‘Moonies’ uit Ruinerwold kozen eigen pad

Het gezin dat maandag werd aangetroffen op een boerderij in het Drentse dorp Ruinerwold, had banden met de Moonsekte. Een internationale religieuze beweging die oprichter Sun Myong Moon als messias ziet en zich sterk richt op naaste familie. Een uitgebreide uitleg.

De situatie in Ruinerwold

In een afgelegen boerderij in het dorp Ruinerwold (Drenthe) trof de politie maandag 14 oktober een gezin aan dat daar al negen jaar verborgen bleek te zitten. Het gezin, waarvan niet zeker is of ze familie van elkaar zijn, bestaat uit een vader en zes volwassen kinderen tussen de 18 en 25 jaar. De moeder is overleden. Het gezin is ontdekt nadat een van de zonen zich de afgelopen dagen opeens een aantal keren verward had laten zien bij een kroeg in het dorp.

In de loop van afgelopen week nam het verhaal diverse keren een wending. Maandag pakte de politie de 58-jarige Josef B. op, een Oostenrijkse klusjesman en de huurder van de boerderij. Hij wordt verdacht van vrijheidsberoving, mishandeling en het witwassen van geld. In de boerderij is contant geld gevonden ter waarde van tienduizenden euro’s.

Later in de week, donderdag 17 oktober, is ook de vermoedelijke vader van het gezin opgepakt, de 67-jarige Gerrit Jan van D. Hij zou een aantal jaar geleden een herseninfarct hebben gehad en samen met de zes jongeren in de boerderij hebben geleefd. Gerrit Jan van D. is hetzelfde ten laste gelegd als Josef B.

Donderdagochtend werd ook gemeld dat het gezin volgeling zou zijn van de Moonsekte, een internationale religieuze beweging die oprichter Sun Myung Moon als haar messias ziet. Gerrit Jan van D. sloot zich in de jaren tachtig samen met zijn broer Derk aan bij deze beweging. Het is niet duidelijk waarom, maar iets later verbreekt Gerrit Jan van D. alle contact met zijn familie en wordt hij uit de sekte gezet.

Een lid van de Oostenrijkse tak van de Moonsekte zegt in een reactie tegenover dagblad AD: ‘Gerrit Jan was een idioot die volledig doordraaide. Om die reden keerde onze beweging zich van hem af, zo vernam ik van mijn bronnen in Nederland.’

Josef B. en Gerrit Jan van D. zouden elkaar in Duitsland hebben ontmoet. Ze waren daar beiden actief in de Moon-gemeenschap.

Unification Church van Sun Myung Moon

De Moonsekte waar Gerrit Jan van D. werd uitgezet, is een beweging uit Zuid-Korea die is vernoemd naar de stichter: Sun Myung Moon (1920-2012). Deze zag zichzelf als messias en predikte dat zijn volgelingen het werk van Jezus moesten afmaken. De religieuze beweging staat internationaal bekend als de Unification Church. Leden worden aangemoedigd zich sterk op hun familie te richten en zich zo veel mogelijk van de wereld af te sluiten.

De beweging van Moon is vooral bekend om haar massale huwelijksceremonieën, waarbij duizenden volgelingen tegelijk trouwen. Tijdens een ceremonie in 2009 gaven 20.000 stellen op hetzelfde moment elkaar het ja-woord.

Naast de Unification Church bouwde Moon met zijn vrouw Hak Ja Han een internationaal zakenimperium op, met nieuwsmediabedrijven als dagblad The Washington Times en persbureau United Press International.

Moon was een uitgesproken anticommunist. Dat leverde hem in de jaren zeventig en tachtig een goede relatie op met Amerikaanse presidenten als Ronald Reagan en George H.W. Bush. Moon doneerde miljoenen dollars voor verkiezingscampagnes van conservatieve Amerikaanse politici.

Moonies in Nederland

In Nederland staat de Moonsekte beter bekend als de Verenigingskerk. De beweging heeft vestigingen in Amsterdam en Bergen aan Zee.

In een groot deel van Europa waren Moon en zijn vrouw jaren niet welkom omdat Europese overheden zijn kerk als een gevaarlijke sekte beschouwden. Ook werd Moon beschuldigd van antisemitisme en homohaat. Na een rechtszaak lukte het in 2005 toch om in Nederland op bezoek te komen.

Gerrit Jan van D. en zijn familie zouden dus in de jaren tachtig aansluiting hebben gevonden bij de Verenigingskerk, maar de woordvoerder van de Verenigingskerk in Amsterdam, Wim Koetsier, herkent zich niet in de rituelen (rondjes lopen in de tuin) die het gezin in Ruinerwold zou hebben gevolgd. Koetsier bevestigt dat Gerrit Jan in de jaren tachtig lid is geweest, maar wil zich verder distantiëren van het gezin. ‘Ik heb van oudere leden gehoord dat hij een erg ritueel persoon was en zelf een groep heeft opgericht met zijn gezin. Maar onze visie is niet dat je op een boerderij gaat wonen en je verbergt voor de buitenwereld.’

Derk, de broer van Gerrit Jan van D., is op dit moment beheerder van Huize Glory, een hotel in Bergen aan Zee dat eigendom is van de Verenigingskerk.

Wat gaat er nu gebeuren?

Inmiddels is ook duidelijk dat Gerrit Jan van D. nog drie andere kinderen heeft, die niet in de boerderij verbleven. Deze oudste drie zouden in 2011 zijn gevlucht en, in tegenstelling tot de jongeren op de boerderij, wel naar school zijn geweest. In een verklaring laat de Verenigingskerk vrijdagochtend weten dat Gerrit Jan van D. jaren een geïsoleerd leven leidde en psychische problemen had.

De avond ervoor zei plaatsvervangend politiechef Janny Knol in talkshow Pauw dat de politie onderzoekt of de jongeren uit vrije wil opgesloten zaten of niet. Ook wordt onderzocht of Gerrit Jan van D. werkelijk de vader is van de zes kinderen en wat de relatie van Josef B. tot het gezin is.