Hoe, vragen velen sinds vorige week woensdag af, kan een democratie zich weren tegen gruweldaden als die in Parijs? Een van de antwoorden is: meer macht voor de veiligheidsdiensten.
Tussen de Place de la République en Place de la Nation, en ver daarbuiten, was het gisteren een zelden geziene roep om ‘vrijheid, gelijkheid en broederschap’. Het aantal Fransen dat zich niet wil neerleggen bij de angst en de terreur van repliek wilde dienen, was niet te tellen. Indrukwekkend.
Maar hoog boven de massa, op de daken van de Parijse appartementenblokken, waren de sluipschutters zichtbaar. Zij maakten duidelijk dat het gevaar allerminst is geweken.
In een video die dit weekend opdook, roept Amedy Coulibaly – de vrijdag gedode gijzelnemer in de Joodse supermarkt – moslims op zijn voorbeeld te volgen.
Vooruitgang
Hoe, vragen velen zich af, kan een democratie zich weren tegen zulke gruweldaden?
Experts wijzen erop dat veiligheidsdiensten dankzij afluistertechnieken en data-analyse al veel vooruitgang hebben geboekt: de laatste grootschalige, gecoördineerde terreuraanslag in het Westen was in 2005 in Londen, bijna tien jaar geleden.
Dat is een schrale geruststelling na een wel gelukte aanslag. Eenlingen en kleine ‘cellen’ vallen bovendien veel minder op. Maar onzichtbaar zijn ze ook niet.
Eenlingen
De leider van de terreuraanvallen in Parijs, Chérif Kouachi, was bekend bij de politie. Van hem was bekend dat hij afreisde naar Jemen, terwijl hij daarvoor al in de gevangenis had gezeten omdat hij in Irak wilde vechten.
Mehdi Nemmouche pleegde in mei 2014 een aanslag op het Joods Museum in Brussel – hij was een teruggekeerde Syriëganger.
Een jaar eerder lieten de Tsjetsjeens-Amerikaanse broers Tamerlan en Dzjochar Tsarnajev een bom ontploffen tijdens de marathon van Boston. Tamerlan was het jaar ervoor afgereisd naar Dagestan en Tsjetsjenië.
Bewakers
Met meer inspanning, en indien nodig ook met meer geld en meer bevoegdheden, zullen veiligheidsdiensten hun opvolgers beter moeten volgen.
Ongetwijfeld zal in Frankrijk en daarbuiten het debat losbarsten of we ‘onze vrijheid niet opofferen’ als veiligheidsdiensten meer macht krijgen.
Door alle ‘onthullingen’ van ex-NSA-werknemer Edward Snowden lijken we vergeten dat veiligheidsdiensten niet de vijand zijn, maar juist de bewakers van de vrijheid.