De secretaris-generaal van de Verenigde Naties (VN), Ban Ki-moon, staat toe dat de Palestijnen toetreden tot het Internationaal Strafhof in Den Haag. Dat gaat gebeuren vanaf 1 april en zorgt voor boze reacties in Israël.
‘Het Statuut zal van kracht worden voor de Staat van Palestina,’ meldt een verklaring die is ondertekend door de VN-baas. De Palestijnse leider Mahmoud Abbas tekende vorige week het Statuut van Rome, het oprichtingsverdrag van het International Criminal Court.
Daarmee reageerde hij op het Palestijnse voorstel dat door de VN-Veiligheidsraad werd afgewezen. In die plannen wordt het Israëlische leger opgeroepen om voor 2017 de Palestijnse gebieden te verlaten.
Afgelopen weekeinde gaf Abbas aan dat hij het nog eens wil proberen bij de Veiligheidsraad, een poging die gezien het vetorecht van de Verenigde Staten als kansloos wordt gezien.
Beslissing
Maar wat betekent de toetreding tot het Strafhof nu concreet? Israël is erg bang dat leiders, militairen en generaals nu zomaar voor de rechter kunnen worden gebracht. Premier Benjamin Netanyahu maakt zich daar erg boos over. Hij zal niet accepteren dat ‘Israëlische soldaten en officieren naar Den Haag worden gesleept’.
Zo’n vaart zal het vermoedelijk niet lopen. Een beslissing om iemand voor het Internationaal Strafhof te brengen, ligt bij de aanklager en niet bij Abbas. Die is niet bij machte om de rechters in Den Haag te dwingen om zijn zaak in behandeling te nemen.
Wel kunnen de Palestijnen een verzoek indienen om een bepaald geval (bijvoorbeeld een mogelijke oorlogsmisdaad) te onderzoeken. Maar als zo’n onderzoek er komt, wordt er mogelijk ook gekeken naar oorlogsmisdaden die zijn gepleegd door de Palestijnen zelf, bijvoorbeeld door terreurbeweging Hamas tijdens de Gaza-oorlog deze zomer, schrijft de Amerikaanse website Vox.
Grenzen
Dan is er nog een ander punt: zien de rechters ‘Palestina’ wel als staat, aangezien alleen staten kunnen toetreden tot het Strafhof? Het Hof moet zich daarover eerst buigen, en ook bepalen binnen welke grenzen ‘de Palestijnse staat’ precies ligt. Over welk gebied hebben de Palestijnen jurisdictie (rechtsmacht)?
De Amerikanen – zelf niet aangesloten bij het Strafhof – zien de controversiële actie van de Palestijnen als schadelijk voor het vredesproces.
Deze actie komt de toch al zeer gespannen verhouding tussen de Israëliërs en de Palestijnen zeker niet ten goede: het wordt voor de Israëlische regering moeilijker om concessies te doen. De onderhandelingen zullen daardoor verder in het slop raken.