Het Europees Parlement stond in zijn recht toen het inzage weigerde in documenten over de onkosten van zijn leden. Dat oordeelt het Europese Hof van Justitie. Ander nieuws van dinsdag 25 september: de Britse Labour-partij wil een nieuw referendum over de Brexit, een onafhankelijke onderzoeker waarschuwt voor stints, en banken doen veel te weinig tegen witwassen.
Bonnetjes europarlementariërs worden niet openbaar
Europarlementariërs hoeven geen inzage te geven in de onkosten die zij maken. Dat oordeelt het Europese Hof van Justitie dinsdag. Een groep journalisten uit alle 28 EU-landen had openheid geëist, maar krijgt die dus niet.
De journalisten deden in 2015 in eigen land een beroep op de Wet openbaarheid van bestuur om de declaraties in te kunnen zien. Die verzoeken werden afgewezen vanwege privacybescherming en omdat het te veel werk met zich zou meebrengen. Dat was terecht, oordeelt het Hof vandaag. De gevraagde documenten bevatten inderdaad persoonlijke gegevens en mochten dus worden geweigerd. Verwijdering van de persoonlijke gegevens in de vier miljoen opgevraagde documenten zou te veel werk zijn en de journalisten hebben bovendien niet hard gemaakt waarom het materiaal zou moeten worden overgedragen, aldus de rechters in Luxemburg.
Wat krijgen Europarlementariërs?
Leden van het Europees Parlement krijgen naast hun salaris van ongeveer een ton zo’n 4400 euro per maand voor onder meer reis- en kantoorkosten, medewerkers en algemene onkosten. Ze zijn niet verplicht daarover verantwoording af te leggen.
Van de 26 Nederlandse europarlementariërs laten de meesten hun onkostenvergoedingen wel controleren. Leden van de VVD, SGP en PVV weigerden antwoord te geven op de vraag waaraan zij hun maandelijkse vergoeding van ruim 4.300 euro besteden. Dennis de Jong (SP) noemt de uitspraak een ‘klap in het gezicht voor alle burgers. Europarlementariërs zijn volksvertegenwoordigers. Daar hoort bij dat je bonnetjes laat zien.’
Gerben-Jan Gerbrandy (D66) vindt dat de geloofwaardigheid van het europarlement wordt aangetast als de leden zelf niet ‘principieel transparant’ zijn. Hij pleit voor verplichte publieke verantwoording van de uitgaven.
Pogingen om het Parlement tot meer transparantie te bewegen, slagen niet of nauwelijks. Lobbywaakhond Transparency International reageert ‘enorm teleurgesteld’ op het vonnis.
Lees ook: Europees Parlement weigert extra uitgaven te verantwoorden
Labour staat open voor nieuw Brexit-referendum
De Britse oppositiepartij Labour is voor een nieuw referendum over de Brexit, waarbij het ook mogelijk moet zijn te stemmen vóór het lidmaatschap van de EU. Dit heeft Labour-woordvoerder Keir Starmer op het partijcongres in Liverpool gezegd. Starmer heeft de Brexit in zijn portefeuille.
De lang over de EU verdeelde partij lijkt steeds meer afstand te nemen van de Brexit, die op het congres een jaar geleden nauwelijks aan bod kwam.
Lees ook uit het weekblad van deze week: De Tories wachten op de val van Theresa May
De leden stemmen dinsdag waarschijnlijk in met een motie waarin de partij zich fel uitspreekt tegen een Brexit zonder goede overeenkomst met Brussel. De motie stelt ook voor het tweede referendum over de Brexit te houden wanneer de onderhandelingen met Brussel mislukken of de bereikte overeenkomst niet door het Britse parlement wordt goedgekeurd. De motie beklemtoont verder dat Labour liever vervroegde verkiezingen heeft. In de peilingen staat Labour op voorsprong. Zouden er nu verkiezingen zijn, dan krijgt het 41 procent van de stemmen, tegenover 37 procent voor de Conservatieven.
Het plan om een referendum te houden over de uiteindelijke overeenkomst tussen Brussel en Londen over hun nieuwe relatie is erg onzeker omdat de onderhandelingen erover in een impasse zijn beland. Een gloedvolle speech van May tijdens de informele EU-top in Salzburg vorige week kon daar geen verandering in brengen. De voorzitter van de Europese Raad, Donald Tusk, liet opnieuw weten dat de economische samenwerking die May graag wil ‘niet zal werken’.
Onafhankelijk onderzoeker: stints onveilig
De stint, de elektrische kar waarin vorige week vier kinderen dodelijk verongelukten op het spoor in Oss, bevat structurele ontwerpfouten en is daarom in de kern onveilig om kinderen in te vervoeren. Dat zegt onafhankelijk technisch onderzoeker Peter Coppes. Coppes onderzocht eerder slimme gasmeters en constateerde dat deze met een te korte schroefdraad vastzaten, waardoor ze gas konden lekken. Beheerders besloten daarop zo’n 40.000 gasmeters te vervangen. Coppes adviseert om de stint voorlopig helemaal niet meer te gebruiken.
De onderzoeker is zich naar eigen zeggen ‘rot geschrokken’ bij zijn onderzoek naar de elektrische bolderkar. Zo noemt hij het ‘onlogisch en onnatuurlijk’ dat je om snel te kunnen remmen het rechterhandvat (dit is ook de gashendel red.) helemaal moet loslaten. ‘In een spannende situatie is het een natuurlijke reflex dat je het stuur met beide handen vasthoudt.’
De handrem zit aan de linkerkant van het stuur, maar deze werkte niet sterk genoeg om het voertuig snel stil te zetten.
Ook over de veiligheid van de bak waarin de kinderen zitten, is hij niet te spreken. ‘Het is gewoon een kunststof badkuipje, zonder kooi of rolbeugel, dat bovendien slechts vastzit met twee centrale bouten. Ik maak me er zorgen over dat zo’n bak los kan trillen.’ In de onderzochte stint kon hij deze bouten met de hand losdraaien.
Bij zijn onderzoek naar elektromagnetische straling die bij spoorovergangen vrijkomt als een trein passeert, mat hij waarden die volgens hem problemen kunnen veroorzaken. Volgens Coppes zijn auto’s ter bescherming uitgerust met stalen platen, maar de stint is dat niet.
Coppes vindt het verwonderlijk dat jonge mensen die zijn opgeleid tot pedagogisch medewerker mogen rondrijden met wel tien kinderen. Hij wijst erop dat zelfs een certificaat nodig is in magazijnen waar mensen in vergelijkbare voertuigen rijden, zonder kinderen.
De fabrikant van de stints wil het onderzoek van de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) afwachten. ‘Het voertuig is indertijd uitgebreid gecontroleerd en daarna toegelaten in het verkeer,’ aldus directeur Edwin Renzen. ‘Er waren opmerkingen bij, maar de minister heeft daarnaar gekeken en de stint alsnog toegelaten.’
DNB: Banken doen te weinig tegen witwassen
Banken doen nog altijd te weinig om witwassen of het financieren van terreur te voorkomen. Daarvoor waarschuwt De Nederlandse Bank naar aanleiding van het witwasschandaal bij ING. Minister Wopke Hoekstra van Financiën heeft een brief over de kwestie naar de Tweede Kamer gestuurd.
Carla Joosten liep twee maanden mee met Wopke Hoekstra: Het sportwapen van Rutte-III
Hoekstra deed navraag bij DNB naar aanleiding van de schikking die het Openbaar Ministerie (OM) onlangs trof met ING voor 775 miljoen euro. De bank deed jarenlang veel te weinig, waardoor klanten zich op grote schaal schuldig konden maken aan bijvoorbeeld het witwassen van crimineel geld of de financiering van terrorisme.
Banken zijn door de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft) verplicht om dubieuze geldstromen onder de loep te nemen. Maar die wet wordt dus niet altijd goed nageleefd, constateert DNB.
De toezichthouder ziet naar eigen zeggen ‘nog te vaak’ dat banken hun zogenoemde poortwachtersfunctie niet serieus genoeg nemen. Bij meerdere financiële instellingen zijn overtredingen geconstateerd en herstelmaatregelen afgedwongen, aldus DNB.