fraudeurs worden opgespoord nu het onderzoek wordt geïntensiveerd.