De opmars van jihadisten maakt duidelijk dat besparen op de eigen veiligheidsdiensten het domste is wat een westers land op dit moment kan doen. De Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid moet het voortouw nemen.
Eindelijk dringt ook tot de PvdA-top door dat het jihadisme een ernstige bedreiging vormt. Minister van Buitenlandse zaken Frans Timmermans (PvdA) vindt het kabinet niet naïef: het geeft topprioriteit aan de strijd tegen de jihadisten.
Dat was niet te merken toen dit kabinet 200 miljoen euro wilde korten op het AIVD-budget. Eind goed, al goed. Niet lang geleden was ik de enige opiniemaker die steeds schreef over het onmiddellijke gevaar van het jihadisme.
Markante woorden
Onze terrorismedeskundigen waren bezig om ons uit te leggen dat het erg meevalt met het islamitische terrorisme. Nu is het anders.
Dick Schoof, Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) uitte zijn zorg over de snelle opmars van ISIS: ‘Dit zijn zorgelijke ontwikkelingen die Europa en Nederland kunnen raken.’
Deze teksten waren nieuw voor mij. Schoof sprak met De Telegraaf over het jihadisme en gebruikte ongekend markante woorden:
‘Wat voor ons Nederlanders belangrijk is, is dat het succes en de dominantie van ISIS een nieuwe impuls geeft aan de verheerlijking van de strijd in Irak. Het is ook een extra stimulans voor de uiteindelijke doelstelling van ISIS: de vestiging van het kalifaat. En de vestiging van de islamitische wereldheerschappij. Ook de jihad wordt er verder door gestimuleerd. Het succes van ISIS maakt de regio een nog aantrekkelijker reisdoel dan het al was. We vrezen dat Nederlandse Syriëgangers mogelijk met een missie teruggestuurd naar Nederland, om hier bij ons aanslagen te plegen. Want laten we niet vergeten: ISIS is geïnteresseerd in het aanvallen van westerse doelen om ook hier het kalifaat te vestigen.
‘Je zou kunnen zeggen dat er drie fasen zijn: eerst de moslimbroederstrijd beslechten, daarna het Westen en dan is Israël aan de beurt. In Jeruzalem zal de eindstrijd en eindtijd aanbreken volgens deze jihadistische sekte. Dat is hun agenda. En overtuiging. Daarom hebben we alle Joodse instellingen in Nederland beter laten bewaken toen we ontdekten dat de aanslag in Brussel een link had met ISIS. We hebben toen besloten een extra stap te zetten in de alertheid en de beveiliging van Joodse organisaties.’
Politieke islam
Dit zijn bijzondere woorden. Het citaat bevat de werkelijkheid van het islamitische terrorisme in het geheel. Het woord ‘eindstrijd’ is interessant. Dit begrip wordt vaak gebruikt door jihadisten en hun ideologische voormannen.
In Schoofs woorden zien we dat de Nederlandse staat eindelijk de jihadistische ideologie en de politieke islam serieus neemt, wat lange tijd niet het geval was.
Er werd vooral geprobeerd vanuit sociologische en psychologische gezichtspunten de motieven en de daden van de islamitische terroristen te verklaren. Wie de ideologie serieus nam, was islamofoob.
Crisis
Dick Schoof laat met zijn uitspraken zien dat hij het jihadisme serieus neemt. Maar de vraag is of hij en zijn mensen in staat zijn om het jihadisme ook daadwerkelijk te bestrijden. Dat is een organisatorische vraag.
In de afgelopen jaren is een en ander veranderd. De komst van de nationale politie en de omvang van de economische crisis hebben invloed gehad op de inrichting van de veiligheidsstructuur van Nederland. Wat heeft de nationale politie te maken met de economische crisis?
De PvdA wilde bezuinigen op het defensiebudget, maar ook op andere organen die zich bezighouden met veiligheidsvraagstukken. VVD heeft te weinig weerstand geboden aan deze onverstandige bezuinigingsmaatregelen.
Raadsel
Er werd steeds beweerd dat door de komst van de nationale politie de veiligheidsstructuur wordt versterkt. Hoe de nationale politie de veiligheidsstructuur in de strijd tegen het terrorisme kan versterken, was voor mij een raadsel.
Ten eerste is de nationale politie vooral met zichzelf bezig: de transformatie van 26 korpsen naar 1 korps. Dat kost veel tijd en energie. Ten tweede neemt de politie met de komst van de nationale politie niet toe in omvang. Wat volgens de bezuinigingsplannen wel zou afnemen, is de omvang van inlichtingen- en veiligheidsdiensten.
Verzwakken
Dit kabinet was hard op weg om de inlichtingenorganisaties van Nederland te verzwakken, maar dat gaat hopelijk niet door. Juist moeten nu de inlichtingendiensten worden uitgebreid.
En er is meer. Ook de NCTV moet de coördinerende taken weer op zich nemen. Een voorbeeld: in veel gevallen wordt de coördinatie van de beveiliging van Nederland overgelaten aan de decentrale diensten, aan de politie dus.
Niet de politie of de inlichtingendiensten, maar de NCTV moet alle vraagstukken rond de bewaking en beveiliging in het kader van terrorisme en de strijd tegen het terrorisme organiseren.
Maatregelen
Met de erkenning van de ideologie van het islamitische terrorisme is nog niets gezegd over de strijd tegen het jihadisme. De NCTV moet weer terug naar het niveau van 2005 waar onder leiding van Tjibbe Joustra, de toenmalige Nationale Coördinator, de NCTV ook daadwerkelijk een coördinerende rol speelde.
De NCTV moet op drie domeinen het nationale coördinatiepunt zijn: het samenbrengen van inlichtingenresultaten, het coördineren van concrete maatregelen en het vergroten van bewustwording bij het publiek.